Hội chứng rễ thần kinh: Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Rất nhiều người mắc phải hội chứng rễ thần kinh nhưng không nhận biết bệnh sớm, dẫn đến việc can thiệp chậm trễ và điều trị trở nên khó khăn. Những đối tượng có nguy cơ cao thường là người già, người ở độ tuổi trung niên, và những người làm việc đòi hỏi áp lực lớn lên vùng thắt lưng.

Tổng quan về hội chứng rễ thần kinh

Các bệnh liên quan đến rễ thần kinh thường phát triển dựa trên các vấn đề về cột sống như lệch đĩa đệm, thoát vị cột sống, hay gai cột sống, và có thể gây ra các triệu chứng như tê liệt và rối loạn cảm giác trong khu vực được thần kinh chi phối. Trong số những bệnh lý này, đau thần kinh tọa thường là phổ biến, tiến triển theo thời gian và dần gây ra những cơn đau nghiêm trọng ở vùng thắt lưng, lan rộng xuống cả hai chân.

Nguyên nhân chính thường liên quan đến chấn thương, chèn ép hoặc ảnh hưởng từ các bệnh lý cột sống như thoát vị đĩa đệm, viêm cột sống, lao cột sống, ung thư,...

Các bệnh liên quan đến rễ thần kinh thường ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh, và có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của họ. Phát hiện bệnh sớm và áp dụng điều trị kịp thời có thể giúp giảm triệu chứng và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh, giúp người bệnh duy trì cuộc sống khỏe mạnh và bình thường hơn.

Triệu chứng thường gặp

Các triệu chứng của hội chứng rễ thần kinh rất đa dạng, do đây là một nhóm bệnh lý phát sinh do viêm, tổn thương các rễ thần kinh ở cột sống. Triệu chứng thay đổi tùy thuộc vào vị trí của rễ thần kinh bị ảnh hưởng, bao gồm những biểu hiện sau:

• Co thắt cơ bắp.
• Đau và đau nhức ở lưng, đặc biệt là ở vùng thắt lưng và cổ.
• Giảm khả năng cử động của cột sống.
• Các cơn đau kéo dài theo dây thần kinh bị tác động.
• Điểm đau nhạy cảm khi áp lực lên cột sống.

Các triệu chứng khác có thể xuất hiện tùy thuộc vào vị trí tổn thương, bao gồm:

Hội chứng rễ thần kinh chi trên

Một số triệu chứng đối với trường hợp hội chứng rễ thần kinh chi trên có thể kể đến như:

• Tổn thương rễ thần kinh C5: Thường dẫn đến triệu chứng như đau lan dọc theo bên ngoài cánh tay và làm suy yếu các cơ tay.
• Tổn thương rễ thần kinh C6: Thường ảnh hưởng đến khu vực dọc theo mặt trước của cánh tay, dẫn đến khó khăn trong việc sấp ngửa cẳng tay.
• Tổn thương rễ thần kinh C7: Khu vực đau thường là dọc theo ngón giữa của cánh tay, gây giảm khả năng uốn cong cổ tay và duỗi ngón tay.

Hội chứng rễ thần kinh chi dưới

Người mắc các bệnh liên quan rễ thần kinh ở chi dưới thường trải qua yếu cơ, rối loạn cảm giác ở chi dưới, và trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể gây ra tình trạng co thắt cơ bắp, bẻ cong cột sống và đau thắt lưng mạn tính.

• Tổn thương rễ thần kinh L4: Đau thường tập trung phía trước đùi và bắp chân, và có thể lan ra phía mắt cá chân bên trong hoặc đến ngón chân giữa.
• Tổn thương rễ thần kinh L5: Cơn đau thường xuất hiện ở vùng đùi và cẳng chân dưới, trải dài từ phía sau bàn chân đến ngón chân 1-3.
• Tổn thương rễ thần kinh S1: Đau thường tập trung ở cẳng chân đến mắt cá chân và có thể lan tỏa đến phía sau đùi. Đồng thời, bệnh nhân cũng gặp khó khăn trong việc sử dụng các cơ mông khi đứng trên ngón chân.

Phương pháp điều trị hội chứng rễ thần kinh

Các phương thức điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và giai đoạn của bệnh, thường được chia thành hai nhóm lớn:

Điều trị không phẫu thuật

Các phương pháp điều trị thường bao gồm:

Vật lý trị liệu và bài tập

Được thiết kế để ổn định cột sống và tạo điều kiện mở rộng không gian cho các rễ thần kinh trên cột sống. Điều này rất quan trọng trong giai đoạn cấp tính. Người bệnh thường được hướng dẫn thực hiện các bài tập kéo và thư giãn cơ.

Thuốc

Các loại thuốc được sử dụng để giảm triệu chứng và quản lý bệnh bao gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Dùng để giảm sưng và đau.
• Thuốc giảm đau: Được sử dụng để giảm đau.
• Tiêm steroid ngoài màng cứng và tiêm rễ thần kinh: Đôi khi, tiêm steroid ngoài màng cứng và tiêm rễ thần kinh có thể được thực hiện để giảm sưng và điều trị cơn đau cấp tính lan tỏa rộng hoặc xuống chân.

Điều trị phẫu thuật

Phẫu thuật thường được xem xét khi các phương pháp điều trị không phẫu thuật không đạt được kết quả mong muốn. Tuy nhiên, phẫu thuật không nên là lựa chọn đầu tiên, và nên thực hiện càng sớm càng tốt trong các rễ thần kinh bị chèn ép cấp tính sau chấn thương nhằm tránh mắc phải các di chứng tê liệt cơ bắp không hồi phục về lâu dài. Mục tiêu thông thường của các phương pháp phẫu thuật là giải nén trên dây thần kinh và ổn định cột sống.

Sự nhận biết sớm hội chứng rễ thần kinh thường mang lại cơ hội phục hồi tốt hơn và điều trị hiệu quả hơn. Bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng bệnh và các phương pháp chẩn đoán để xác định nguyên nhân và giai đoạn của bệnh, và sau đó sẽ chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Xem thêm: Gai cột sống và thoái hóa cột sống có phải cùng một bệnh hay không?