Hướng dẫn dùng thuốc giải độc Botulinum và cách phòng chống nhiễm độc hiệu quả

Tại Việt Nam, ngày càng có nhiều trường hợp ghi nhận ngộ độc Botulinum sau khi ăn các loại thực phẩm tại các quán vỉa hè, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Độc tố Botulinum rất nguy hiểm khi chỉ 0,03 mcg khi vào tĩnh mạch có thể khiến một người 70 kg tử vong nhanh chóng. Dùng thuốc giải độc Botulinum sẽ giúp trung hòa độc tố, từ đó ngăn ngừa độc tố tiếp tục gây hại cho người bệnh.

Loại thuốc giải độc Botulinum cho từng đối tượng

Thuốc giải độc Botulinum chứa các mảnh kháng thể hoặc kháng thể trung hòa đặc hiệu độc tố Botulinum. Thuốc hoạt động bằng cách trung hòa các thành phần độc tố Botulinum tương ứng, ngăn chúng tác động lên cơ bắp, gây ra triệu chứng liệt.

Trên lý thuyết, thuốc giải độc Botulinum chỉ có tác dụng với các độc tố còn tự do, không có tác dụng với các độc tố đã gắn tại thần kinh. Bởi vậy mà thuốc không thể ngay lập tức đảo ngược các triệu chứng liệt đã xảy ra. Tuy nhiên, hoạt chất có thể ngăn độc tố tiến triển nặng lên cũng như rút ngắn đáng kể thời gian điều trị.

Tuy nhiên, thuốc giải độc Botulinum được xếp vào loại thuốc hiếm hay thuốc mồ côi. Số lượng chế phẩm thuốc giải độc Botulinum được lưu hành có mức độ rất hạn chế trong chương trình dự trữ thuốc hiếm của các quốc gia.

Hiện nay, loại thuốc giải độc Botulinum được sử dụng phổ biến là Botulism Antitoxin Heptavalent. Thuốc này được sản xuất từ ngựa, chứa các mảnh kháng thể F(ab')2 trung hòa các độc tố Botulinum type A, B, C, D, E, F và G.

Về đối tượng chữa trị, thuốc có thể được sử dụng cho cả người lớn và trẻ nhỏ trong trường hợp ngộ độc Botulinum. Việc sử dụng thuốc này nên được thực hiện dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế, tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn điều trị.

Cách điều trị bệnh nhân ngộ độc Botulinum

Trước khi bắt đầu điều trị bằng thuốc giải độc Botulinum, nhân viên y tế có thể sử dụng corticoid để dự phòng phản ứng mẫn cảm cho người bệnh. Điều này giúp giảm nguy cơ gây dị ứng khi tiêm thuốc. Đồng thời, mỗi một lứa tuổi sẽ có biện pháp điều trị chuyên biệt.

Điều trị người 17 tuổi trở lên cần sử dụng 1 lọ, lượng thuốc không phụ thuộc vào cân nặng của bệnh nhân. Pha thuốc với dung dịch natri clorua 0,9% theo tỷ lệ 1:10 để truyền tĩnh mạch, bắt đầu với tốc độ 0.5 ml/phút. Nếu người bệnh không có biểu hiện bất thường, tăng tốc độ gấp đôi sau mỗi 30 phút. Đảm bảo tốc độ truyền không quá 2 ml/phút.

Khi điều trị người từ 1 - 16 tuổi cần dùng liều thuốc theo cân nặng, theo tỷ lệ phần trăm so với liều của người lớn (liều người lớn là 1 lọ). Pha thuốc và dung dịch natri clorua 0,9% như cho người lớn, sau đó lấy ra lượng thuốc đúng bằng liều đã được tính theo cân nặng của bệnh nhân.

Với trẻ dưới 1 tuổi, cần sử dụng liều bằng 10% liều của người lớn, tương đương 10% của 1 lọ thuốc giải độc Botulinum. Pha thuốc và dung dịch natri clorua 0,9% như cho người lớn và bắt đầu với tốc độ 0,01 ml/kg/phút. Nếu trẻ không có triệu chứng bất thường, cứ mỗi 30 phút tăng liều thêm 0,01 ml/kg/phút. Đảm bảo tốc độ truyền tối đa không quá 0,03 ml/kg/phút.

Điều trị ngộ độc Botulinum cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn, kiểm soát chặt chẽ của nhân viên y tế có kinh nghiệm. Thuốc giải độc Botulinum có vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự tiến triển của độc tố, cứu chữa bệnh nhân hiệu quả. Việc sử dụng thuốc cần được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia, tuân thủ đúng liều lượng được tính toán.

Lưu ý khi sử dụng thuốc giải độc Botulinum

Đầu tiên, người bị ngộ độc thực phẩm do độc tố Botulinum cần được xác định và điều trị sớm. Chữa trị kịp thời cho người bệnh có khả năng giảm thiểu tổn thương cũng như nâng cao khả năng phục hồi.

Thời điểm tốt nhất là bắt đầu điều trị là khi bệnh nhân có những dấu hiệu nhận biết nhiễm độc C.botulinum trước khi các triệu chứng chuyển nặng. Bởi vậy, việc chờ đợi kết quả xét nghiệm độc tố hoặc nuôi cấy vi khuẩn có thể làm tăng nguy cơ cho bệnh nhân do chậm trễ thời gian bắt đầu điều trị.

Mặt khác, cần thận trọng đối với người có tiền sử dị ứng với các chế phẩm sinh học từ ngựa. Trước khi sử dụng thuốc, cần hỏi tiền sử quá mẫn của bệnh nhân, đặc biệt là đối với sản phẩm được sản xuất từ nhựa.

Bên cạnh đó, khi có bệnh nhân nghi ngờ bị ngộ độc thực phẩm do độc tố Botulinum, nhân viên y tế hoặc người nhà cần thông báo ngay cho cơ quan chức năng. Điều này bao gồm cơ quan y tế dự phòng, an toàn thực phẩm, cơ sở y tế quản lý của khu vực và bất kỳ cơ quan nào liên quan đến việc xử lý tình trạng ngộ độc thực phẩm để đảm bảo rằng nguồn thức ăn không lan truyền.

Hướng dẫn phòng ngừa nhiễm độc Botulinum

Để ngăn ngừa tình trạng nhiễm độc Clostridium Botulinum cần có sự hợp tác từ các cơ quan chức năng và người dân. Dưới đây là hướng dẫn về cách phòng ngừa nhiễm độc, cụ thể:

• Với các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm, bao gồm việc kiểm tra và đảm bảo rằng thực phẩm được sản xuất, lưu trữ và phân phối đúng cách để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
• Thực hiện việc giám sát chặt chẽ các quy trình sản xuất đồ đóng gói, đặc biệt là thực phẩm dễ bị nhiễm độc tố Botulinum.
• Người tiêu dùng cần chọn các sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được công nhận an toàn với tiêu chuẩn chất lượng.
• Thận trọng với các thực phẩm đóng kín như hộp thiếc, chai thủy tinh và đồ hộp. Nếu thực phẩm có màu sắc hoặc mùi vị thay đổi khác thường, tuyệt đối không ăn vào.
• Tránh đóng gói kín các thực phẩm và bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ phòng hoặc trong điều kiện không thích hợp. Điều này có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, sản xuất độc tố.
• Ưu tiên tiêu thụ các món ăn mới chế biến hoặc nấu chín. Lưu ý rằng việc nấu chín sẽ phá hủy độc tố Botulinum nếu có trong thực phẩm.
• Với các thực phẩm lên men, đóng gói hoặc che đậy kín theo cách truyền thống (như dưa muối, măng, cà muối), hãy đảm bảo rằng chúng đủ chua và mặn. Không nên tiêu thụ những thực phẩm này nếu chúng hết chua, vì độc tố Botulinum có thể phát triển trong môi trường này.

Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm yêu cầu sự cảnh giác, tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc vệ sinh an toàn. Sự hợp tác giữa cơ quan chức năng và người dân là yếu tố quan trọng để đảm bảo thực phẩm được sản xuất và tiêu thụ một cách an toàn.

Thông qua bài viết, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới bạn đọc thông tin về thuốc giải độc Botulinum. Bao gồm cơ chế, hướng dẫn điều trị cũng như những biện pháp cơ bản giúp phòng ngừa ngộ độc thực phẩm. Hãy tiếp tục đón chờ những bài viết mới về chủ đề sức khỏe của Nhà thuốc Long Châu nhé!

Xem thêm:

• Vì sao thực phẩm muối chua ủ lâu ngày sẽ phát sinh độc tố botulinum?
• Cách chữa ngộ độc thực phẩm tại nhà bạn có thể tham khảo