Huyệt Thiên Xu: Vị trí, tác dụng và những lưu ý khi châm cứu

Huyệt Thiên Xu là một trong những huyệt vị quan trọng, được sử dụng để cải thiện sức khỏe và điều trị các vấn đề liên quan đến đường ruột. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu vị trí, tác dụng, cách châm cứu và những lưu ý quan trọng khi châm cứu. Tham khảo ngay để có được các thông tin hữu ích trong điều trị sức khỏe bằng y học cổ truyền.

Huyệt Thiên xu là gì?

Huyệt Thiên Xu, còn được biết đến với các tên gọi khác là Cốc Môn, Phát Nguyên, Tuần Nguyên, Trường Khê, Tuần Tích. Ý nghĩa tên gọi của huyệt này: "Xu" là điểm trọng yếu và "Thiên" là vị trí huyệt được phân loại dựa trên vị trí tại vùng rốn. Do huyệt này nằm ngang rốn, nên được gọi là Thiên Xu.

Huyệt Thiên Xu có nguồn gốc từ Thiên "Cốt Độ" (Linh Khu 14). Nó là huyệt thứ 25 của kinh Vị, huyệt Mộ của Đại Trường, nhận đường nhánh mạch của Mạch Xung. Vị trí của huyệt này tính từ rốn đo ngang ra 2 thốn.

Giải phẫu huyệt cho thấy dưới da là gân cơ chéo to, cơ thẳng to, mạc ngang và phúc mạc; trong ổ bụng là ruột non và tử cung ở phụ nữ khi mang thai 7 - 8 tháng. Thần kinh vận động bao gồm 6 dây thần kinh gian sườn dưới và dây thần kinh bụng - sinh dục. Da vùng huyệt được điều khiển bởi tiết đoạn thần kinh D10.

Tác dụng của huyệt Thiên Xu

Huyệt Thiên Xu có nhiều công dụng quan trọng đối với sức khỏe. Huyệt Thiên Khu có tác dụng chủ yếu tác động đến vùng bụng và được sử dụng để điều trị các bệnh liên quan đến đường ruột, bao gồm:

• Chữa trị trường vị viêm cấp và mạn tính.
• Giúp điều trị cơ bụng liệt.
• Chữa trị nhiễm ký sinh trùng đường ruột.
• Giúp giảm viêm ruột thừa.
• Điều trị tắc ruột.
• Giúp ổn định chức năng và điều trị tiêu chảy.
• Chữa trị kiết lỵ.
• Giúp giảm tình trạng táo bón.

Cách châm cứu huyệt Thiên Xu

Một trong những phương pháp hiệu quả nhất để tác động vào huyệt Thiên Xu là châm cứu. Quá trình châm cứu gồm các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị: Đảm bảo kim châm cứu sạch, tiệt trùng và chất lượng. Chuẩn bị bông gòn cồn để vệ sinh vùng da trước khi châm cứu.

Bước 2: Xác định vị trí của huyệt: Huyệt Thiên Xu nằm ở vùng bụng, tính từ rốn đo ngang ra 2 thốn. Để tìm vị trí chính xác, bạn có thể tham khảo hình ảnh hoặc tìm sự hướng dẫn từ người có kinh nghiệm.

Bước 3: Thực hiện châm cứu:

• Vệ sinh vùng da xung quanh huyệt bằng bông gòn cồn.
• Cầm kim châm cứu ở góc 15 - 30 độ so với bề mặt da.
• Châm kim thẳng xuống vùng da tại điểm huyệt, từ 0,5 đến 1,5 thốn (khoảng 1 - 2 cm) tùy thuộc vào độ sâu cần thiết.
• Sau khi kim đã châm sâu, bạn có thể cảm nhận một cảm giác như kim chạm vào một điểm đặc biệt.
• Tiếp theo, xoay nhẹ kim 5 - 7 lần theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ (tuỳ theo yêu cầu).
• Thời gian và tần suất: Thời gian duy trì kim tại huyệt Thiên Xu thường là từ 10 đến 30 phút. Tần suất châm cứu có thể thay đổi tùy thuộc vào mục tiêu điều trị và hướng dẫn từ người chuyên gia. Đôi khi, cần thực hiện chuỗi châm cứu liên tiếp trong một khoảng thời gian nhất định để đạt hiệu quả tốt hơn.

Lưu ý: Việc châm cứu huyệt nên được thực hiện bởi những người có kiến thức và kỹ năng chuyên môn trong lĩnh vực châm cứu. Không được tự ý châm cứu tại nhà nếu không có kiến thức về y học cổ truyền và huyệt đạo.

Ngoài ra, khi châm cứu, bạn có thể phối huyệt Thiên Xu với một số huyệt khác để điều trị bệnh.

• Trị ăn không tiêu: Phối Lệ Đoài (Vi.45) + Nội Đình (Vi.44) (theo Thiên Kim Phương).
• Trị nôn mửa, dịch tả: Phối Chi Câu (Ttu.6) (theo Tư Sinh Kinh).
• Trị bụng đau do hàn, tiêu chảy không cầm: Phối Liệt Khuyết (P.7) + Quan Nguyên (Nh.4) + huyệt Tam Âm Giao (Ty.6) + Trung Quản (Nh.12) (theo Châm Cứu Đại Thành).
• Trị đau quanh rốn: Phối Âm Giao (Nh.7) + Thủy Phân (Nh.9) + Túc Tam Lý (Vi.36) (theo Loại Kinh Đồ Dực).
• Trị lỵ không cầm: Phối Âm Lăng Tuyền (Ty.9) + Hợp Cốc (Đtr.4) + Quan Nguyên (Nh.4) + Thần Khuyết (Nh.7) + Trung Cực (Nh.3) + Trung Quản (Nh.12) + Túc Tam Lý (Vi.36) (theo Y Học Cương Mục).
• Trị tiêu chảy: Phối Đại Trường Du (Bq.25) + Túc Tam Lý (Vi.36) (theo Trung Quốc Châm Cứu Học Khái Yếu).
• Trị đau bụng dưới: Phối Lương Môn (Vi.21) + cứu Túc Tam Lý (Vi.36) (theo Châm Cứu Học Thượng Hải).

Lưu ý khi châm cứu huyệt Thiên Xu

Khi châm cứu huyệt Thiên Xu, có một số lưu ý quan trọng cần được tuân thủ để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Đảm bảo rằng kim châm cứu được sử dụng làm từ vật liệu an toàn và đã được tiệt trùng. Điều này giúp tránh nguy cơ nhiễm trùng và bảo vệ sức khỏe của người được châm cứu.
• Trước khi châm cứu, hãy vệ sinh kỹ vùng da xung quanh huyệt Thiên Xu bằng bông gòn cồn để làm sạch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Đảm bảo xác định đúng vị trí của huyệt. Nếu bạn không chắc chắn, hãy tìm sự hướng dẫn từ người có kinh nghiệm hoặc chuyên gia châm cứu.
• Khi châm cứu huyệt, điều chỉnh độ sâu và góc châm cứu để đảm bảo kim thâm nhập đúng vào điểm huyệt mà không gây đau đớn hoặc tổn thương.
• Tuân thủ thời gian duy trì kim tại huyệt Thiên Xu và tần suất châm cứu theo hướng dẫn từ người chuyên gia. Quá trình châm cứu thường kéo dài từ 10 - 30 phút và có thể đòi hỏi nhiều buổi châm cứu liên tiếp để đạt hiệu quả tốt hơn.
• Để đảm bảo an toàn, quan sát cơ thể của bạn hoặc người được châm cứu sau mỗi buổi châm cứu. Nếu có bất kỳ phản ứng không bình thường nào như đau đớn, sưng hoặc nhiễm trùng, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế ngay lập tức.
• Việc châm cứu huyệt Thiên Xu nên được thực hiện bởi những người có đào tạo và kỹ năng chuyên môn trong lĩnh vực châm cứu.

Huyệt Thiên Xu là một trong những huyệt vị quan trọng trong châm cứu, được sử dụng để điều trị các vấn đề sức khỏe. Việc châm cứu huyệt có thể đem lại nhiều lợi ích, tuy nhiên, cần tuân thủ những lưu ý quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Hy vọng những thông tin chia sẻ trong bài viết sẽ hữu ích với bạn.