Kỹ năng ứng phó với căng thẳng và kiểm soát cảm xúc

Cuộc sống hiện đại đầy rẫy những áp lực và thử thách, khiến căng thẳng trở thành một phần không thể tránh khỏi. Vì vậy, việc trang bị cho mình những kỹ năng ứng phó với căng thẳng và kiểm soát cảm xúc là vô cùng quan trọng. Những kỹ năng này không chỉ giúp bạn vượt qua những trở ngại, áp lực mà còn giúp bạn giảm thiểu tác hại và phòng tránh các vấn đề căng thẳng trong tương lai.

Nguyên nhân gây ra căng thẳng

Căng thẳng (stress) có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những sự kiện lớn như mất mát người thân, ly hôn, đến những vấn đề nhỏ hơn như công việc bận rộn hoặc khó khăn về tài chính. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây căng thẳng, bạn cần nhìn lại các thói quen và thái độ sống hàng ngày của mình.

Biểu hiện khi đối mặt với căng thẳng

Căng thẳng không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn tác động đến cơ thể và hành vi của chúng ta. Dưới đây là một số biểu hiện phổ biến khi đối mặt với căng thẳng:

• Cảm xúc: Khó chịu, lo lắng, sợ hãi, buồn bã, cáu gắt hoặc thậm chí là hung hăng.
• Sinh lý: Bao gồm đau đầu, khó ngủ, cảm thấy mệt mỏi, tức ngực, khó thở, tiêu hóa kém và ra nhiều mồ hôi.
• Hành vi: Bao gồm nói nhiều hơn thường, mất khả năng tập trung, dễ cáu gắt, có thể thực hiện những hành động tổn hại đến bản thân hoặc người khác và có thể dẫn đến lạm dụng rượu, thuốc lá.

Tại sao cần kỹ năng ứng phó với căng thẳng?

Kỹ năng ứng phó với căng thẳng là việc rèn luyện các kỹ năng để có thể tự tin đối mặt và duy trì bình tĩnh khi gặp phải các thử thách trong công việc và học tập. Trong bối cảnh nhịp sống nhanh và áp lực hiện nay, căng thẳng và stress là điều không thể tránh khỏi. Mặc dù căng thẳng có thể thúc đẩy động lực để cố gắng hơn mỗi ngày, nhưng không phải lúc nào nó cũng mang lại lợi ích. Nếu không biết cách kiểm soát cảm xúc, việc đối phó không hiệu quả có thể dẫn đến tâm trạng tiêu cực. Do đó, việc rèn luyện những kỹ năng này là rất quan trọng để ngăn ngừa những tác động tiêu cực mà căng thẳng có thể gây ra. Trong cuộc sống, chúng ta không thể tránh khỏi nhiều thách thức và căng thẳng. Điều quan trọng là biết cách đối mặt và vượt qua chúng để có thể điều chỉnh và cân bằng tâm trạng một cách hiệu quả, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Cách ứng phó với căng thẳng

Khi căng thẳng ập đến, nhiều người có xu hướng tìm cách tránh né bằng cách xem TV, chơi game hoặc thậm chí là sử dụng chất kích thích như rượu, thuốc lá. Tuy nhiên, những phương pháp này chỉ mang lại hiệu quả tạm thời và có thể gây ra những tác hại lâu dài. Để ứng phó với căng thẳng một cách hiệu quả và bền vững, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau:

Vận động thể chất

Theo các nghiên cứu chuyên ngành, việc vận động đúng cách có thể tăng cường sản xuất các hormone hạnh phúc trong cơ thể, từ đó giúp giảm thiểu các cảm xúc tiêu cực. Điều này không đòi hỏi bạn phải vận động liên tục suốt hàng giờ. Bất kỳ hình thức vận động nào cũng có thể giải tỏa căng thẳng và nhanh chóng làm dịu cảm giác giận dữ và lo lắng. Do đó, khi đối mặt với các tình huống khó chịu và căng thẳng, bạn có thể đứng dậy đi bộ, đạp xe, nhảy theo điệu nhạc bạn thích, tập gym, bơi lội,…

Giao tiếp và chia sẻ cảm xúc

Đây là cách hiệu quả nhất để bạn có thể kiểm soát và cân bằng lại cảm xúc. Khi chia sẻ với người khác, bạn tránh được sự quá khích và cảm thấy bình tĩnh hơn, thoải mái hơn. Khi giao tiếp với những người biết lắng nghe, bạn sẽ cảm thấy an tâm khi họ hiểu và chia sẻ cảm xúc của bạn. Hãy mở lòng chia sẻ về cảm xúc và các vấn đề bạn đang gặp phải để nhận được sự quan tâm của người khác. Cố gắng chịu đựng và giấu những lo lắng chỉ khiến mọi chuyện tồi tệ hơn, làm tăng căng thẳng và nguy cơ ra các quyết định sai lầm.

Tránh né các tình huống gây căng thẳng

Tránh né là một kỹ năng quan trọng giúp bạn ứng phó hiệu quả với căng thẳng và kiểm soát cảm xúc. Căng thẳng là phản ứng tự động của hệ thần kinh khi đối mặt với các tình huống khó chịu. Tuy nhiên, trong cuộc sống có những tình huống có thể dự đoán trước sẽ gây căng thẳng, như đường kẹt xe, cuộc hẹn hoặc buổi gặp mặt. Để giảm thiểu căng thẳng, bạn nên cố gắng tìm cách tránh và hạn chế những tình huống này. Trước khi quyết định hay lựa chọn, hãy tuân thủ nguyên tắc: Tránh né – thay đổi – thích nghi – chấp nhận.

Thay đổi tình huống

Nếu bạn không thể tránh né những tình huống gây căng thẳng, hãy cố gắng thay đổi chúng. Ví dụ, nếu có ai đó liên tục nhờ đến sự giúp đỡ của bạn mà bạn không thoải mái, hãy từ chối một cách rõ ràng và quyết định. Hãy bắt đầu bằng việc thể hiện cảm xúc của mình một cách chân thành, không che giấu. Nếu có sự việc hoặc người nào đó làm bạn cảm thấy phiền lòng, hãy thẳng thắn và mạnh dạn diễn đạt suy nghĩ của mình, với thái độ tôn trọng và cởi mở.

Chấp nhận căng thẳng

Trong thực tế, có rất nhiều tình huống mà bạn không thể tránh hoặc thay đổi, như cái chết của người thân, thiên tai, hay các căn bệnh nghiêm trọng. Trong những thời điểm như vậy, lựa chọn tốt nhất là chấp nhận và đối mặt. Đây là một kỹ năng ứng phó với căng thẳng khá khó, nhưng khi bạn rèn luyện tốt, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc ứng phó với nhiều tình huống khác nhau. Thời gian sẽ giúp cho việc chấp nhận trở nên dễ dàng hơn, khi bạn học cách đối mặt với những thách thức ngoài khả năng kiểm soát của mình. Thay vì cố gắng điều chỉnh những điều không thể kiểm soát như lời nói và hành động của người khác, hãy tập trung vào những phản ứng cần thiết hơn và hướng suy nghĩ về các mặt tích cực, tìm cơ hội để phát triển bản thân.

Thích nghi, thư giãn và giải trí

Một kỹ năng cần thiết không thể thiếu đó là thích nghi với căng thẳng và các cảm xúc tiêu cực. Căng thẳng là một phần không thể thiếu và luôn xuất hiện trong cuộc sống. Nếu bạn không thích ứng tốt với nó, bạn khó có thể đạt được thành công dù là những thành tựu nhỏ nhất. Cách tốt nhất để giải tỏa căng thẳng là biết cách chăm sóc và yêu chiều bản thân. Hãy tránh ép buộc mình phải sống quá nhanh và quên đi nhu cầu thực của bản thân. Thời gian dành cho nghỉ ngơi, thư giãn và giải trí lành mạnh sẽ giúp giảm bớt căng thẳng và mệt mỏi. Lên kế hoạch và sắp xếp lịch làm việc hàng ngày một cách hợp lý để không bị áp lực với khối lượng công việc lớn và tránh căng thẳng. Sau khi hoàn thành các công việc trong ngày, hãy dành thời gian cho bản thân để thư giãn và tận hưởng những khoảnh khắc yên bình và thoải mái. Có thể dành ít nhất 30 phút để làm những điều mình yêu thích, hoặc đơn giản là thư giãn với nhạc nhẹ và vui vẻ.

Căng thẳng là một phần không thể thiếu của cuộc sống, nhưng cách bạn đối mặt và ứng phó với nó mới là điều quan trọng. Bằng cách trang bị cho mình những kỹ năng ứng phó với căng thẳng, bạn có thể kiểm soát tốt hơn cảm xúc và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy nhớ rằng, bạn hoàn toàn có thể làm chủ cuộc sống của mình, vượt qua mọi thử thách và trở nên mạnh mẽ hơn mỗi ngày.

Xem thêm:

• Căng thẳng thần kinh là gì? Cách cải thiện như thế nào?
• Co giật do căng thẳng: Nguyên nhân và cách điều trị