Kỹ thuật soi bóng đồng tử trong khám mắt

Kỹ thuật soi bóng đồng tử là một bước quan trọng trong quá trình khám mắt, mang lại phương pháp nhanh chóng, dễ dàng, chính xác và đáng tin cậy mà chỉ cần sự hợp tác tối thiểu từ bệnh nhân.

Kỹ thuật soi bóng đồng tử là gì?

Soi bóng đồng tử, còn được gọi là skiascopy hoặc retinoscopy trong tiếng Anh, bao gồm việc chiếu một nguồn sáng vào mắt của bệnh nhân và quan sát sự phản chiếu (reflex) từ võng mạc. Bằng cách phân tích sự di chuyển và đặc điểm của reflex này, các chuyên gia y tế mắt có thể xác định tật khúc xạ của mắt như cận thị, viễn thị, hoặc loạn thị của bệnh nhân. Kỹ thuật này giúp ích trong việc kê đơn kính hoặc kính áp tròng phù hợp để sửa chữa các vấn đề về thị lực.

Khi nào cần thực hiện soi bóng đồng tử?

Soi bóng đồng tử thường được chỉ định trong các cuộc kiểm tra mắt định kỳ để xác định sự tồn tại của lỗi khúc xạ và xem liệu việc đeo kính điều chỉnh có cần thiết để cải thiện thị lực hay không.

Với tính chất khách quan và không đòi hỏi sự hợp tác hoặc báo cáo triệu chứng từ bệnh nhân, soi bóng đồng tử thường được sử dụng để chẩn đoán vấn đề về thị lực ở trẻ em và người không thể giao tiếp hiệu quả.

Trong một số trường hợp, soi bóng đồng tử có thể đủ để đưa ra chẩn đoán, đặc biệt là khi bệnh nhân không thể đeo kính thuốc hoặc kính áp tròng vẫn có thể nhìn rõ hơn. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu về lỗi khúc xạ, soi bóng đồng tử thường được kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để đảm bảo đưa ra quyết định chính xác về việc điều chỉnh kính thuốc một cách phù hợp, giúp cải thiện thị lực mà không gây ra bất kỳ sự không thoải mái nào cho bệnh nhân.

Quá trình soi bóng đồng tử

Soi bóng đồng tử thường được thực hiện bằng một công cụ được gọi là kính hiển vi võng mạc. Kính võng mạc gồm một nguồn ánh sáng, một thấu kính ngưng tụ tập trung ánh sáng, và một tấm gương. Trong quá trình khám mắt, các bác sĩ hoặc kỹ thuật viên nhãn khoa sử dụng kính võng mạc để chiếu ánh sáng qua đồng tử, sau đó di chuyển ánh sáng theo chiều dọc và chiều ngang qua mỗi mắt và quan sát cách ánh sáng phản xạ từ võng mạc.

Ánh sáng phản chiếu sẽ quyết định xem bệnh nhân có thể nhìn rõ hay mắc phải tật cận thị, viễn thị, hoặc loạn thị. Trong quá trình này, bệnh nhân được đưa vào một môi trường tối hoặc mờ và được yêu cầu nhìn thẳng vào ánh sáng trong khi ánh sáng được chiếu vào mắt. Kính võng mạc truyền một chùm ánh sáng vào mắt và quan sát ánh sáng phản chiếu từ võng mạc của bệnh nhân.

Quá trình này cho phép bác sĩ đánh giá độ dài tiêu cự, hay nói cách khác, tính toán góc khúc xạ ánh sáng chính xác từ võng mạc để biết mắt có tập trung tốt như thế nào. Nếu bác sĩ nhận thấy rằng mắt không tập trung tốt, bệnh nhân sẽ được cung cấp một số lựa chọn thấu kính để điều chỉnh tật khúc xạ.

Trong một số trường hợp, để dễ dàng nhìn thấy ánh sáng phản chiếu, đồng tử của mắt có thể được mở to bằng thuốc giãn đồng tử trước khi thực hiện soi bóng đồng tử. Điều này giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác hơn về tình trạng thị lực của bệnh nhân.

Việc soi bóng đồng tử thường áp dụng thuốc giãn đồng tử, đặc biệt là cho trẻ em. Mắt của trẻ em thường cần phải được mở to bằng thuốc giãn đồng tử để quá trình soi bóng đồng tử được thực hiện hiệu quả. Hầu hết trẻ em có khả năng hợp tác và nhìn vào ánh sáng đủ lâu để cho phép soi bóng đồng tử thành công mà không cần đến gây mê. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, gây mê toàn thân có thể cần thiết nếu trẻ không hợp tác trong quá trình này.

Phương pháp nào có thể thay thế soi bóng đồng tử?

Có một số phương pháp khám mắt khác có thể thay thế cho soi bóng đồng tử, bao gồm khúc xạ tự động và khúc xạ chủ quan:

• Khúc xạ tự động: Đây là phương pháp được thực hiện bằng kính hiển vi soi bóng đồng tử kết hợp với việc sử dụng thiết bị máy tính để phân tích kết quả. Phương pháp này cung cấp kết quả chính xác, tuy nhiên, yêu cầu đối tượng đứng yên và nhìn vào mục tiêu trong vài giây để đo được khúc xạ mắt một cách chính xác.
• Khúc xạ chủ quan: Đây là một phương pháp mà bệnh nhân được yêu cầu phản ứng và cung cấp phản hồi về loại thấu kính nào mang lại thị lực rõ ràng nhất. Phương pháp này thường được sử dụng để điều chỉnh kết quả của khúc xạ tự động thông qua việc soi bóng đồng tử. Mặc dù không cung cấp kết quả chính xác như khúc xạ tự động, nhưng khúc xạ chủ quan có thể là một phương pháp thay thế trong trường hợp không có thiết bị khúc xạ tự động hoặc khi cần tạm thời.

Nhưng cần lưu ý rằng, trong một số trường hợp, các phương pháp khác có thể không thay thế hoàn toàn được soi bóng đồng tử, đặc biệt là trong việc đánh giá các vấn đề về thị lực ở trẻ em hoặc người không thể giao tiếp hiệu quả. Do đó, việc sử dụng các biện pháp khám mắt khác cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng và yêu cầu cụ thể của bệnh nhân.

Soi bóng đồng tử là một kỹ thuật cơ bản trong lĩnh vực chăm sóc mắt, cho phép đánh giá một cách khách quan các tật khúc xạ với sự hợp tác tối thiểu từ bệnh nhân. Tốc độ, độ tin cậy và độ chính xác làm cho nó trở thành một công cụ không thể thiếu trong lĩnh vực y tế mắt. Hiểu về vai trò của soi bóng đồng tử trong các cuộc khám mắt làm nổi bật sự quan trọng của nó trong việc cung cấp sự sửa chữa thị lực tối ưu và tăng cường sức khỏe toàn diện của mắt.

Xem thêm: 

• Đục thủy tinh thể
• Đục thủy tinh thể nhỏ thuốc gì?