Liệt trong giấc ngủ thường xảy ra khi nào và cách khắc phục?

Bạn có thấy mình bị liệt trong giấc ngủ và cảm thấy lo lắng về tình trạng sức khỏe của mình? Chứng liệt trong giấc ngủ có nguy hiểm không? Đây là một hiện tượng có thể gây ra sự lo lắng và khó chịu, đặc biệt là khi nó trở thành một vấn đề thường xuyên xuất hiện trong giấc ngủ của bạn. Vậy tại sao chứng liệt trong giấc ngủ lại xảy ra và làm thế nào để khắc phục nó?

Chứng liệt trong giấc ngủ là gì?

Bạn đã bao giờ trải qua cảm giác như có ý thức nhưng lại không thể cử động trong giấc ngủ? Tình trạng đó được y học gọi tên là chứng liệt trong giấc ngủ (Sleep paralysis). Đây là một hiện tượng phổ biến khi bạn rơi vào giấc ngủ hoặc vừa mới tỉnh dậy, trong giai đoạn chuyển đổi giữa tỉnh – thức và ngược lại. Trong thời gian ngắn đó, bạn sẽ cảm thấy không thể cử động hay di chuyển, mặc dù vẫn có ý thức và nhận thức được xung quanh. Ngoài ra, còn có những cảm giác kèm theo như sợ hãi, áp lực, bị nghẹt thở hoặc thậm chí là cảm giác có người đang ở trong phòng. Những cảm giác đáng sợ này sẽ kéo dài từ vài giây đến vài phút và khiến bạn cảm thấy không thoải mái.

Có thể nâng cao chất lượng giấc ngủ của bạn bằng cách thực hiện một số thay đổi trong lối sống và thực hành giấc ngủ chất lượng cao. Tuy nhiên, hội chứng liệt trong giấc ngủ thường đi kèm với nhiều rối loạn giấc ngủ khác, ví dụ như chứng ngủ rũ. Chứng ngủ rũ là một bệnh rối loạn giấc ngủ mạn tính khiến bạn rất buồn ngủ vào ban ngày và có khả năng điều hòa giấc ngủ bị gián đoạn.

Mặc dù nguyên nhân gây ra liệt trong giấc ngủ vẫn chưa được rõ ràng, nhưng nhiều người cho rằng nó có liên quan đến việc mất ngủ, thói quen ngủ ngắt quãng do làm việc theo ca hoặc thay đổi múi giờ thường xuyên, rối loạn lo âu chung và rối loạn hoảng sợ. Hơn nữa, tiền sử gia đình bị liệt trong giấc ngủ cũng có thể là một yếu tố đóng vai trò trong việc phát triển hội chứng liệt trong giấc ngủ.

Liệt trong giấc ngủ thường xảy ra khi nào?

Giấc ngủ được chia thành các giai đoạn khác nhau, bao gồm:

• Giai đoạn ru ngủ: Kéo dài từ 5 - 10 phút, khi cơ thể thả lỏng để chuẩn bị cho giấc ngủ.
• Giai đoạn ngủ nông: Kéo dài từ 10 - 25 phút, chiếm 50% tổng thời gian ngủ. Lúc này, cơ thể giảm nhiệt độ xuống còn 37 độ C.
• Giai đoạn ngủ sâu và rất sâu: Chiếm khoảng 20 - 30% tổng thời gian ngủ và là giai đoạn quan trọng nhất để cơ thể phục hồi.
• Giai đoạn giấc ngủ REM: Là giai đoạn ngủ động, chiếm 20% thời gian ngủ ở người lớn và 50% ở trẻ em.

Các giai đoạn ngủ nông, sâu và rất sâu được gọi là giấc ngủ REM, trong khi giấc ngủ REM là giai đoạn ngủ động. Sau giai đoạn ngủ sâu, cơ thể sẽ trở lại giai đoạn ngủ nông trước khi đi vào giai đoạn giấc ngủ REM.

Liệt trong giấc ngủ thường xảy ra ở hai thời điểm khác nhau:

Thời điểm chuyển từ trạng thái thức tỉnh sang trạng ngủ, gọi là mơ ngủ hoặc liệt trong khi ngủ. Trong giai đoạn này, cơ thể thư giãn và khả năng nhận biết giảm. Nếu bạn ý thức được trong giai đoạn này, bạn sẽ nhận thấy rằng bạn không thể cử động hoặc nói chuyện được.

Thời điểm chuyển từ trạng thái ngủ sang trạng thái thức tỉnh, gọi là chứng liệt sau giấc ngủ. Khi giấc ngủ chuyển sang giai đoạn REM, mắt chuyển động nhanh và bạn có thể có giấc mơ. Tuy nhiên, phần còn lại của cơ thể vẫn ở trạng thái thư giãn và các cơ không hoạt động. Nếu ý thức của bạn nhận thức được trước khi chu kỳ REM kết thúc, bạn sẽ nhận thấy rằng bạn không thể di chuyển hoặc nói chuyện được.

Phòng ngừa và khắc phục chứng liệt trong giấc ngủ

Để ngăn ngừa chứng liệt trong giấc ngủ, không có phương pháp điều trị đặc hiệu, tuy nhiên, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Duy trì thời gian ngủ đều đặn từ 6 đến 8 giờ mỗi đêm và giữ cố định thời gian đi ngủ cũng như thức dậy.
• Tập thể dục thường xuyên nhưng không nên tập luyện trong 4 giờ trước khi đi ngủ.
• Không ăn quá no, không hút thuốc, không uống rượu, bia hoặc cà phê trước khi đi ngủ.
• Không nằm ngửa khi ngủ vì điều này có thể làm cho bạn dễ bị liệt trong giấc ngủ.
• Tránh ngủ trưa sau 3 giờ chiều và giới hạn thời gian ngủ trưa trong vòng 90 phút.
• Ngừng sử dụng các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ và giữ khoảng cách đến giường ngủ khi sử dụng chúng.

Liệt trong giấc ngủ là hiện tượng phổ biến và thường không phải là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu bạn gặp phải các triệu chứng liệt thường xuyên và cảm thấy khó chịu, bạn nên tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ. Hãy duy trì một lối sống lành mạnh và thực hành các thói quen ngủ tốt để hạn chế tình trạng liệt trong giấc ngủ.

Với những gợi ý về cách ngăn ngừa và khắc phục chứng liệt trong giấc ngủ, hy vọng rằng bạn sẽ có thể giảm thiểu tình trạng này và tận hưởng giấc ngủ ngon hơn. Nhớ rằng, liệt trong giấc ngủ là một hiện tượng rất bình thường và thường không đòi hỏi điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, nếu bạn có những triệu chứng liệt trong giấc ngủ thường xuyên và gây ra sự khó chịu, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị thích hợp.

Đọc ngay: Chẩn đoán và điều trị chứng ngủ lịm hiệu quả

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp