Lý giải nguyên nhân viêm xoang mất khứu giác

Xoang là hệ thống khoang có cấu trúc rỗng ở vùng sọ mặt. Các xoang này được bố trí gần mũi và đều có lỗ thông vào mũi để dịch tiết từ xoang được dẫn lưu qua mũi và thoát ra ngoài. Viêm xoang là tình trạng nhiễm trùng gây viêm lớp niêm mạc bên trong hốc xoang. Khi bị viêm xoang, người bệnh tiết nhiều dịch hơn và lối thoát lưu dịch qua mũi bị tắc nghẽn. Vì vậy, người bệnh gặp tình trạng ngạt mũi và viêm xoang mất khứu giác.

Mất khứu giác là gì?

Khứu giác là một trong những giác quan quan trọng của con người. Các tế bào thần kinh cảm giác khứu giác giúp chúng ta ngửi được. Mỗi tế bào thần kinh khứu giác có một thụ thể mùi. Các chất trong môi trường giải phóng những phân tử mùi cực nhỏ, chúng kích thích các thụ thể mùi, gửi thông điệp đến não bộ và giúp chúng ta xác định được đó là mùi gì.

Mất khứu giác là tình trạng mũi không thể ngửi thấy mùi. Không chỉ gây bất tiện trong cuộc sống mà tình trạng mất khứu giác còn có thể đẩy bạn vào những tình huống nguy hiểm. Ví dụ như không ngửi thấy mùi khí ga bị rò, không ngửi thấy mùi khét của đám cháy,…

Với hầu hết mọi người, mất khứu giác tạm thời như trong đợt cảm lạnh hay viêm xoang. Khi bệnh khỏi, khứu giác của họ trở lại nhạy bén như bình thường. Tuy nhiên, với nhiều người, viêm xoang không ngửi được mùi dai dẳng có thể là biểu hiện của tình trạng sức khỏe nghiêm trọng hoặc các bệnh mãn tính kéo dài.

Nguyên nhân viêm xoang mất khứu giác

Lý giải cho tình trạng viêm xoang mất khứu giác, các bác sĩ cho rằng:

Viêm xoang thực chất là một dạng nhiễm trùng xoang do các tác nhân như nấm, vi khuẩn, virus gây nên. Khi xoang bị viêm nhiễm, bên trong hốc xoang sẽ sưng phù, tăng tiết dịch. Trong khi đó, niêm mạc xoang bị phù nề làm tắc đường dẫn lưu dịch khiến dịch nhầy càng tích tụ trong khoang nhiều hơn. Khi dịch nhầy càng bị tích tụ do không được dẫn lưu, viêm xoang càng thêm trầm trọng.

Các xoang liên kết với nhau và đều có kết nối với mũi qua những lỗ nhỏ. Khi xoang bị viêm, các lỗ này bít tắc sẽ gây ngạt mũi, người bệnh khó có thể hít thở bằng mũi. Khi không thể hít thở bình thường bằng mũi, khả năng cảm nhận mùi hương cũng bị ảnh hưởng đáng kể do mùi hương hòa quyện vào không khí. Điều này dẫn đến tình trạng mất khứu giác tạm thời.

Không khí được chuyển động trong xoang sẽ giúp các phân tử mùi hương vốn dễ bay hơi lắng vào. Điều này giúp cung cấp tính hiệu cho não nhận biết mùi hương một cách chính xác. Hốc xoang bị lấp đầy bởi dịch nhầy không được dẫn lưu sẽ không còn chỗ cho các phân tử mùi hương lắng đọng. Và mất khứu giác là một trong những triệu chứng khá điển hình của viêm xoang.

Viêm xoang mất khứu giác cần làm gì?

Mất khứu giác trong trường hợp do viêm xoang chỉ là mất khứu giác tạm thời. Khi các triệu chứng khác của viêm xoang giảm, khứu giác cũng sẽ được cải thiện. Khi viêm xoang được chữa khỏi, khứu giác được phục hồi hoàn toàn. 

Tuy nhiên, mất khứu giác dù là tạm thời cũng ít nhiều ảnh hưởng đến sinh hoạt và cuộc sống của người bệnh. Nếu muốn giảm tình trạng viêm xoang mất khứu giác, bạn có thể áp dụng những cách sau:

Làm sạch mũi thường xuyên

Xoang bị viêm sẽ tiết ra nhiều dịch, ban đầu loãng, càng về sau càng đặc. Việc làm sạch mũi thường xuyên giúp làm loãng dịch nhầy, giúp dịch nhầy dễ dàng được loại bỏ. Nhờ đó mà hốc xoang thông thoáng, mũi thông thoáng giúp chúng ta cảm nhận mùi dễ dàng hơn. Cách làm sạch mũi tốt nhất là rửa mũi bằng nước muối sinh lý và bình xịt chuyên dụng.

Luyện khứu giác

Luyện khứu giác có thể giúp cải thiện khả năng cảm nhận mùi của mũi. Để luyện khứu giác, bạn cần chuẩn bị 4 loại tinh dầu khác nhau gồm: Tinh dầu chanh, tinh dầu bạch đàn, tinh dầu hoa hồng và tinh dầu đinh hương. Bạn luyện ngửi các loại tinh dầu này hàng ngày để rèn luyện khứu giác. 

Đồng thời, đây cũng là mùi hương có tác dụng kích thích dây thần kinh chạy qua mặt và mũi, giúp cải thiện khả năng cảm nhận mùi. Bạn nên luyện khứu giác ít nhất 2 lần mỗi ngày, mỗi mùi hương nên ngửi khoảng 10 giây và không nên ngửi quá mạnh.

Các loại thuốc chữa mất khứu giác

Nếu tình trạng viêm xoang mất khứu giác làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của bạn, hãy tìm đến sự tư vấn của các bác sĩ. Tùy tình trạng cụ thể, các bác sĩ có thể chỉ định người bệnh dùng một số loại thuốc giảm viêm xoang như:

Thuốc co mạch

Các loại thuốc này sẽ làm co các mạch máu trong mũi, giảm phù nề bên trong hốc xoang từ đó có thể giảm tích tụ dịch nhầy, giảm nghẹt mũi. Các loại thuốc này làm thông mũi nên giúp bệnh nhân cảm nhận mùi hương dễ hơn. Thuốc co mạch có cả dạng xịt, dạng nhỏ và dạng hít. Tuy nhiên, sử dụng quá nhiều thuốc co mạch có thể dẫn đến tác dụng phụ. Người bệnh cần dùng đúng hướng dẫn của bác sĩ, không được lạm dụng.

Thuốc kháng histamin

Đây cũng là nhóm thuốc có tác dụng giảm nghẹt mũi và các triệu chứng dị ứng khác. Thuốc có cả dạng viêm, dạng xịt, dạng nhỏ nên rất tiện để sử dụng. Khi mũi không còn bị nghẹt, người bệnh có thể cảm nhận mùi dễ hơn.

Thuốc xịt mũi steroid

Loại thuốc này có tác dụng giảm sưng viêm trong các hốc xoang. Nhờ đó, chất nhầy được dẫn lưu qua lỗ mũi một cách dễ dàng hơn. Khi mũi thông thoáng, người bệnh vừa dễ thở, vừa dễ cảm nhận mùi. Đây cũng là loại thuốc dùng để điều trị polyp mũi gây viêm xoang.

Theo nghiên cứu, xịt theophylline vào mũi giúp cải thiện khứu giác ở 50% người dùng. Các loại thuốc trị nghẹt mũi có nguồn gốc thảo dược sẽ giúp thông mũi tạm thời.

Phương pháp phẩu thuật

Tất cả những cách làm trên đây chỉ có tác dụng giảm nhẹ triệu chứng của bệnh viêm xoang và giảm nhẹ tình trạng viêm xoang mất khứu giác. Để có thể chữa khỏi hoàn toàn chứng mất khứu giác, bạn cần chữa khỏi bệnh viêm xoang và phòng ngừa viêm xoang tái phát.

Ngoài các cách hỗ trợ chữa viêm xoang như: Xịt rửa mũi thường xuyên, tìm hiểu viêm xoang nên ăn gì để chọn thực phẩm, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ,… bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật nếu cần.

Đối với những bệnh nhân sử dụng thuốc và biện pháp hỗ trợ không hiệu quả có thể được chỉ định nội soi nhằm nhanh chóng khôi phục chức năng của mũi. Phương pháp này đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao cũng như trang thiết bị hiện đại và chế độ chăm sóc hậu phẫu để đảm bảo quá trình điều trị đạt kết quả cao nhất. Phương pháp này có ưu điểm là thời gian thực hiện nhanh chóng, ít xâm lầm, nhang phục hồi và người bệnh nhanh được xuất viện.

Ngay khi nhận thấy viêm xoang mất khứu giác, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được đánh giá tình trạng. Căn cứ vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng thực tế, bác sĩ sẽ tư vấn cách cải thiện tình trạng ngạt mũi, mất khứu giác và cách chữa viêm xoang hiệu quả nhất.

Xem thêm: Bị viêm xoang nên uống nước gì?