Màng nhĩ dễ bị thủng do đâu? Màng nhĩ bị thủng có tự liền được hay không?

Thính giác là một trong những giác quan quan trọng nhất của con người, đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc kết nối với thế giới xung quanh. Một phần không thể thiếu của hệ thống này là màng nhĩ, một lớp màng kín giữa tai trong và tai ngoài. Màng nhĩ không chỉ chịu trách nhiệm dẫn truyền âm thanh mà còn bảo vệ tai trong khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn và các vật thể lạ. Tuy nhiên, màng nhĩ lại rất dễ bị thủng. Vậy, vì sao màng nhĩ dễ bị thủng? Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu kỹ hơn vấn đề này ngay sau đây.

Cấu tạo của màng nhĩ

Cấu trúc của màng nhĩ ở con người bao gồm ba lớp, lớp ngoài cùng là lớp biểu bì, lớp giữa chứa các sợi tạo cấu trúc và lớp niêm mạc ở phía trong. Ở trẻ em, màng nhĩ thường mỏng và linh hoạt, sau đó trở nên dày hơn và cứng hơn khi họ trưởng thành.

Màng nhĩ có hình dạng mỏng, trong suốt, hình elip và có phần lõm vào trong. Kích thước của nó là khoảng 9mm cao, 8mm rộng và dày khoảng 0,1mm. Phần phía trước và dưới của màng nhĩ nghiêng vào trong một góc khoảng 45 - 50 độ so với đáy của ống tai ngoài.

Khi âm thanh được truyền tới, năng lượng âm thanh tăng lên qua cấu trúc của tai và sự phản ứng của ống tai, làm cho màng nhĩ di chuyển đồng bộ với các dao động âm thanh.

Vì sao màng nhĩ dễ bị thủng?

Thủng màng nhĩ là hiện tượng khi lớp mô mỏng giữa ống tai ngoài và tai giữa bị phá vỡ hoặc có một lỗ hổng. Vai trò của màng nhĩ rất quan trọng đối với khả năng thính giác của con người. Nó nhận biết các rung động từ âm thanh bên ngoài và chuyển đổi chúng thành xung thần kinh để truyền đến não, giúp bạn nghe và nhận biết âm thanh. Hơn nữa, màng nhĩ còn bảo vệ tai khỏi vi khuẩn và các vật thể lạ, cũng như ngăn nước từ việc chảy vào tai.

Lý do màng nhĩ dễ bị thủng là do nhiều yếu tố khác nhau. Chức năng chính của màng nhĩ là thu nhận sóng âm từ môi trường bên ngoài, chuyển đổi chúng thành rung động và truyền tín hiệu này qua chuỗi xương nhỏ đến tế bào cảm nhận âm thanh trong tai trong, sau đó chuyển thành xung điện được gửi lên não. Để thực hiện chức năng này hiệu quả, màng nhĩ cần phải giữ được tính nguyên vẹn, mảng và độ đàn hồi.

Màng nhĩ rất mỏng, vì vậy việc ngoáy tai, lấy ráy tai hoặc đặt vật thể vào tai mà không cẩn thận có thể dễ dàng khiến màng nhĩ dễ bị thủng. Ngoài ra, phẫu thuật trên xương sọ gần vùng tai hoặc chấn thương mạnh có thể gây nứt màng nhĩ. Ngay cả khi có sự thay đổi áp suất không khí như khi máy bay thay đổi độ cao, nếu có viêm nghẹt ống tai thì áp suất không khí có thể làm màng nhĩ dễ bị thủng.

Chấn thương trực tiếp và mạnh vào vùng tai như bị bóng đập vào khi chơi bóng chuyền, bóng đá, tennis hoặc bị tát mạnh vào vùng tai cũng có thể tạo ra một sự tăng đột ngột trong áp suất không khí ở ống tai ngoài, gây ra tình trạng màng nhĩ dễ bị thủng.

Ngoài ra, viêm tai giữa cũng có thể làm thủng màng nhĩ. Khi tai giữa bị viêm, mủ có thể tích tụ, tạo ra áp lực quá lớn, làm màng nhĩ và các mạch máu trong tai giữa không thể chịu nổi, dẫn đến sự căng thẳng và phá vỡ màng nhĩ để mủ có thể thoát ra.

Bị thủng màng nhĩ tự liền được không?

Thủng màng nhĩ có thể gây ra nguy cơ mất thính lực và tăng khả năng nhiễm trùng tai giữa. Tuy nhiên, thường thì tình trạng này có thể tự lành lại trong vài tuần mà không cần điều trị. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, bệnh nhân có thể cần phải phẫu thuật để vá màng nhĩ hoặc thực hiện các biện pháp điều trị khác để ngăn ngừa mất thính lực.

Các lỗ thủng nhỏ trong màng nhĩ có thể làm giảm độ nhạy của việc nghe khoảng 10 - 15 dB. Tuy nhiên, những lỗ thủng nhỏ này thường tự khỏi trong vòng một vài tuần. Trong trường hợp màng nhĩ bị thủng lớn hoặc mất hoàn toàn, mất cơ chế đòn bẩy để tăng áp suất âm thanh có thể dẫn đến giảm thính lực từ 20 - 30 dB.

Mất khả năng nghe đến mức 30 dB được xem là một loại khiếm thính nhẹ, trong đó người bị khiếm thính chỉ nghe được âm thanh mạnh từ khoảng cách 1m trở lên, không thể nghe được giọng nói thầm. Phần này thường được mô tả là nghe kém hoặc nghễnh ngãng.

Đối với các lỗ thủng lớn hơn, bệnh nhân thường cần phải phẫu thuật để vá màng nhĩ và đóng kín lỗ thủng để khôi phục chức năng nghe và bảo vệ tai giữa. Do đó, nếu chỉ có sự rách màng nhĩ, thủng màng nhĩ hoặc mất màng nhĩ mà không làm tổn thương nghiêm trọng đến chuỗi xương nhỏ, thì không gây ra mất thính lực hoàn toàn mà chỉ gây ra sự giảm nghe ở mức độ khác nhau. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm khi có dị dạng, chấn thương nghiêm trọng hoặc viêm nhiễm cấp tính, có thể làm tổn thương nghiêm trọng đến màng nhĩ và chuỗi xương nhỏ, dẫn đến mất hoàn toàn khả năng nghe, gây ra tình trạng điếc nặng.

Biến chứng có thể xảy ra khi thủng màng nhĩ

Màng nhĩ đóng vai trò quan trọng trong hai khía cạnh chính:

• Tiếp nhận sóng âm: Màng nhĩ là cầu nối giữa âm thanh từ môi trường bên ngoài và các tế bào cảm nhận âm thanh trong tai trong. Khi sóng âm đến, màng nhĩ rung lên, chuyển đổi năng lượng âm thanh thành các xung thần kinh để tế bào có thể cảm nhận và chuyển thông tin đến não.
• Bảo vệ tai: Màng nhĩ cũng hoạt động như một rào cản tự nhiên, bảo vệ tai khỏi vi khuẩn, nước và các tác nhân gây hại khác.

Nếu màng nhĩ dễ bị thủng và không tự lành sau một thời gian, có thể gặp các biến chứng sau:

• Mất thính lực: Thường là tạm thời, chỉ kéo dài cho đến khi lỗ thủng đã được lành. Kích thước và vị trí của vết thương có thể ảnh hưởng đến mức độ mất thính lực.
• Nhiễm trùng tai giữa (viêm tai giữa): Màng nhĩ bị thủng tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào tai, có thể gây ra nhiễm trùng tái phát hoặc mạn tính.
• U nang tai giữa (cholesteatoma): Một biến chứng nghiêm trọng, là một loại viêm tai giữa mạn tính trong hòm tai, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cấu trúc tai giữa và có thể làm suy giảm thính lực.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ thông tin quan trọng về nguyên nhân khiến màng nhĩ dễ bị thủng, những biến chứng cũng như hướng xử lý điều trị tình trạng này. Hy vọng những kiến thức trong bài viết sẽ giúp các bạn có thêm kiến thức, biết cách nhận biết và phòng tránh màng nhĩ bị thủng.

Xem thêm:

• Các bệnh về tai mũi họng thường gặp hiện nay
• Viêm xoang mùa lạnh là do đâu? Giải pháp cho người bệnh