Màu sắc của nước tiểu nói lên điều gì?

Màu sắc của nước tiểu cũng có thể nói lên chính xác tình trạng sức khỏe của bạn, vì vậy, nếu xuất hiện tình trạng màu sắc nước tiểu bất thường không xác định được nguyên nhân, bạn cần gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị.

Khi nào màu sắc nước tiểu được gọi là bất thường?

Màu sắc nước tiểu sẽ thay đổi tùy vào nguyên nhân sinh lý hay bệnh lý của cơ thể

Nước tiểu bình thường có màu dao động từ vàng nhạt đến vàng sậm. Đó là kết quả của một sắc tố trong nước tiểu gọi là urobilinogen và nó sẽ được pha loãng hoặc cô đặc ở các mức độ nhất định.

Nước tiểu có màu bất thường khi có màu đỏ, cam, xanh dương, xanh lá cây hoặc nâu. Các sắc tố và các hợp chất khác có trong một số loại thực phẩm, thuốc sử dụng có thể thay đổi màu nước tiểu của bạn. Củ cải đường, quả mọng, đậu răng ngựa là một trong những thực phẩm có khả năng ảnh hưởng đến màu sắc nhất. Cũng có nhiều loại thuốc kê đơn và không kê đơn làm cho nước tiểu có màu sắc bất thường.

Nguyên nhân gây ra màu sắc nước tiểu bất thường?

Nhiều ảnh hưởng từ thức ăn, đồ uống, thuốc đang dùng có thể khiến nước tiểu của bạn thay đổi một màu sắc khác thường. Một số nguyên nhân chỉ là tạm thời, vô hại. Tuy nhiên đó có thể là dấu hiệu của một số tình trạng bệnh lý nghiêm trọng cần được tiến hành chẩn đoán cụ thể và điều trị hợp lý. 

Ý nghĩa màu sắc của nước tiểu

Nước tiểu trong suốt

Nước tiểu trong suốt cho thấy bạn đã uống nhiều hơn lượng nước khuyến cáo hàng ngày. Nhu cầu nước hằng ngày là 1,5 – 2 lít nước. Mặc dù uống nhiều nước thì tốt, nhưng uống quá nhiều nước có thể làm cơ thể mất đi các chất điện giải. Nếu chỉ thỉnh thoảng nước tiểu mới trong suốt thì không cần phải lo lắng.

Uống nhiều nước có thể khiến nước tiểu trong suốt

Nhưng tình trạng này luôn luôn xảy ra cho thấy rằng bạn cần phải cắt giảm lượng nước uống hàng ngày. Một khi bạn chắc chắn mình không uống quá nhiều nước nhưng nước tiểu vẫn rất nhiều và không màu thì có thể là dấu hiệu của bệnh đái tháo nhạt. Trong trường hợp này, bạn hãy đến ngay bệnh viện để được xét nghiệm kiểm tra kỹ càng hơn.

Nước tiểu vàng sậm

Nếu màu sắc nước tiểu của bạn có vẻ sậm hơn bình thường, bạn có thể bị mất nước. Khi không được cung cấp đủ lượng nước cần thiết, các chất trong nước tiểu sẽ trở nên cô đặc hơn. Tình trạng này thường thấy khi lấy nước tiểu đầu tiên vào buổi sáng. Nguyên nhân là do chúng ta tạm thời hạn chế nước qua đêm. Màu của nước tiểu sẽ cải thiện ngay khi uống đủ nước.

Nước tiểu màu đỏ hoặc hồng

Mặc dù nước tiểu màu đỏ hoặc hồng là một tình trạng cảnh báo, nhưng không phải tất cả mọi trường hợp đều nghiêm trọng. Tình trạng này có thể do một số nguyên nhân sau:

• Một số loại thực phẩm, chẳng hạn như củ cải đường, quả mâm xôi, đại hoàng,…
• Dùng thuốc Rifampin, một loại kháng sinh thường được sử dụng để điều trị bệnh lao.
• Thuốc Phenazopyridine, một loại thuốc làm giảm đau đường tiết niệu.
• Hoặc thuốc nhuận tràng có chứa senna.
• Ngộ độc chì hoặc thủy ngân.

Đôi lúc nước tiểu có màu đỏ hoặc hồng có liên quan đến máu. Các yếu tố có thể gây ra tiểu máu bao gồm: 

• Chấn thương.
• Tắc nghẽn hệ niệu.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Bệnh thận.
• Phì đại tiền liệt tuyến.
• Ung thư.
• Tiểu porphyria: Một rối loạn di truyền hiếm gặp của các tế bào hồng cầu.
• Thiếu máu tán huyết nội mạch cấp: Trong nước tiểu chứa chất gọi là hemoglobin niệu.
• Chấn thương cơ nghiêm trọng: Làm tăng myoglobin và chất này thải qua nước tiểu.

Có máu trong nước tiểu của bạn là một vấn đề cần được quan tâm. Nó có thể là một dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, vì vậy bạn nên đến gặp và khám với bác sĩ ngay lập tức.

Nước tiểu màu cam

Nước tiểu có màu cam có thể do các loại thuốc gây ra, ví dụ như:

• Thuốc kháng sinh Rifampicin.
• Các thuốc giảm đau Phenazopyridine.
• Thuốc Sulfasalazine: Điều trị viêm khớp, hội chứng ruột kích thích.
• Một số thuốc nhuận tràng.
• Các chất dùng trong hóa trị cũng có thể làm nước tiểu chuyển màu cam.
• Có thể do cơ thể bị mất nước.

Một số tình trạng bệnh lý cũng có thể thay đổi nước tiểu của bạn thành màu cam. Đó có thể là một dấu hiệu của vấn đề liên quan đến ống mật hoặc gan, đặc biệt là nếu phân của bạn cũng có nhạt màu hơn.

Nếu bạn đang điều trị bệnh gan, hãy nói chuyện với bác sĩ về những thay đổi trong màu nước tiểu của bạn để được tư vấn cụ thể hơn.

Tùy vào bệnh lý, sinh lý hoặc dùng thuốc mà nước tiểu có các màu khác nhau

Nước tiểu màu xanh dương hoặc xanh lá

Đây là một tình trạng rất hiếm ở người. Nước tiểu có thể chuyển sang màu xanh dương hoặc xanh lá vì những nguyên nhân sau đây:

• Thuốc nhuộm: Một số thuốc nhuộm thực phẩm có thể gây ra nước tiểu màu xanh lá cây. Thuốc nhuộm được sử dụng cho một số xét nghiệm chức năng thận và bàng quang có thể làm nước tiểu chuyển màu xanh. Thuốc thường sử dụng là xanh methylene.
• Thuốc: Thuốc và các hợp chất có chứa phenol như Promethazine sử dụng điều trị cho dị ứng, buồn nôn. Hoặc Propofol là một loại thuốc sử dụng trong gây mê. Amitriptyline điều trị bệnh lý trầm cảm. Cimetidine: Thuốc giúp làm giảm axit trong dạ dày và một số các thuốc giảm đau. Ngoài ra còn có một số vitamin tổng hợp.
• Tình trạng bệnh lý: Tăng calci máu có tính gia đình lành tính, một rối loạn di truyền hiếm gặp, đôi khi được gọi là hội chứng tã xanh vì trẻ bị rối loạn có nước tiểu màu xanh.
• Biliverdin (sắc tố mật): Khi có sự bất thường giữa đường mật và đường tiết niệu.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn Pseudomonas.

Nước tiểu màu nâu sẫm hoặc màu coca

Tình trạng này có thể là kết quả của:

• Thức ăn: Ăn một lượng lớn đậu tằm, đại hoàng hoặc lô hội có thể gây ra nước tiểu màu nâu sẫm.
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể làm sẫm màu nước tiểu, bao gồm thuốc chống sốt rét Chloroquine và Primaquine, thuốc kháng sinh như Metronidazole và Nitrofurantoin. Thuốc nhuận tràng có chứa cascara hoặc senna. Thuốc giãn cơ methocarbamol.
• Tình trạng bệnh lý: Một số rối loạn bệnh lý gan, thận và nhiễm trùng đường tiết niệu có thể chuyển nước tiểu màu nâu sẫm.
• Tập thể dục cực nặng. Chấn thương cơ do tập thể dục quá sức có thể dẫn đến tổn thương thận, sẽ làm cho nước tiểu màu hồng hoặc màu nâu cola.

Nước tiểu mờ hoặc đục

Nước tiểu mờ hoặc đục có thể bắt nguồn là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc sỏi thận. Hoặc đó là triệu chứng của một số bệnh mãn tính và bệnh thận.

Màu sắc bất thường của nước tiểu phản ánh tình trạng sức khỏe của bạn, bạn cần theo dõi, để kịp thời phát hiện nguyên nhân khiến nước tiểu có màu lạ nhé!

Lam Ngọc

Nguồn: Tổng hợp