Mẹ bầu khó thở về đêm có sao không? Nguyên nhân và cách khắc phục

Khó thở về đêm là tình trạng có thể gặp phải ở bất cứ ai trong chúng ta và do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai là nhóm đối tượng dễ gặp triệu chứng này nhất. Khoảng 60 - 70% phụ nữ gặp phải tình trạng khó thở khi mang thai, đặc biệt trong tam cá nguyệt thứ ba, đặc biệt khi nằm ngửa. Tuy nhiên, khó thở kèm đau ngực, môi tím tái hoặc ho ra máu có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Trong bài viết này, Long Châu sẽ cùng bạn tìm hiểu nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và cách khắc phục tình trạng này nhé!

Nguyên nhân sinh lý khiến mẹ bầu khó thở về đêm

Trong thai kỳ, nhiều phụ nữ gặp tình trạng khó thở về đêm do các thay đổi sinh lý trong cơ thể. Một trong những nguyên nhân chính là sự gia tăng hormone progesterone. Nồng độ progesterone tăng cao từ tam cá nguyệt đầu tiên có thể ảnh hưởng đến trung tâm điều khiển hô hấp ở não, khiến nhịp thở tăng nhẹ, gây cảm giác hụt hơi, nhất là khi nằm nghỉ.

Ngoài ra, từ quý thứ hai, tử cung phát triển nhanh và mở rộng về phía cơ hoành. Khi mẹ nằm ngửa, trọng lượng của thai và tử cung gây áp lực trực tiếp lên cơ hoành – bộ phận quan trọng trong hoạt động hô hấp. Điều này làm giảm thể tích phổi, cản trở luồng khí, dẫn đến khó thở.

Một nguyên nhân khác góp phần khiến mẹ bầu khó thở về đêm là tình trạng tăng cân quá nhanh thai kỳ. Việc tích mỡ vùng ngực và bụng làm tăng sức ép lên tim và phổi, đặc biệt rõ rệt vào ban đêm khi cơ thể ở tư thế nằm ngang.

Mẹ bầu khó thở về đêm - Dấu hiệu cảnh báo bệnh lý

Khó thở về đêm ở phụ nữ mang thai phần lớn là hiện tượng sinh lý. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng. Một trong những vấn đề cần cảnh giác là huyết khối phổi. Đây là tình trạng tắc mạch phổi do cục máu đông, gây đau ngực dữ dội, khó thở cấp và ho ra máu. Tỷ lệ huyết khối tĩnh mạch ở thai phụ ước tính khoảng 1/1.000 ca.

Bên cạnh đó, tiền sản giật cũng là một bệnh lý có thể khởi phát với triệu chứng khó thở. Biểu hiện đi kèm thường bao gồm phù mặt hoặc tay và huyết áp ≥140/90 mmHg. Tình trạng này nếu không được phát hiện kịp thời có thể ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi.

Một nguyên nhân phổ biến khác khiến mẹ bầu khó thở về đêm là thiếu máu trong thai kỳ. Khi nồng độ hemoglobin (Hb) xuống dưới 11g/dL, khả năng vận chuyển oxy của máu bị suy giảm. Thiếu máu thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu máu ở phụ nữ mang thai. Biểu hiện bao gồm da xanh, mệt mỏi kéo dài, thở dốc khi nằm hoặc vận động nhẹ.

Việc phân biệt giữa khó thở sinh lý và bệnh lý cần dựa vào triệu chứng đi kèm và kết quả xét nghiệm. Khi có nghi ngờ gặp các vấn đề về sức khỏe, sản phụ nên được kiểm tra chuyên sâu để loại trừ nguy cơ tiềm ẩn.

Hướng dẫn cách giảm khó thở tại nhà

Mẹ bầu khó thở về đêm muốn giảm triệu chứng khó chịu có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản tại nhà như:

Chọn tư thế ngủ phù hợp

Khi ngủ, mẹ bầu nên nằm nghiêng trái và kê gối dưới lưng giúp giảm áp lực từ tử cung lên cơ hoành, hỗ trợ hô hấp tốt hơn.

Luyện bài tập thở

Bài tập thở sâu cũng mang lại hiệu quả rõ rệt. Mẹ có thể thực hiện kỹ thuật hít vào 4 giây – thở ra chậm trong 6 giây, lặp lại 10 lần trước khi ngủ. Theo khuyến nghị của Bệnh viện Hùng Vương, bài tập này hỗ trợ tăng trao đổi khí và giảm cảm giác thở nông.

Không nên ăn, uống quá no trước khi ngủ

Ngoài ra, mẹ bầu nên hạn chế ăn no hoặc uống quá nhiều nước trong vòng hai giờ trước khi đi ngủ. Việc dạ dày căng đầy có thể làm tăng áp lực lên cơ hoành và gây khó thở.

Không tự ý uống thuốc

Mẹ bầu khó thở về đêm không tự ý dùng các loại thuốc như: Thuốc giãn phế quản, kháng histamin, thuốc an thần... Bất cứ loại thuốc nào dùng cho bà bầu đều cần chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Thuốc bổ máu (sắt, acid folic) chỉ uống nếu thiếu máu được xác định qua xét nghiệm. Phụ nữ mang thai cũng không nên tự ý uống các bài thuốc dân gian mà không có sự tư vấn của thầy thuốc.

Kiểm soát cân nặng phù hợp

Kiểm soát cân nặng cũng rất quan trọng. Mức tăng cân hợp lý trong thai kỳ thường dao động từ 10 - 12kg đối với thai đơn, tùy thuộc vào chỉ số BMI trước khi mang thai. Phụ nữ mang thai tăng cân quá nhanh sẽ làm tăng áp lực lên tim và phổi.

Duy trì môi trường sống trong lành

Môi trường giàu oxy giúp cải thiện chất lượng hô hấp trong lúc nghỉ ngơi. Mẹ bầu nên đảm bảo phòng ngủ thông thoáng, có thể mở cửa sổ hoặc dùng máy lọc không khí.

Mẹ bầu khó thở về đêm khi nào cần đi khám?

Phụ nữ mang thai khó thở về đêm có thể là biểu hiện sinh lý, nhưng cũng có thể cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Thai phụ cần đi khám khi khó thở kèm theo các dấu hiệu bất thường như: Đau ngực, sưng một bên chân, tím tái môi hoặc đầu ngón tay. Đây có thể là biểu hiện của huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc tắc mạch phổi.

Nếu xuất hiện thêm hoa mắt, chóng mặt, tim đập nhanh bất thường, cần được kiểm tra tim mạch càng sớm càng tốt. Trường hợp các triệu chứng kéo dài nhiều ngày, không cải thiện khi nghỉ ngơi hoặc thay đổi tư thế, phụ nữ mang thai cần được thăm khám chuyên khoa.

Các xét nghiệm cần thiết gồm đo điện tim, siêu âm tim và xét nghiệm D-dimer để loại trừ nguy cơ thuyên tắc huyết khối. Chỉ số SpO2 dưới 95% có thể là dấu hiệu cảnh báo suy hô hấp và cần được đánh giá y tế kịp thời. Nếu mẹ khó thở đột ngột, môi tím tái và chỉ số SpO₂ giảm dưới 95%, cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu.

Bên cạnh đó, khám thai định kỳ rất quan trọng trong việc phát hiện sớm bất thường về tim, phổi hoặc huyết học. Theo Bộ Y tế, phụ nữ mang thai cần ít nhất 4 lần khám trong thai kỳ. Việc tầm soát đúng thời điểm giúp giảm biến chứng và bảo vệ sức khỏe mẹ – con một cách hiệu quả.

Tình trạng mẹ bầu khó thở về đêm phần lớn là phản ứng sinh lý, nhưng việc theo dõi sát sao vẫn cần thiết. Ưu tiên nằm nghiêng trái, kê cao gối 15 - 30 độ để giảm áp lực lên phổi. Nếu triệu chứng đi kèm chóng mặt, tim đập nhanh, hãy đến bệnh viện ngay để loại trừ huyết khối hoặc thiếu máu nghiêm trọng. Đừng tự ý dùng thuốc hoặc phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng. Hy vọng bài viết giúp bạn an tâm tận hưởng thai kỳ – hãy lắng nghe cơ thể và hành động kịp thời vì sức khỏe hai mẹ con!