Ngón tay cò súng ở trẻ em là bệnh gì? Cách điều trị thế nào?

Hội chứng ngón tay cò súng hay còn được gọi là hội chứng ngón tay bật có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Ở người lớn, ngón tay cò súng thường gặp ở ngón giữa và ngón trỏ. Còn ở trẻ em, ngón cái là ngón thường bị nhất. Ngón tay không thể duỗi tự nhiên và kém linh hoạt gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt của trẻ. Vậy ngón tay cò súng ở trẻ em là gì và điều trị thế nào?

Ngón tay cò súng ở trẻ em là bệnh gì?

Các ngón tay có thể vận động được linh hoạt và bình thường là nhờ các sợi gân gấp, duỗi linh hoạt. Sợi gân nằm trong một ống gọi là hệ thống bao gân và ròng rọc. Khi hoạt động của gân gấp với bao gân bị cản trở, tình trạng ngón tay cò súng sẽ xảy ra. 

Nguyên nhân ngón tay cò súng ở trẻ em chủ yếu là sự xuất hiện vô căn các nốt dày lên trên sợi gân ở vị trí ngang khớp bàn ngón. Còn ngón tay cò súng ở người lớn nguyên nhân chủ yếu do viêm gân, viêm bao gân mãn tính.

Ngón tay cò súng ở trẻ em thường được phát hiện khi trẻ còn nhỏ, thường từ 3 tháng tuổi đến 3 năm tuổi. Có đến 80% bệnh nhi bị ngón tay cò súng ở ngón cái và khoảng 25% bệnh nhi bị ngón tay cò súng ở cả hai tay. Bệnh phát triển theo 4 giai đoạn. Và khi đã ở giai đoạn 3, giai đoạn 4, trẻ cử động ngón tay rất khó. Cha mẹ có thể nhận thấy khi cầm nắm đồ vật, ngón tay cò súng của trẻ không thể tự duỗi thẳng. Khi cha mẹ hỗ trợ bé duỗi ngón tay bé sẽ cảm thấy đau.

Các cấp độ bệnh ngón tay cò súng

Theo các bác sĩ, hội chứng ngón tay cò súng ở trẻ em có thể được chia thành nhiều cấp độ gồm:

• Cấp độ I: Trẻ có dấu hiệu bị viêm ở vùng mô ròng rọc A1 ở ngón tay cò súng nhưng nhìn bên ngoài lại không thấy biểu hiện rõ ràng.
• Cấp độ II: Ngoài việc đã có tình trạng viêm ở vùng mô ròng rọc A1 của ngón tay cò súng, tình trạng ngón tay bật cũng đã khá rõ. Nếu cha mẹ yêu cầu trẻ duỗi thẳng ngón tay khi ngón tay đang gập lại hoàn toàn, trẻ sẽ khó có thể thực hiện được.
• Cấp độ III A: Ở cấp độ này, các triệu chứng tương tự như bệnh cấp độ II. Nhưng ở cấp độ này, ngón tay trẻ bị khóa ở vị trí uốn gập nên trẻ không thể thủ động duỗi thẳng ngón tay ra. Nếu dùng tay còn lại để gỡ thì ngón tay vẫn có thể duỗi thẳng.
• Cấp độ III B: Các vùng mô ròng A1 bị viêm nặng nên trẻ không thể gập lại ngón tay cò súng hoàn toàn.
• Cấp độ IV: Tại vùng khớp gian đốt gần có tình trạng biến dạng uốn gập cố định do viêm diễn ra trong thời gian dài.

Ngón tay cò súng ở trẻ em điều trị thế nào?

Tình trạng ngón tay cò súng ở trẻ em có thể điều trị bằng phương pháp không xâm lấn hoặc có xâm lấn. Khi trẻ có dấu hiệu bị bệnh, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm để bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Một số phương pháp điều trị ngón tay cò súng thường được áp dụng như:

Chữa ngón tay cò súng bằng thuốc uống hoặc tiêm

Bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân dùng thuốc kháng viêm không chứa steroid kết hợp với nẹp tay, trị liệu,… Phương pháp điều trị này phù hợp với bệnh nhân mắc bệnh lần đầu, bệnh nhân mắc bệnh trong cấp độ I hoặc giai đoạn đầu của cấp độ II.

Một số trường hợp bác sĩ cũng chỉ định tiêm corticoid trực tiếp vào vùng màng bao quanh gân gấp. Trong thành phần của thuốc có chứa chế phẩm corticosteroid và thuốc tiêm có chứa hỗn hợp chất gây tê cục bộ giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh ngón tay cò súng và chữa viêm ở vùng mô ròng rọc A1.

Phương pháp này có hiệu quả ngắn hoặc lâu dài tùy từng trường hợp cụ thế và luôn tiềm ẩn nguy cơ tái phát bệnh. Đặc biệt, các bác sĩ chuyên khoa khuyên người bệnh không nên tiêm corticoid quá nhiều lần. Tối đa chỉ nên tiêm 2 lần vào mỗi ngón tay cò súng và với ngón út chỉ tiêm một lần duy nhất. Corticosteroid tuy giảm viêm đau nhanh chóng nhưng cũng tiềm ẩn tác dụng phụ gây yếu gân, dê làm vỡ, rách gân nhẹ nếu lạm dụng.

Chữa ngón tay cò súng ở trẻ em bằng phẫu thuật

Mục đích của phẫu thuật là giải phóng vị trí gân bị kẹt ở ngón tay cò súng ở trẻ em. Thông qua một đường rạch nhỏ ở gốc ngón tay, các bác sĩ sẽ cắt bỏ vùng mô ròng rọc A1, mô ròng rọc hình tròn và có thể là một phần của mô ròng rọc A2. Hiện tại, các bác sĩ có thể phẫu thuật ở mọi lứa tuổi. Bác sĩ sẽ quyết định thời điểm phẫu thuật tùy theo mức độ nặng của bệnh.

Với trẻ em, các bác sĩ sẽ tiến hành gây mê. Thời gian gây mê chỉ từ 5 - 10 phút. Sau đó, bác sĩ sẽ rạch ra một đường nhỏ chỉ từ 0,5 đến 1cm để giải phóng hoạt động của gân gấp. Sau khi phẫu thuật, trẻ sẽ tỉnh lại nhanh chóng và có thể xuất viện trong ngày. Vết mổ khắc phục tình trạng ngón tay cò súng là vết mổ nhỏ, khả năng lành tốt, hiện chưa ghi nhận tình trạng sẹo xấu hãy nhiễm trùng.

Nếu trẻ bị ngón tay cò súng ở cấp độ IV, bác sĩ có thể làm thêm thủ thuật giải phóng khớp gian đốt gần. Đây là khớp có nhiệm vụ nối giữa các xương ngón tay, để ngón tay uốn gập được linh hoạt. Với thủ thuật này, có thể bác sĩ sẽ rạch thêm một đường khác trên vùng khớp này. Phẫu thuật kết hợp với tập vật lý trị liệu, tỷ lệ ngón tay phục hồi như bình thường gần như tuyệt đối. Rất hiếm trường hợp trẻ đã phẫu thuật điều trị ngón tay cò súng bị tái phát.

Tập vật lý trị liệu và các bài tập co duỗi ngón tay

Phương pháp này chỉ có tác dụng trong trường hợp bệnh nhẹ, mới khởi phát. Có một số bài tập chuyên biệt cho ngón tay cò súng mà người bệnh có thể áp dụng. Tuy nhiên, khi thực hiện các bài tập hay bấm huyệt chữa ngón tay cò súng để có thể nhận thấy hiệu quả, bệnh nhân cần kiên trì thực hiện đều đặn hàng ngày trong ít nhất 6 tháng. Trẻ em chưa ý thức được điều đó nên cha mẹ sẽ phải nhắc nhở trẻ thường xuyên.

Các bậc cha mẹ cần lưu ý, ngay khi phát hiện các triệu chứng ban đầu của hiện tượng ngón tay cò súng ở trẻ em, cha mẹ cần đưa bé đi khám sớm. Để càng lâu, gân gấp bị co rút, việc điều trị bệnh càng khó khăn. Ngược lại, điều trị càng sớm, việc điều trị sẽ càng dễ dàng và khả năng phục hồi hoàn toàn rất cao.

Xem thêm:

Gợi ý bài tập chữa ngón tay cò súng bạn có thể tự tập tại nhà

Điều trị và phòng ngừa bệnh ngón tay cò súng