Nguyên nhân gây thiếu ối và biện pháp xử trí theo căn nguyên mà mẹ bầu nên biết

Trong thai kỳ, nước ối là môi trường giúp thai nhi trao đổi chất, đồng thời bảo vệ trẻ khỏi tác động từ bên ngoài. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân gây thiểu ối ở mẹ bầu, tác động tiêu cực tới sự phát triển của thai nhi nếu không được phát hiện, xử trí sớm.

Những nguyên nhân gây thiếu ối

Thiếu ối khi mang thai là một tình trạng bệnh lý xuất hiện khá phổ biến. Theo ước tính, trung bình cứ 100 thai phụ thì có một người gặp phải tình trạng này. Chẩn đoán thiếu ối được thực hiện qua siêu âm, khi số đo dọc buồng ối sâu nhất (nơi chỉ có nước ối, không có thai nhi) nhỏ hơn 2 cm hoặc chỉ số ối AFI (tổng bốn buồng ối) nhỏ hơn 5 cm. Có bốn nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.

Một trong những nguyên nhân chủ yếu gây thiếu ối là do vỡ ối hoặc rỉ ối trước chuyển dạ. Khi màng ối bị rách, nước ối thoát ra ngoài, dẫn đến tình trạng thiếu ối. Chẩn đoán vỡ ối hoặc rỉ ối dựa trên việc khai thác triệu chứng như ra nước hoặc dịch âm đạo.

Bệnh nhân cần được bác sĩ thăm khám kỹ lưỡng, bao gồm việc thực hiện các xét nghiệm như test quỳ tím hoặc amnisure để kiểm tra nước ối trong dịch âm đạo. Ngoài ra, xét nghiệm máu cũng được tiến hành để đánh giá tình trạng nhiễm trùng có thể đi kèm.

Bên cạnh đó, chức năng của tử cung và bánh nhau suy giảm cũng là nguyên nhân gây thiếu ối. Điều này dẫn đến tình trạng thai chậm phát triển, cạn ối kèm theo. Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ sử dụng siêu âm để đo chỉ số trở kháng PI Doppler của động mạch tử cung và/hoặc động mạch rốn. Nếu chỉ số này cao kèm có sự tái phân bố tuần hoàn thai nhi, điều đó cho thấy có sự suy giảm chức năng tử cung - bánh nhau.

Ngoài ra, bất thường trong hệ tiết niệu của thai nhi cũng là một nguyên nhân phổ biến gây thiếu ối. Các vấn đề như bất sản thận hai bên, thận đa nang, thận nhiều nang, tắc nghẽn niệu quản, hội chứng van niệu đạo sau và suy chức năng thận có thể dẫn đến tình trạng này. Những bất thường này thường được phát hiện qua siêu âm kết hợp xét nghiệm máu tĩnh mạch rốn của thai nhi.

Cuối cùng, sự bất thường nhiễm sắc thể của thai nhi cũng có thể dẫn đến thiếu ối. Để chẩn đoán, bác sĩ thường tiến hành chọc ối để xét nghiệm nhiễm sắc thể đồ hoặc Microarray, đặc biệt khi siêu âm cho thấy hình ảnh bất thường hoặc thai nhi chậm phát triển. Những xét nghiệm này giúp xác định các bất thường về nhiễm sắc thể, góp phần trong việc chẩn đoán và quản lý tình trạng thiếu ối.

Thăm dò mức độ thiểu ối khi mang thai

Thiểu ối là một tình trạng bệnh lý yêu cầu việc theo dõi và quản lý chặt chẽ để đảm bảo sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Khi được chẩn đoán thiếu ối, bệnh nhân cần có kế hoạch theo dõi, can thiệp phù hợp dựa trên mức độ thiếu ối, nguyên nhân gây ra và tình trạng cụ thể của thai nhi. Dưới đây là các phương pháp thăm dò và theo dõi mức độ thiểu ối khi mang thai.

Siêu âm là công cụ quan trọng nhất trong việc theo dõi tình trạng thiểu ối. Bệnh nhân cần được siêu âm định kỳ từ 1 - 3 tuần một lần để đánh giá tình trạng của thai nhi và lượng nước ối. Qua siêu âm, bác sĩ có thể đánh giá chỉ số ối (AFI) để xác định mức độ thiếu ối, theo dõi sự phát triển của thai nhi qua các chỉ số sinh trưởng, đồng thời kiểm tra các bất thường khác có thể ảnh hưởng đến thai nhi và mẹ.

Việc theo dõi thường xuyên bằng siêu âm giúp bác sĩ phát hiện kịp thời các biến chứng có thể xảy ra, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp.

Bên cạnh đó, trong thời kỳ mang thai, chức năng tử cung và bánh nhau có vai trò quan trọng trong việc cung cấp dưỡng chất và oxy cho thai nhi. Khi suy giảm chức năng này, thai nhi có thể gặp phải tình trạng chậm phát triển kèm thiểu ối. Để đánh giá mức độ suy tử cung - bánh nhau, các chỉ số sau cần được theo dõi, bao gồm:

• Chỉ số phát triển thai nhi: Đo các chỉ số kích thước của thai nhi để đảm bảo thai phát triển bình thường.
• Chỉ số Doppler: Đo chỉ số trở kháng của động mạch rốn, ống tĩnh mạch và động mạch não giữa. Những chỉ số này giúp đánh giá lưu lượng máu và oxy cung cấp cho thai nhi, từ đó quyết định thời điểm sinh tốt nhất để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Sự kết hợp của các biện pháp thăm dò trên giúp bác sĩ có được cái nhìn toàn diện về tình trạng của thai nhi, từ đó đưa ra các quyết định lâm sàng kịp thời, chính xác để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé.

Xử trí khi mẹ bầu bị thiểu ối

Dưới đây là các biện pháp xử trí cho mẹ bầu dựa trên nguyên nhân gây thiếu ối cùng các yếu tố liên quan, cụ thể. Khi được chẩn đoán thiểu ối, phụ nữ mang thai cần được khám và tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa.

Việc theo dõi sát, tìm ra nguyên nhân gây thiểu ối đóng vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng kế hoạch chăm sóc cụ thể cho từng bệnh nhân. Điều này bao gồm việc thăm khám định kỳ, thực hiện các xét nghiệm cần thiết và tư vấn về các biện pháp phòng ngừa hay điều trị.

Nếu nguyên nhân thiểu ối là do vỡ ối hoặc rỉ ối, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Đánh giá tình trạng nhiễm trùng thường xuyên: Bác sĩ cần kiểm tra, đánh giá tình trạng nhiễm trùng để đảm bảo không có biến chứng nhiễm trùng nghiêm trọng.
• Dự phòng nhiễm trùng: Sử dụng kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng, đặt thuốc trị viêm âm đạo nếu cần.
• Tăng cường vệ sinh vùng sinh dục: Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ vùng sinh dục để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Trong trường hợp thiểu ối do chức năng tử cung và bánh nhau bị suy giảm, các biện pháp sau cần được thực hiện:

• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Đảm bảo thai phụ được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi cũng như duy trì sức khỏe của mẹ.
• Tăng cường nghỉ ngơi: Thai phụ cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tránh các tình huống gây căng thẳng để giảm bớt áp lực lên tử cung và bánh nhau.
• Đánh giá tổng thể, phát hiện bệnh lý nội khoa: Kiểm tra và điều trị các bệnh lý nội khoa có thể gây thiểu ối như tăng huyết áp để đảm bảo sức khỏe toàn diện cho mẹ và thai nhi.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả các nguyên nhân gây thiếu ối. Thiểu ối khi mang thai là một tình trạng cần được quản lý cẩn thận, tiếp cận toàn diện. Việc khám và tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa, xử trí nguyên nhân gây thiểu ối, cung cấp chế độ dinh dưỡng hợp lý là những biện pháp quan trọng trong quá trình điều trị. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các bác sĩ, gia đình và bản thân thai phụ sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho mẹ và thai nhi.