Nguyên nhân, triệu chứng tăng nhãn áp cùng biện pháp điều trị

Bệnh tăng nhãn áp là một bệnh về mắt phổ biến gây tổn thương dây thần kinh thị giác, dây thần kinh kết nối mắt với não. Tình trạng này thường do sự tích tụ chất lỏng ở phía trước mắt, dẫn đến tăng áp lực nội nhãn. Nếu không được chẩn đoán và điều trị, bệnh tăng nhãn áp có thể gây mất thị lực không hồi phục. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở người lớn tuổi từ 70 đến 80.

Nguyên nhân tăng nhãn áp bạn không nên bỏ qua

Việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh tăng nhãn áp là điều cần thiết để phát hiện sớm và phòng ngừa. Dưới đây là nguyên nhân tăng nhãn áp bạn cần biết:

Tích tụ dịch (thủy dịch)

Nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh tăng nhãn áp là sự tích tụ của dịch thủy, một loại dịch chảy qua mắt. Chất lỏng này được sản xuất bởi thể mi và có chức năng duy trì hình dạng của nhãn cầu và cung cấp chất dinh dưỡng cho thủy tinh thể và giác mạc. Khi có sự sản xuất quá mức dịch thủy hoặc có vấn đề với hệ thống dẫn lưu giữa khoang trước và khoang sau của mắt, áp lực mắt cao có thể dẫn đến bệnh tăng nhãn áp.

Tuổi tác

Nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp tăng theo tuổi tác, đặc biệt là đối với những người trên 40 tuổi. Khi thị lực và chức năng thị giác bắt đầu suy giảm theo tuổi tác, khả năng mắc bệnh tăng nhãn áp cũng tăng theo.

Theo một cuộc khảo sát năm 2016, bệnh tăng nhãn áp là nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực không hồi phục ở Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến gần 1,9% những người trên 40 tuổi.

Thuốc

Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống viêm corticosteroid như prednisolone, dexamethasone và betamethasone, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp. Những loại thuốc này thường được sử dụng để điều trị các tình trạng như viêm kết mạc, hen phế quản và viêm xương khớp. Sử dụng các loại thuốc này trong thời gian dài, đặc biệt là thuốc nhỏ mắt, có thể dẫn đến bệnh tăng nhãn áp. Điều quan trọng là phải khám mắt thường xuyên nếu bạn đang điều trị bằng corticosteroid trong thời gian dài.

Giác mạc mỏng hơn bình thường

Những người có giác mạc mỏng hơn bình thường có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp cao hơn. Giác mạc mỏng hơn không thể chịu được nhiều áp lực, điều này có thể dẫn đến mất cân bằng giữa lượng dịch thủy dịch được sản xuất và khả năng kiểm soát áp lực của mắt, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp.

Tiền sử gia đình

Di truyền đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển bệnh tăng nhãn áp. Nếu một người trong gia đình bạn được chẩn đoán mắc bệnh tăng nhãn áp, những thành viên khác trong gia đình sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Việc theo dõi và sàng lọc thường xuyên bởi bác sĩ nhãn khoa là điều cần thiết nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh tăng nhãn áp.

Các vấn đề về mắt

Các tật khúc xạ và các vấn đề về mắt khác, chẳng hạn như cận thị nặng cũng là các yếu tố nguy cơ gây bệnh tăng nhãn áp. Cận thị nặng có thể khiến nhãn cầu dài ra, kéo căng võng mạc và làm tăng nguy cơ tổn thương khi áp suất nội nhãn tăng. Sự kéo căng này cũng có thể dẫn đến những thay đổi ở các sợi thần kinh võng mạc và độ dày của điểm vàng, góp phần gây ra bệnh tăng nhãn áp.

Mắc phải các bệnh lý khác

Bệnh tăng nhãn áp cũng có thể là biến chứng của các bệnh toàn thân khác như tiểu đường, huyết áp cao và bệnh tim mạch. Những tình trạng này có thể làm suy yếu khả năng dẫn lưu dịch thủy dịch, dẫn đến tăng áp lực mắt và cuối cùng là bệnh tăng nhãn áp. Một cá nhân mắc những tình trạng này càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp càng cao.

Các nguyên nhân hiếm gặp khác

Các nguyên nhân ít phổ biến hơn của bệnh tăng nhãn áp bao gồm các yếu tố chủng tộc, tiếp xúc với hóa chất vào mắt và các thủ thuật phẫu thuật cho các tình trạng mắt khác. Ví dụ, người Mỹ gốc Phi có tỷ lệ mắc bệnh tăng nhãn áp cao hơn và nguy cơ mù vĩnh viễn cao hơn so với người da trắng.

Việc nhận biết và hiểu những nguyên nhân này rất quan trọng để ngăn ngừa bệnh tăng nhãn áp và bảo vệ thị lực của bạn. Kiểm tra mắt thường xuyên và nhận thức được các yếu tố nguy cơ của bạn có thể giúp bạn phát hiện và kiểm soát bệnh tăng nhãn áp sớm, giảm khả năng xảy ra các biến chứng nghiêm trọng.

Triệu chứng tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp là một bệnh về mắt nghiêm trọng có thể dẫn đến mất thị lực không hồi phục nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Các triệu chứng tăng nhãn áp có thể khác nhau tùy thuộc vào từng thể bệnh, do đó, việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo cho từng dạng bệnh là rất quan trọng.

Sau đây là phân tích chi tiết về các triệu chứng tăng nhãn áp khác nhau bạn cần biết:

Glaucoma góc đóng cấp tính

Dạng bệnh glaucoma này có đặc điểm là các triệu chứng đột ngột và nghiêm trọng. Nhãn cầu có thể căng cứng và bệnh nhân có thể bị đau mắt dữ dội, có thể lan đến đỉnh đầu.

Các triệu chứng tăng nhãn áp bổ sung bao gồm mí mắt sưng, mắt đỏ, sợ ánh sáng và chảy nước mắt quá nhiều. Thị lực có thể giảm hoặc mất hoàn toàn, bệnh nhân thường mô tả thị lực của mình bị mờ hoặc như có sương mù trước mắt. Một hiện tượng thị giác phổ biến là nhìn thấy quầng sáng xanh đỏ xung quanh các vật sáng. Các triệu chứng toàn thân như buồn nôn, nôn, đau bụng, đổ mồ hôi và tiêu chảy cũng có thể xảy ra, khiến một số người nhầm lẫn các triệu chứng này với các tình trạng khác như cảm lạnh. Điều này có thể dẫn đến việc điều trị chậm trễ và các biến chứng nguy hiểm, bao gồm cả mù hoàn toàn.

Glaucoma góc đóng bán cấp

Các triệu chứng tăng nhãn áp của glaucoma góc đóng bán cấp tương tự như glaucoma góc đóng cấp nhưng ít dữ dội hơn. Bệnh nhân thường bị đau đầu từng cơn và đau mắt, kèm theo mờ mắt từng đợt. Sau khi cơn đau thuyên giảm, thị lực có thể tạm thời trở lại bình thường, nhưng các cơn đau sẽ trở nên thường xuyên hơn và dữ dội hơn theo thời gian, dẫn đến thị lực ngày càng yếu đi.

Glaucoma góc đóng mạn tính

Loại glaucoma này khá hiếm và thường không được chú ý vì hiếm khi biểu hiện triệu chứng. Nhiều bệnh nhân không đi khám cho đến khi thị lực của họ suy giảm đáng kể hoặc mất hoàn toàn.

Glaucoma góc mở

Glaucoma góc mở được biết đến với sự tiến triển âm thầm, khiến bệnh nhân khó phát hiện. Thị lực có thể suy giảm dần mà không có triệu chứng đáng chú ý. Đau đầu và đau mắt không phổ biến, nhưng một số bệnh nhân có thể bị mỏi mắt, mờ mắt thoáng qua và xuất hiện quầng đỏ và xanh, thường tự khỏi. Thật không may, khi các triệu chứng này trở nên rõ ràng, bệnh có thể đã ở giai đoạn tiến triển nặng.

Nhận biết các triệu chứng tăng nhãn áp cảnh báo này là rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị bệnh. Kiểm tra mắt thường xuyên và chú ý kịp thời đến bất kỳ thay đổi nào về thị lực có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến tình trạng này.

Các cách điều trị tình trạng tăng nhãn áp

Sau khi đã biết nguyên nhân, triệu chứng tăng nhãn áp, điều mà hầu hết mọi người quan tâm đó là tăng nhãn áp điều trị bằng cách nào?

Theo bác sĩ nhãn khoa, kiểm soát bệnh tăng nhãn áp hiệu quả bắt đầu bằng việc giảm áp lực mắt để ngăn ngừa tổn thương thêm cho dây thần kinh thị giác. Nếu bạn nghi ngờ mình bị tăng nhãn áp, điều cần thiết là phải tham khảo ý kiến ​​bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị phù hợp. Dưới đây là một số loại thuốc nhỏ mắt theo toa thông thường được sử dụng để điều trị bệnh tăng nhãn áp, cùng với các lựa chọn điều trị tiềm năng khác.

Thuốc nhỏ mắt theo toa

Thuốc nhỏ mắt theo toa thường là biện pháp phòng ngừa đầu tiên chống lại bệnh tăng nhãn áp, nhằm mục đích giảm áp lực nội nhãn. Sau đây là một số loại thuốc thường được kê đơn:

Thuốc chẹn beta

Thuốc chẹn beta hoạt động bằng cách giảm sản xuất dịch thủy dịch, chất lỏng bên trong mắt. Những loại thuốc nhỏ mắt này thường được dùng 1 - 2 lần một ngày và có hiệu quả trong việc giảm áp lực mắt.

Prostaglandin

Prostaglandin giúp tăng lưu lượng dịch thủy dịch ra ngoài, do đó làm giảm áp lực bên trong mắt. Thông thường, những loại thuốc nhỏ mắt này được sử dụng một lần một ngày, thường là vào ban đêm để duy trì kiểm soát áp lực mắt ổn định.

Thuốc ức chế anhydrase carbonic

Những chất ức chế này hạn chế sản xuất dịch thủy dịch. Bệnh nhân thường được khuyên dùng những giọt này 2 - 3 lần mỗi ngày để đạt được kết quả tối ưu.

Thuốc chủ vận alpha-adrenergic

Thuốc alpha-adrenergic không chỉ làm giảm sản xuất dịch thủy dịch mà còn tăng cường khả năng dẫn lưu. Chúng thường được kê đơn sử dụng 2 - 3 lần một ngày.

Thuốc co mạch hoặc thuốc cholinergic

Những loại thuốc này hoạt động bằng cách co mạch máu của mắt và tăng lưu lượng dịch chảy ra. Chúng thường được nhỏ 4 lần mỗi ngày để kiểm soát áp suất mắt.

Thuốc ức chế Rho Kinase

Thuốc ức chế Rho kinase tương đối mới trong điều trị bệnh tăng nhãn áp. Chúng làm giảm sản xuất dịch thủy dịch và thường được dùng một lần mỗi ngày. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra các tác dụng phụ như kích ứng hoặc đỏ mắt.

Can thiệp phẫu thuật

Nếu thuốc nhỏ mắt không làm giảm áp suất mắt hiệu quả hoặc nếu bệnh nhân gặp phải các tác dụng phụ đáng kể, có thể cần phải phẫu thuật. Các lựa chọn phẫu thuật nhằm mục đích cải thiện khả năng dẫn lưu dịch thủy dịch hoặc giảm sản xuất dịch để kiểm soát áp suất nội nhãn. Loại phẫu thuật cụ thể sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh tăng nhãn áp và mức độ đáp ứng của bệnh với các phương pháp điều trị khác.

Tóm lại, việc kiểm soát bệnh tăng nhãn áp hiệu quả đòi hỏi phải can thiệp kịp thời và tuân thủ các phác đồ điều trị. Việc tái khám thường xuyên với bác sĩ nhãn khoa là rất quan trọng để theo dõi áp suất mắt và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết. Nếu bạn đang gặp các triệu chứng tăng nhãn áp hoặc có nguy cơ, đừng trì hoãn việc thăm khám với bác sĩ nhãn khoa để bảo vệ thị lực của bạn. Hãy luôn nhớ rằng, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa mất thị lực do bệnh tăng nhãn áp gây ra.

Xem thêm: Nhãn áp là gì? Những điều cần biết trước khi tiến hành đo nhãn áp