Nhiễm virus cytomegalo: Triệu chứng, biến chứng, điều trị và phòng ngừa

Virus cytomegalo (CMV) là một loại virus thuộc họ Herpesviridae, một trong những nhóm virus gây bệnh quen thuộc đối với con người. CMV có thể trở thành mối lo ngại đặc biệt đối với những đối tượng như trẻ sơ sinh, người có hệ miễn dịch suy giảm và phụ nữ mang thai. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa virus cytomegalo trong bài viết dưới đây.

Virus cytomegalo là gì?

Virus cytomegalo (CMV) thuộc họ Herpesviridae hoặc Herpesviruses. Từ "cytomegalo" xuất phát từ tiếng Hy Lạp, có nghĩa là tế bào lớn. Đây là một trong những loại virus thuộc nhóm cytomegalovirus được nghiên cứu một cách kỹ lưỡng nhất.

Virus Cytomegalo nằm trong phụ họ Betaherpesvirinae và có mối liên kết với các Herpesviruses khác trong cùng phụ họ với Alphaherpesvirinae và Gammaherpesvirinae, trong đó có virus Epstein-Barr. Tất cả các loại virus này có khả năng ẩn náu trong cơ thể trong thời gian dài. Mặc dù virus cytomegalo có thể tồn tại ở nhiều phần khác nhau của cơ thể, nhưng nhiễm trùng CMV thường được liên kết chặt với tuyến nước bọt.

Virus cytomegalo là một loại virus DNA hai chuỗi và là thành viên của họ Herpesviridae. Cytomegalo chia sẻ nhiều đặc điểm chung với các loại virus herpes khác, bao gồm cấu trúc gen, virion và khả năng gây ra các tình trạng nhiễm trùng tiềm ẩn và biểu hiện.

Virus cytomegalo thường gây ra nhiễm trùng không có triệu chứng, làm cho việc phát hiện bệnh trở nên khó khăn. Virus có khả năng tồn tại tiềm ẩn bên trong cơ thể con người suốt đời và có thể tái hoạt động bất cứ lúc nào. Sự nhiễm trùng được xác định thông qua việc phân lập CMV, protein virus hoặc acid nucleic từ mẫu mô hoặc dịch cơ thể.

Những triệu chứng của nhiễm virus cytomegalo là gì?

Hầu hết những người khỏe mạnh nhiễm virus cytomegalo có thể không có triệu chứng, trong khi một số người có thể trải qua những triệu chứng nhẹ. Nhóm người có khả năng phát triển triệu chứng cao bao gồm:

• Trẻ sơ sinh nhiễm virus cytomegalo trước khi chào đời (nhiễm virus cytomegalo bẩm sinh).
• Trẻ sơ sinh nhiễm bệnh trong quá trình sinh hoặc ngay sau đó (nhiễm virus cytomegalo chu sinh), thường là do lây nhiễm qua sữa mẹ.
• Những người có hệ thống miễn dịch suy giảm, bao gồm những người đã thực hiện ghép tạng, tủy xương hoặc ghép tế bào gốc, cũng như những người nhiễm HIV.

Triệu chứng ở trẻ em

Phần lớn trẻ nhiễm virus cytomegalo bẩm sinh thường xuất hiện khỏe mạnh khi mới sinh. Tuy nhiên, theo thời gian, có thể mất thậm chí nhiều tháng hoặc nhiều năm trước khi triệu chứng bắt đầu xuất hiện. Các triệu chứng thường gặp nhất bao gồm mất thính lực và sự phát triển chậm, cụ thể như:

• Sinh non;
• Nhẹ cân;
• Da và mắt có màu vàng;
• Gan to và chức năng gan suy giảm;
• Da màu tím hoặc phát ban hoặc cả hai;
• Đầu nhỏ (microcephaly);
• Lá lách to;
• Viêm phổi;
• Co giật.

Triệu chứng ở người bị suy giảm miễn dịch

Trong trường hợp hệ thống miễn dịch suy giảm, người bệnh có thể phải đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng và biểu hiện các triệu chứng như:

• Sốt;
• Tiêu chảy;
• Viêm phổi;
• Viêm gan;
• Viêm não;
• Loét ống tiêu hóa;
• Thay đổi hành vi;
• Suy giảm thị lực, thậm chí mù lòa;
• Co giật;
• Ngất.

Triệu chứng ở người lớn khỏe mạnh

Hầu hết người khỏe mạnh bị nhiễm virus cytomegalo thường ít gặp triệu chứng. Khi lần đầu tiên nhiễm, một số người trưởng thành có thể trải qua các triệu chứng tương tự như bệnh bạch cầu đơn nhiễm trùng, bao gồm mệt mỏi, sốt, đau họng và đau cơ.

Biến chứng

Biến chứng do virus cytomegalo thường thay đổi tùy thuộc vào trạng thái sức khỏe tổng thể trước và sau khi nhiễm bệnh.

• Người lớn khỏe mạnh: Virus cytomegalo hiếm khi gây ra bệnh bạch cầu đơn nhân ở người lớn khỏe mạnh. Các biến chứng ít gặp có thể bao gồm vấn đề về hệ thống tiêu hóa, gan, não và hệ thần kinh.
• Những người suy giảm miễn dịch: Mất thị lực do viêm võng mạc, viêm đại tràng, viêm thực quản và viêm gan, viêm não, viêm phổi.
• Trẻ sơ sinh nhiễm virus cytomegalo bẩm sinh: Mất thính lực, khuyết tật trí tuệ, thị lực kém, co giật hoặc động kinh, yếu cơ.

Điều trị nhiễm virus cytomegalo

Đối với trẻ em và người lớn khỏe mạnh, thường không cần thiết phải thực hiện điều trị đặc biệt. Người lớn khỏe mạnh mắc bệnh bạch cầu đơn nhân từ virus cytomegalo thường có thể hồi phục mà không cần sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.

Trong trường hợp trẻ sơ sinh và những người có hệ miễn dịch suy giảm, việc điều trị là cần thiết khi xuất hiện các triệu chứng của nhiễm virus cytomegalo. Phương pháp điều trị sẽ được điều chỉnh dựa trên các dấu hiệu, triệu chứng cụ thể và mức độ nghiêm trọng của chúng.

Thuốc kháng virus thường là lựa chọn phổ biến nhất để kiểm soát virus. Tuy nhiên, chúng chỉ có thể làm chậm sự nhân lên của virus mà không loại bỏ chúng hoàn toàn. Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục nghiên cứu và phát triển các loại thuốc và vắc-xin mới để điều trị và ngăn ngừa virus cytomegalo.

Trong trường hợp nhiễm virus này nhưng cơ thể vẫn giữ sức khỏe tốt hoặc mắc bệnh nhẹ, có khả năng virus đang ở giai đoạn tái phát. Việc tự chăm sóc bản thân, nghỉ ngơi đầy đủ và tăng cường sức đề kháng có thể giúp cơ thể kiểm soát nhiễm trùng hiệu quả.

Các biện pháp phòng ngừa nhiễm virus cytomegalo

Thực hiện biện pháp vệ sinh cẩn thận là một cách hiệu quả để phòng chống virus cytomegalo. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa cụ thể:

• Rửa tay thường xuyên: Sử dụng xà phòng và nước trong khoảng 15 - 20 giây, đặc biệt khi tiếp xúc với trẻ nhỏ và thực hiện các công việc liên quan đến dịch cơ thể của trẻ, như thay tã hoặc cho trẻ ăn.
• Tránh âu yếm trẻ gần mắt, mũi hay miệng: Nếu cần thể hiện tình cảm, hôn lên trán thay vì môi, đặc biệt quan trọng nếu người thân đang mang thai.
• Tránh chia sẻ đồ ăn và đồ uống: Hạn chế việc sử dụng chung đồ ăn, đồ uống và vật dụng nhà bếp để tránh lây truyền virus cytomegalo.
• Cẩn thận với sản phẩm sử dụng một lần: Khi vứt bỏ tã, khăn giấy hoặc bất kỳ vật dụng nào chứa dịch cơ thể, hãy rửa tay kỹ trước khi chạm vào mặt.
• Làm sạch đồ chơi và bề mặt tiếp xúc với dịch cơ thể: Đảm bảo làm sạch những vật dụng này để ngăn chặn lây nhiễm từ nước tiểu hoặc nước bọt của trẻ nhỏ.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su để ngăn chặn sự lây nhiễm virus cytomegalo qua tinh dịch và dịch âm đạo.

Trên đây là nội dung về bệnh do nhiễm virus cytomegalo. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có thêm nhận thức về loại virus này, qua đó biết được cách phòng ngừa nên ngăn chặn xảy ra biến chứng.

Xem thêm: 

• Nguyên nhân nhiễm vi khuẩn campylobacter và cách phòng ngừa
• Triệu chứng nhiễm trùng vi khuẩn klebsiella pneumoniae