Những dấu hiệu bệnh gout giúp phát hiện và điều trị hiệu quả

Bệnh gout là một dạng bệnh lý xương khớp liên quan đến rối loạn chuyển hóa axit uric trong cơ thể. Hiện nay, số người mắc bệnh ngày càng tăng và có xu hướng xuất hiện ở người trẻ hơn. Vậy đâu là những dấu hiệu bệnh gout​ giúp phát hiện sớm để điều trị hiệu quả?

Tổng quan về bệnh gout

Bệnh gout là một dạng viêm khớp gây sưng đỏ và đau nhức dữ dội. Các cơn đau thường xuất hiện đột ngột tại một số khớp như ngón chân cái, mắt cá chân, cổ tay và bàn tay.

Nguyên nhân của bệnh liên quan đến sự rối loạn chuyển hóa axit uric trong cơ thể, dẫn đến sự tích tụ tinh thể urat tại khớp. Gout có nguy cơ tái phát cao, đặc biệt khi người bệnh duy trì thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh đóng vai trò quan trọng trong điều trị và phòng ngừa biến chứng.

Theo nghiên cứu, nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới, đặc biệt trong độ tuổi từ 30 - 60. Ngày nay, do lối sống thiếu khoa học, số người mắc gout ngày càng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa.

Mặc dù gout gây nhiều bất tiện trong cuộc sống, nhưng nếu phát hiện sớm, tuân thủ điều trị và duy trì lối sống lành mạnh, người bệnh có thể kiểm soát bệnh tốt và giảm nguy cơ tái phát.

Các dấu hiệu bệnh gout​ có thể nhận biết từ sớm

Ở giai đoạn đầu của bệnh gout, một số người có nồng độ axit uric trong máu tăng cao nhưng chưa xuất hiện triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, theo thời gian, axit uric tiếp tục tích tụ, hình thành tinh thể urat trong khớp, gây ra các cơn đau đột ngột. Các triệu chứng thường khởi phát vào ban đêm, với mức độ từ đau dữ dội đến âm ỉ kéo dài.

Người bệnh có thể nhận biết dấu hiệu bệnh gout​ sau:

• Đau khớp dữ dội: Cơn đau thường xảy ra ở ngón chân cái, mắt cá chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay. Các vị trí như khớp háng, khớp vai hay vùng chậu ít bị ảnh hưởng hơn. Cơn đau đạt đỉnh trong vòng 4 – 12 giờ đầu tiên sau khi khởi phát.
• Cơn đau hết hoàn toàn giữa các đợt cấp, tuy nhiên nếu không được điều trị đầy đủ thì xu hướng càng về sau cơn đau của đợt viêm cấp càng kéo dài, có thể không tự hết hoàn toàn, khoảng cách giữa các cơn ngắn lại, số khớp bị ảnh hưởng tăng lên.
• Viêm và sưng đỏ: Các khớp bị ảnh hưởng trở nên sưng, nóng và đỏ, gây khó chịu cho người bệnh.
• Hạn chế vận động: Khi bệnh tiến triển, người bệnh gặp khó khăn trong việc di chuyển hoặc cử động các khớp bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân gây ra bệnh gout

Bệnh gout xảy ra do rối loạn quá trình chuyển hóa axit uric trong cơ thể. Ở người bình thường, axit uric được tạo ra từ sự phân hủy purin trong DNA và RNA, thoái giáng acid nucleic từ thức ăn hoặc từ các tế bào chết. Sau khi hình thành, axit uric được vận chuyển vào máu, lọc qua thận và đào thải ra ngoài qua nước tiểu.

Tuy nhiên, nếu nồng độ axit uric trong máu quá cao hoặc quá trình đào thải bị suy giảm, tinh thể urat sẽ tích tụ trong các mô, đặc biệt là tại các khớp. Sự tích tụ này gây viêm và đau nhức, hình thành bệnh gout.

Bệnh gout có thể do yếu tố di truyền hoặc tác động từ môi trường. Một số nguyên nhân làm tăng axit uric trong máu bao gồm:

• Giảm đào thải axit uric qua thận.
• Bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp, bạch cầu cấp.
• Chế độ ăn uống không hợp lý, dung nạp quá nhiều thực phẩm giàu purin như hải sản, nội tạng, lòng đỏ trứng.
• Lạm dụng bia rượu, chất kích thích làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Sử dụng một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị cao huyết áp, thuốc ức chế tế bào.
• Yếu tố di truyền, nếu trong gia đình có người mắc bệnh gout, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.

Điều trị bệnh gout như thế nào?

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng

Thay đổi chế độ ăn uống là một trong những cách an toàn và hiệu quả để kiểm soát bệnh gout. Một chế độ ăn lành mạnh giúp hỗ trợ quá trình điều trị và giảm nguy cơ tái phát bệnh. Người bệnh nên hạn chế các thực phẩm giàu purin như nội tạng động vật, tôm, cá, thịt đỏ. Ngoài ra, cần tránh uống nước ngọt, rượu bia và các loại đồ uống có cồn.

Bên cạnh đó, chế độ ăn hàng ngày nên bổ sung nhiều rau xanh và trái cây tươi. Người bệnh vẫn có thể sử dụng thịt và trứng, nhưng không quá 150g/ngày. Đồng thời, duy trì thói quen tập thể dục thường xuyên và uống đủ nước mỗi ngày cũng là điều quan trọng để hỗ trợ điều trị bệnh gout.

Sử dụng thuốc điều trị

Việc dùng thuốc giúp kiểm soát cơn đau gout cấp và ngăn ngừa các đợt tấn công tiếp theo. Đồng thời, thuốc còn giúp giảm nguy cơ biến chứng, hạn chế sự phát triển của hạt tophi do tinh thể urat lắng đọng.

Thuốc điều trị cơn đau gout cấp

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Bao gồm các loại thuốc không kê đơn như ibuprofen, naproxen sodium và một số thuốc kê đơn khác.
• Thuốc colchicine: Có tác dụng giảm đau và chống viêm nhưng có thể gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, nôn và tiêu chảy. Thuốc chỉ được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc corticosteroid: Một số loại như prednisone, dexamethasone, solumedrol có thể giúp giảm viêm và đau hiệu quả.

Thuốc hạ acid uric ngăn ngừa biến chứng gout

Các loại thuốc này giúp kiểm soát nồng độ acid uric trong máu, ngăn ngừa sự hình thành tinh thể urat trong khớp. Thuốc được chia thành hai nhóm chính:

• Thuốc ức chế tổng hợp acid uric: Allopurinol, Febuxostat giúp giảm sản xuất acid uric trong cơ thể.
• Thuốc tăng đào thải acid uric: Hỗ trợ đào thải acid uric qua nước tiểu, điển hình như Probenecid.

Thuốc hủy urat

Các thuốc như Pegloticase, Rasburicase giúp phân hủy tinh thể urat, ngăn ngừa biến chứng.

Phòng ngừa bệnh gout

Những điều cần lưu ý trong thói quen sinh hoạt hàng ngày giúp làm chậm tiến triển của bệnh gout:

• Thực hiện đầy đủ theo chỉ dẫn và đơn thuốc của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng.
• Tái khám theo lịch hẹn để kiểm tra tình trạng bệnh và xử lý kịp thời các vấn đề bất thường.
• Điều trị triệt để các bệnh lý nền có thể dẫn đến gout, chẳng hạn như các bệnh lý chuyển hóa.
• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày để cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Duy trì cân nặng hợp lý để giảm nguy cơ tái phát bệnh.

Đặc biệt, bệnh nhân gout cần chú ý chế độ ăn uống khoa học:

• Không ăn nội tạng động vật, đặc biệt là gan và cá mòi.
• Hạn chế thực phẩm chứa nhiều purin và đạm.
• Tránh ăn hải sản và thịt đỏ.
• Giảm thiểu chất béo bão hòa và ưu tiên sản phẩm ít chất béo.
• Bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ như dưa leo, củ sắn, cà chua.
• Thay thế đường tinh luyện bằng đường tự nhiên từ rau củ, trái cây, và ngũ cốc.
• Uống đủ 2.5 - 3 lít nước mỗi ngày.
• Hạn chế các đồ uống có cồn, đặc biệt là bia và rượu.
• Tránh uống cà phê, trà đặc và nước ngọt có ga.

Việc nhận diện rõ các dấu hiệu bệnh gout sẽ giúp người bệnh chủ động trong việc điều trị và kiểm soát tình trạng bệnh. Đây là một bệnh lý không hiếm gặp, nhưng nếu không can thiệp kịp thời, bệnh có thể phát triển nặng và dẫn đến tàn phế. Vì vậy, khi xuất hiện dấu hiệu bệnh gout, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định của bác sĩ để ngăn ngừa bệnh tiến triển và bảo vệ chất lượng cuộc sống.