Những nguyên nhân gây nổi mề đay thường gặp

Bất kì ai cũng có thể gặp phải tình trạng nổi mề đay toàn thân mà không rõ lý do. Người bị nổi mề đay nên đến gặp bác sĩ da liễu để tìm ra nguyên nhân, điều trị đúng cách và ngăn ngừa bệnh hiệu quả.

Mề đay là gì?

Mề đay là tình trạng phát ban da đặc trưng bởi các vết sưng ngứa. Các nốt có nhiều kích cỡ và hình dạng khác nhau như hình tròn, hình bầu dục, hình khuyên có kích thước khác nhau, từ các đốm vài cm đến các mảng lớn hơn 10cm.

Mề đay là một trong những bệnh về da phổ biến nhất, ảnh hưởng đến khoảng 10% đến 20% dân số thế giới. Hầu hết các trường hợp mắc mề đay có xu hướng khỏi trong vòng 6 tuần, chỉ có 5% trường hợp bệnh kéo dài hoặc tái phát.

Khi bệnh nhân nổi mề đay và không được điều trị, họ có nguy cơ bị phù mao mạch dị ứng: Sưng mặt, mí mắt, môi, lưỡi hoặc cổ họng và nguy hiểm nhất là sưng họng có thể làm tắc nghẽn đường thở và dẫn đến tử vong. Nếu không được điều trị khẩn cấp kịp thời để làm thông đường thở trong vòng 4 phút thì bệnh nhân có thể tử vong.

Nổi mề đay có bao nhiêu loại?

Nổi mề đay được phân loại thành nổi mề đay cấp tính và mề đay mạn tính, chủ yếu dựa trên nguyên nhân gây ra hoặc thời gian kéo dài của triệu chứng.

Mề đay cấp tính

Phát ban kéo dài dưới 6 tuần. Tình trạng này xuất hiện đột ngột và các nốt sần có thể tập trung ở một số vùng da hoặc lan rộng khắp cơ thể. 10% trường hợp mề đay cấp tính gây phù mạch sưng da sâu trong niêm mạc da khiến da chuyển sang màu đỏ và căng phồng, gây ngứa và đau. Nếu điều trị đúng cách, tình trạng phù mạch sẽ cải thiện sau 72 giờ.

Nói chung, những người bị mề đay cấp tính sẽ nhanh chóng khỏi bệnh nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân chủ quan không điều trị, khiến mề đay kéo dài dai dẳng và chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Mề đay mãn tính

Phát ban tồn tại hơn 6 tuần và được đặc trưng bởi phát ban có các nốt sẩn ngứa màu hồng, đỏ hoặc trắng trên da. Người bệnh cảm thấy ngứa, nóng rát và khó chịu. Ngoài việc gây tổn thương cho làn da, nổi mề đay mãn tính còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần và chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, bệnh mề đay mãn tính kéo dài và tái phát gây ra sự thay đổi màu sắc da hay còn gọi là mề đay sắc tố, ảnh hưởng đến sinh hoạt, giấc ngủ và ngoại hình khiến người bệnh tự ti.

Mề đay mãn tính thường đáp ứng kém với các phương pháp điều trị. Mặc dù bệnh không nguy hiểm ngay lập tức nhưng nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách rất dễ gây ra các biến chứng: Chàm, tăng sắc tố da và tăng nguy cơ mắc các bệnh dị ứng khác. Ngoài ra, mề đay mãn tính còn có thể ảnh hưởng đến cơ quan hô hấp, tiêu hóa, gây khó thở, đau nhức cơ bắp, nôn mửa, tiêu chảy…

Nếu bạn nghi ngờ mình bị nổi mề đay, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Nguyên nhân nào gây nổi mề đay?

Nổi mề đay xảy ra khi cơ thể phản ứng với chất gây dị ứng. Tại thời điểm này, cơ thể giải phóng một loại protein gọi là histamin và các chất trung gian khiến các mạch máu nhỏ giãn ra và dịch từ mạch máu thoát ra gây tích tụ trên da, gây viêm và phát ban. Nếu chất lỏng tích tụ dưới da thì một vết sưng phù nhỏ có thể hình thành.

Các yếu tố gây nổi mề đay khác nhau tùy theo thể trạng của mỗi người. Dưới đây là một số nguyên nhân gây nổi mề đay, bao gồm:

• Thuốc kháng sinh aspirin, ibuprofen, thuốc cao huyết áp, thuốc giảm đau codeine.
• Thực phẩm như cà chua, trứng, sữa tươi...
• Phụ gia thực phẩm, chất bảo quản.
• Vi khuẩn, virus, ký sinh trùng có trong  chó, mèo, vi nấm, nấm mốc.
• Lông động vật.
• Bụi trong nhà, phấn hoa.
• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Thay đổi nhiệt độ.
• Ong đốt.
• Mủ cao su.
• Mỹ phẩm.
• Nhiễm virus, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm khớp dạng thấp, bệnh lupus ban đỏ hệ thống, bệnh sjogren, bệnh celiac và tiểu đường tuýp 1.
• Căng thẳng liên tục.
• Nổi mề đay do căng thẳng, áp lực như: Mặc quần áo chật, ngồi lâu, mang giỏ hay balo nặng.

Những ai dễ bị nổi mề đay?

Một số người có nguy cơ cao hơn dễ khiến cơ thể nổi mề đay do các yếu tố sinh hoạt và môi trường sống.

Trẻ em

Ở trẻ em, nổi mề đay cấp tính hay gặp hơn nổi mề đay mãn tính do dị ứng thực phẩm, nhiễm trùng đường hô hấp và côn trùng cắn. Yếu tố thể chất, chênh lệch áp suất và thời tiết lạnh là những nguyên nhân phổ biến. Trẻ bị mề đay mãn tính thường bị phù mạch.

Phụ nữ mang thai

Người mẹ thường phải trải qua nhiều thay đổi nội tiết tố và căng thẳng. Đây là một trong những nguyên nhân khiến mẹ bầu dễ bị nổi mề đay. Mẹ bầu cũng dễ bị nổi mề đay do cảm lạnh, cúm, gan hoạt động quá mức và mất cân bằng men gan tạm thời khiến các chất thải tích tụ trong máu.

Thuốc điều trị phát ban không được khuyến khích sử dụng trong thời kỳ mang thai. Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn liều thấp chlorpheniramine hoặc loratadine.

Phụ nữ sau sinh

Nguyên nhân nổi mề đay sau sinh bao gồm các khía cạnh về thể chất, tinh thần và cảm xúc ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Quá trình sinh nở và chăm sóc trẻ sơ sinh khiến người mẹ dễ gặp các vấn đề về sức khỏe.

Lúc này, các yếu tố môi trường có thể dễ dàng xâm nhập và gây ra nhiều bệnh lý, trong đó có bệnh mề đay. Các nguyên nhân khác gây nổi mề đay sau sinh bao gồm: Thiếu ngủ, lo lắng quá mức, thay đổi chế độ ăn uống…

Trên đây là thông tin về những nguyên nhân gây nên tình trạng nổi mề đay ở mọi lứa tuổi và những đối tượng thường dễ mắc phải. Mề đay tuy là tình trạng thường gặp nhưng nó cũng có thể là dấu hiệu của một vài bệnh lý mà bạn đã có thể mắc phải.

Xem thêm:

• Nổi mề đay có được nằm quạt không?
• Nổi mề đay có nguy hiểm không?