Norovirus là gì? Triệu chứng và biến chứng có thể gặp phải khi nhiễm Norovirus

Norovirus là một loại virus phổ biến gây buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy và rất dễ lây lan. Các triệu chứng khi nhiễm norovirus có thể tương tự như bệnh viêm dạ dày do virus (cúm dạ dày). Norovirus lây lan dễ dàng qua tiếp xúc, trên bề mặt thực phẩm hay thậm chí có trong cả nước uống.

Norovirus là gì?

Norovirus được cho là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm dạ dày ruột cấp tính (bệnh tiêu chảy và nôn mửa) trên toàn thế giới. Nó lây lan dễ dàng qua thực phẩm, đồ uống và có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của bạn. Ban đầu nó được gọi là virus Norwalk theo tên thị trấn Norwalk, là nơi xảy ra đợt bùng phát đầu tiên được xác nhận vào năm 1972.

Norovirus là một nhóm virus có thể gây nôn mửa nghiêm trọng và tiêu chảy đột ngột. Norovirus rất dễ lây lan qua nước, thực phẩm bị ô nhiễm trong quá trình chuẩn bị hoặc qua các bề mặt bị ô nhiễm. Norovirus cũng có thể lây lan qua tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm norovirus.

Tiêu chảy, đau dạ dày và nôn mửa thường bắt đầu xuất hiện từ 12 đến 48 giờ sau khi tiếp xúc và nhiễm Norovirus. Các triệu chứng nhiễm Norovirus thường kéo dài từ 1 đến 3 ngày và hầu hết mọi người sẽ tự hồi phục hoàn toàn mà không cần điều trị. Tuy nhiên, đối với một số đối tượng đặc biệt như trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người mắc các bệnh lý khác đi kèm, nôn mửa và tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng và cần được chăm sóc y tế.

Nhiễm Norovirus xảy ra thường xuyên nhất trong môi trường khép kín và đông đúc. Ví dụ như ở bệnh viện, viện dưỡng lão, trung tâm chăm sóc trẻ em, trường học và khi sử dụng phương tiện công cộng.

Có bao nhiêu loại norovirus tồn tại?

Có một số loại (chủng) norovirus khác nhau và cùng thuộc họ virus Caliciviridae gây viêm dạ dày ruột. Trong họ này có 10 nhóm với 48 loại. Loại phổ biến nhất là GII.4.

Nguyên nhân nhiễm Norovirus

Norovirus rất dễ lây truyền từ người này sang người khác vì virus được thải ra trong phân và chất nôn. Norovirus có thể tồn tại trên bề mặt và đồ vật trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần. Bạn có thể bị nhiễm norovirus qua:

• Ăn thực phẩm bị nhiễm mầm bệnh.
• Uống nước bị nhiễm mầm bệnh.
• Chạm tay vào miệng sau khi tay bạn tiếp xúc với bề mặt hoặc vật thể bị nhiễm mầm bệnh.
• Tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm norovirus.

Norovirus rất khó tiêu diệt vì chúng có thể chịu được nhiệt độ nóng lạnh cao và nhiều chất khử trùng.

Các yếu tố nguy cơ nhiễm Norovirus

Bạn sẽ dễ bị nhiễm norovirus hơn khi:

• Ăn thực phẩm đã được người bị nhiễm norovirus xử lý không kỹ hoặc thực phẩm đã tiếp xúc với nước hoặc bề mặt bị ô nhiễm.
• Đi học mẫu giáo hoặc trung tâm chăm sóc trẻ em.
• Sống trong những khu vực gần nhau, đông đúc chẳng hạn như viện dưỡng lão, trường học.
• Thường xuyên ở trong khách sạn, khu nghỉ dưỡng, tàu du lịch hoặc các điểm đến khác có nhiều người ở gần.
• Tiếp xúc với người bị nhiễm norovirus.

Triệu chứng và biến chứng của Norovirus

Các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm norovirus có thể diễn ra đột ngột và bao gồm buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, tiêu phân sệt, cảm thấy như bị cảm, sốt nhẹ và đau cơ. Các dấu hiệu và triệu chứng thường bắt đầu từ 12 đến 48 giờ sau lần đầu tiên bạn tiếp xúc với norovirus và kéo dài từ 1 đến 3 ngày. Bạn có thể tiếp tục thải virus qua phân trong vài tuần sau khi hồi phục. Một số người bị nhiễm norovirus có thể không xuất hiện triệu chứng nào. Tuy nhiên, chúng vẫn có khả năng lây nhiễm và có thể lây lan virus sang người khác.

Đối với hầu hết mọi người, tình trạng nhiễm norovirus thường giới hạn trong vòng vài ngày và không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên ở một số người, đặc biệt là trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ thống miễn dịch yếu hoặc các tình trạng bệnh lý khác hoặc những người đang mang thai, nhiễm norovirus có thể gây mất nước nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong.

Các dấu hiệu cảnh báo tình trạng mất nước có thể kể đến như:

• Mệt mỏi.
• Khô miệng và cổ họng.
• Lừ đừ.
• Chóng mặt.
• Lượng nước tiểu giảm.
• Trẻ bị mất nước có thể khóc ít hoặc không có nước mắt.

Điều trị và phòng ngừa Norovirus

Không có cách điều trị cụ thể khi nhiễm Norovirus. Việc điều trị tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng, các triệu chứng này sẽ biến mất sau một đến ba ngày. Bạn có thể cải thiện và giảm bớt các triệu chứng bằng cách:

• Uống nhiều nước, đặc biệt là chất lỏng có chứa chất điện giải.
• Nghỉ ngơi nhiều.
• Ăn thức ăn mềm, nhạt.
• Ăn chín uống sôi.

Nếu gia đình bạn có trẻ nhỏ, bạn nên chuẩn bị sẵn các dung dịch bù nước đường uống được bán sẵn trên thị trường, ví dụ như Oresol. Người lớn có thể uống đồ uống thể thao, nước hoặc dung dịch bù điện giải đường uống. Uống chất lỏng có chứa nhiều đường, chẳng hạn như nước ngọt và một số loại nước ép trái cây, có thể khiến bệnh tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn và cũng nên tránh đồ uống có chứa caffeine và rượu.

Có nhiều loại norovirus và nhiễm Norovirus rất dễ lây lan, bất cứ ai cũng có thể bị nhiễm norovirus nhiều lần. Để ngăn ngừa nhiễm norovirus, bạn nên:

• Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh hoặc thay tã cho trẻ và trước khi chuẩn bị thức ăn. Chất khử trùng tay chứa cồn không có hiệu quả chống lại norovirus như sử dụng xà phòng và nước.
• Tránh sử dụng thực phẩm và nước bị ô nhiễm, bao gồm cả thực phẩm có thể được chế biến bởi người bị bệnh.
• Rửa trái cây và rau quả thật sạch trước khi ăn, nấu hải sản thật kỹ.
• Khử trùng, sát khuẩn các bề mặt có thể đã bị nhiễm. Đeo găng tay và sử dụng dung dịch thuốc tẩy clo hoặc chất khử trùng có hiệu quả chống lại norovirus.
• Hãy thận trọng khi đi du lịch. Nếu bạn đang đi du lịch đến những khu vực có nguy cơ nhiễm norovirus cao, hãy cân nhắc chỉ ăn thực phẩm nấu chín, uống đồ uống nóng và tránh ăn thực phẩm bán ở đường phố.

Để giúp ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng norovirus, trong thời gian bị bệnh và trong 2 đến 3 ngày sau khi các triệu chứng của bạn kết thúc, bạn cần phải:

• Hạn chế tiếp xúc với người khác để tránh lây truyền bệnh và rửa tay sạch bằng xà phòng và nước.
• Tránh xử lý thực phẩm và các vật dụng để người khác sử dụng. Khử trùng các bề mặt bị nhiễm mầm bệnh bằng chất khử trùng có hiệu quả chống lại norovirus.
• Xử lý chất nôn và phân một cách cẩn thận. Đeo găng tay dùng một lần, thấm bằng khăn dùng một lần. Cho đồ bẩn vào túi nhựa và bỏ vào thùng rác. Giặt quần áo và khăn trải giường có thể bị nhiễm mầm bệnh.
• Tránh đi du lịch trong vòng 2 đến 3 ngày sau khi các triệu chứng của bạn biến mất.

Tóm lại, Norovirus là một loại virus rất dễ lây lan, gây nôn mửa và tiêu chảy. Hầu hết những người mắc bệnh do norovirus sẽ khỏi bệnh trong vòng 1 đến 3 ngày. Tuy nhiên nôn và tiêu chảy có thể gây mất nước và có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, có thể phải nhập viện để điều trị. 

Xem thêm:

• Bị cảm lạnh tiêu chảy, phải làm sao?
• Tại sao khi bé đổi sữa bị tiêu chảy?