Phác đồ điều trị chấn thương sọ não như thế nào? Cách phòng ngừa chấn thương sọ não

Chấn thương sọ não là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong và gây ra những hậu quả nặng nề đến sức khỏe của người bệnh. Trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp một số thông tin về triệu chứng, phác đồ điều trị chấn thương sọ não cũng như cách phòng ngừa bệnh lý này.

Chấn thương sọ não là bệnh gì?

Não bộ là thành phần quan trọng nhất của hệ thần kinh trung ương. Chấn thương sọ não xảy ra khi có sự va đập vào vùng đầu dẫn đến tổn thương cho vùng da đầu, xương sọ hoặc/và cả bộ não. Các tổn thương này sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh trung ương, làm thay đổi về thực thể và sinh lý.

Dựa vào mức độ nghiêm trọng cũng như đặc điểm bệnh lý mà chấn thương sọ não được phân loại như sau:

Phân loại chấn thương sọ não theo mức độ nghiêm trọng, gồm có:

• Chấn thương sọ não mức độ nhẹ: Người bệnh có thể bị choáng váng, mất ý thức trong khoảng 30 phút hoặc lú lẫn trong khoảng 1 ngày.
• Chấn thương sọ não mức độ trung bình: Tình trạng mất ý thức có thể kéo dài hơn 30 phút nhưng không quá 24 giờ. Tuy nhiên, người bệnh có thể bị suy giảm nhận thức và lú lẫn kéo dài đến 1 tuần.
• Chấn thương sọ não mức độ nghiêm trọng: Người bị chấn thương sọ não có thể bất tỉnh hơn 1 ngày và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí là dẫn đến tử vong nếu không được can thiệp điều trị kịp thời.

Phân loại chấn thương sọ não theo đặc điểm bệnh lý, gồm có:

• Chấn thương sọ não không có biến chứng: Kết quả chụp CT cũng như MRI vùng đầu và sọ não cho người bị chấn thương sọ não là bình thường.
• Chấn thương sọ não phức tạp: Kết quả chụp MRI não hoặc CT đầu cho thấy có sự thay đổi ở khu vực nào như chảy máu.
• Chấn thương sọ não kín: Có một ngoại lực tác động vào vùng đầu nhưng không xuyên qua sọ não.
• Chấn thương sọ não hở: Là tình trạng bị một vật thể nào đó xuyên qua hộp sọ như viên đạn, dao, mảnh vỡ… làm tổn thương trực tiếp đến mô não.
• Chấn thương sọ não do não bị thiếu oxy: Tình trạng này thường không phải do chấn thương mà là hậu quả của co giật, đột quỵ, đuối nước, ngạt thở… khiến não bộ không được cung cấp đủ oxy.

Triệu chứng của chấn thương sọ não

Tùy thuộc vào mức độ chấn thương mà dấu hiệu hay triệu chứng của chấn thương sọ não là khác nhau. Người bị chấn thương sọ não có thể gặp phải những triệu chứng như:

Chấn thương sọ não nhẹ

Nếu chỉ bị chấn thương sọ não nhẹ, người bệnh có thể xuất hiện triệu chứng như:

• Đau đầu, chóng mặt.
• Buồn nôn hoặc nôn ói.
• Mệt mỏi, buồn ngủ.
• Gặp khó khăn khi giao tiếp như nói ngọng, không hiểu hoặc không thể nói các từ.
• Mất thăng bằng.
• Nhạy cảm với âm thanh, ánh sáng.
• Mất ý thức từ vài giây đến vài phút.
• Choáng váng, mất phương hướng.
• Giảm trí nhớ, khó tập trung.
• Tâm trạng thay đổi.
• Cảm thấy lo lắng hoặc chán nản.
• Ngủ nhiều hơn bình thường hoặc khó ngủ.

Chấn thương sọ não mức độ từ trung bình đến nặng

Người bị chấn thương sọ não từ trung bình đến nặng có thể xuất hiện các triệu chứng của chấn thương sọ não nhẹ. Ngoài ra, có thể phát sinh thêm một số dấu hiệu sau:

• Mất ý thức từ vài phút lên đến vài giờ;
• Đầu đau dai dẳng và cơn đau ngày càng dữ dội hơn;
• Buồn nôn và nôn ói liên tục;
• Co giật;
• Động kinh;
• Mắt giãn to (một hoặc cả hai mắt);
• Chảy dịch tai hoặc mũi;
• Hôn mê sau khi nằm ngủ;
• Tê hoặc yếu chân, tay;
• Nhận thức kém, lú lẫn;
• Dễ bị kích động hoặc nổi giận;
• Nói lắp;
• Các rối loạn ý thức khác.

Chấn thương sọ não ở trẻ em

Trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ chưa biết nói mà bị chấn thương sọ não thường rất khó phát hiện do trẻ không tự nói về tình trạng của bản thân hoặc người lớn không thể giao tiếp với trẻ để phát hiện dấu hiệu bất thường. Tuy nhiên, bạn có thể quan sát thấy một số biểu hiện bất thường ở trẻ bị chấn thương sọ não như:

• Thay đổi thói quen ăn uống: Ăn ít, chán ăn hoặc bỏ ăn;
• Quấy khóc, khóc dai dẳng và hay cáu kỉnh;
• Ngủ li bì;
• Co giật;
• Không còn hứng thú với đồ chơi hoặc các hoạt động vui chơi yêu thích.

Ngoài ra, chấn thương sọ não có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như không còn khả năng nhận thức, hôn mê bất tỉnh, sống thực vật, nhiễm trùng não, ù tai, suy giảm thính lực và thị lực… Vậy phác đồ điều trị chấn thương sọ não như thế nào?

Phác đồ điều trị chấn thương sọ não

Bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng trên lâm sàng, kiểm tra đánh giá thần kinh cùng với kết quả cận lâm sàng như chụp CT hoặc MRI sọ não để đưa ra chẩn đoán và mức độ nghiêm trọng của chấn thương sọ não. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị chấn thương sọ não phù hợp cho từng bệnh nhân.

Phác đồ điều trị chấn thương sọ não phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm vị trí chấn thương và mức độ nghiêm trọng của tổn thương.

Chấn thương sọ não nhẹ

Đối với trường hợp chấn thương sọ não mức độ nhẹ, phác đồ điều trị chính cho người bệnh là nghỉ ngơi nhiều hơn và bác sĩ có thể kê thêm toa thuốc giảm đau đầu nếu bệnh nhân cảm thấy đau đầu. Đồng thời, bác sĩ cũng hướng dẫn người bệnh theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của bản thân xem có biểu hiện bất thường không.

Chấn thương sọ não mức độ trung bình và nặng

Với những trường hợp chấn thương sọ não được đánh giá mức độ từ trung bình đến nặng, bác sĩ sẽ tiến hành can thiệp trước tiên nhằm ngăn chặn các tổn thương lan rộng, đồng thời đảm bảo não được cung cấp đủ máu và oxy.

Một số bệnh nhân chấn thương sọ não có thể bị tàn tật suốt đời. Tuỳ theo mức độ tổn thương cũng như các triệu chứng mà phác đồ điều trị chấn thương sọ não từ vừa đến nặng là khác nhau, có thể là:

• Phẫu thuật nhằm loại bỏ dị vật trong trường hợp xuất hiện vết thương hở.
• Phẫu thuật loại bỏ phần mô bị tổn thương, máu bầm hoặc hoại tử…
• Phẫu thuật tạo hình vùng xương sọ.
• Phẫu thuật giảm áp.
• Sử dụng các loại thuốc nhằm điều trị các triệu chứng và giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra như thuốc chống lo âu, thuốc chống co giật, thuốc giãn cơ, thuốc chống đông máu…
• Thực hiện các liệu pháp phục hồi chức năng như vật lý trị liệu, bấm huyệt…

Cách phòng ngừa nguy cơ bị chấn thương sọ não

Nguyên nhân gây chấn thương sọ não rất đa dạng, có thể do té ngã, tai nạn giao thông, hội chứng rung lắc, bạo lực, chấn thương trong thể thao hoặc trong các vụ nổ… Do đó, không thể phòng ngừa chấn thương sọ não do các tai nạn xảy ra bất ngờ. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể phòng tránh nguy cơ chấn thương sọ não do té ngã bằng cách:

• Khi đi xe đạp điện, xe máy điện, xe máy hay tham gia các môn thể thao như khúc côn cầu… cần đội mũ bảo hiểm để bảo vệ vùng đầu.
• Khi cảm thấy đau đầu hoặc hoa mắt chóng mặt, hãy nằm hoặc ngồi yên một chỗ, không nên di chuyển.
• Hãy tìm hiểu về tác dụng không mong muốn của các loại thuốc bạn đang dùng để biết rằng thuốc có gây buồn ngủ, chóng mặt và làm tăng nguy cơ té ngã hay không. Nếu có, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để đổi sang loại thuốc khác.
• Hãy kiểm tra thị lực thường xuyên để đảm bảo thị lực luôn đủ tốt để nhìn đường.
• Đảm bảo đủ ánh sáng tại các khu vực trong nhà, nhất là ở cầu thang và phòng vệ sinh.
• Dọn dẹp nhà cửa luôn được ngăn nắp, tránh để đồ vật lung tung nhằm hạn chế nguy cơ trượt chân dẫn đến té ngã. Trang bị tay vịn cầu thang, thảm chống trượt, tấm chắn lan can…

Chấn thương sọ não dù ở mức độ nhẹ hay nặng thì đều có thể gây ra các biến chứng lâu dài, thậm chí là vĩnh viễn và có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe dẫn đến tử vong. Do đó, hãy chủ động đến bệnh viêm thăm khám và kiểm tra khi bị va đập vùng đầu. Hy vọng với những thông tin được chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn đọc hiểu hơn về bệnh chấn thương sọ não cũng như phác đồ điều trị chấn thương sọ não.

Xem thêm:

• Tình trạng nứt sọ não do đâu? Dấu hiệu và cách chẩn đoán
• Nhiễm trùng vết mổ sọ não: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
• Hai phương pháp phẫu thuật ghép sọ não phổ biến nhất hiện nay