Phân biệt ngoại tâm thu nhĩ và ngoại tâm thu thất

Sự co bóp bình thường của tim xuất phát từ quá trình khử cực màng tuần hoàn (đảo ngược cực điện của màng tế bào) của một nhóm tế bào nằm ở phần trên của tâm nhĩ phải, nút xoang. Sự khử cực này lan đến toàn bộ tim và khiến các tế bào cơ co lại. Khi quá trình này bị rối loạn sẽ gây ra bệnh gọi là ngoại tâm thu. Hãy cùng tìm hiểu về phân biệt ngoại tâm thu nhĩ và ngoại tâm thu thất qua bài viết sau đây.

Bệnh ngoại tâm thu nhĩ

Ngoại tâm thu nhĩ hay còn gọi là co tâm nhĩ sớm (PAC), là một chứng rối loạn nhịp tim phổ biến được đặc trưng bởi nhịp tim sớm bắt nguồn từ tâm nhĩ. Trong khi nút xoang nhĩ thường điều chỉnh nhịp tim trong nhịp xoang bình thường, thì PAC xảy ra khi một vùng khác của tâm nhĩ khử cực trước nút xoang nhĩ và do đó gây ra nhịp tim sớm, trái ngược với nhịp thất, trong đó nút xoang nhĩ bình thường không hoạt động, để lại một máy điều hòa nhịp tim không có nút để bắt đầu nhịp muộn.

Nguyên nhân chính xác của ngoại tâm thu nhĩ vẫn chưa rõ ràng, trong đó tồn tại một số điều kiện thuận lợi, bệnh có thể xảy ra ở người trẻ và người già khỏe mạnh. Người cao tuổi bị ngoại tâm thu nhĩ thường không cần chú ý gì thêm ngoài việc theo dõi hàng ngày.

Ngoại tâm thu nhĩ thường không có triệu chứng và chỉ có thể được ghi nhận khi theo dõi Holter, nhưng đôi khi chúng có thể được coi là nhịp đập hụt hoặc giật mạnh ở ngực. Trong hầu hết các trường hợp, không cần điều trị gì ngoài việc trấn an người bệnh, mặc dù các loại thuốc như thuốc chẹn beta có thể làm giảm tần suất bệnh ngoại tâm thu nhĩ có triệu chứng. 

Các cơn co thắt tâm nhĩ sớm thường được chẩn đoán bằng điện tâm đồ, máy theo dõi Holter, máy theo dõi liên tục trong thời gian dài, máy theo dõi tim hoặc bằng đồng hồ thông minh có chức năng ECG.

Bệnh ngoại tâm thu thất

Ngoại tâm thu thất hay co tâm thất sớm (PVC) là một hiện tượng phổ biến trong đó nhịp tim được bắt đầu bởi các sợi Purkinje trong tâm thất chứ không phải bởi nút xoang nhĩ. Ngoại tâm thu thất có thể không gây ra triệu chứng nào hoặc có thể được coi là "nhịp đập" hoặc cảm giác như đánh trống ngực. Ngoại tâm thu thất thường không gây nguy hiểm.

Các vấn đề về điện của tim được phát hiện bằng điện tâm đồ (ECG) cho phép dễ dàng phân biệt ngoại tâm thu thất với nhịp tim bình thường. Tuy nhiên, ngoại tâm thu thất rất thường xuyên có thể là triệu chứng của bệnh tim tiềm ẩn (chẳng hạn như bệnh cơ tim thất phải gây rối loạn nhịp tim). Hơn nữa, ngoại tâm thu thất rất thường xuyên (trên 20% tổng số nhịp tim) được coi là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh cơ tim do rối loạn nhịp tim, trong đó cơ tim trở nên kém hiệu quả hơn và các triệu chứng suy tim có thể phát triển. Do đó, siêu âm tim được khuyến khích ở những người thường xuyên bị co tâm thất sớm.

Nếu ngoại tâm thu thất thường xuyên hoặc gây rắc rối, có thể sử dụng thuốc (thuốc chẹn beta hoặc thuốc chẹn kênh canxi). Ngoại tâm thu thất rất thường xuyên ở những người mắc bệnh cơ tim giãn có thể được điều trị bằng cắt bỏ tần số vô tuyến.

Có thể có nhiều triệu chứng xảy ra liên quan đến co tâm thất sớm, nhưng cũng có thể không có triệu chứng nào cả. Ngoại tâm thu thất có thể được coi là nhịp tim hụt, nhịp đập mạnh, đánh trống ngực hoặc choáng váng. Chúng cũng có thể gây đau ngực, cảm giác ngất xỉu, mệt mỏi hoặc tăng thông khí sau khi tập thể dục. Các triệu chứng có thể rõ rệt hơn vào những thời điểm căng thẳng. Phụ nữ có thể nhận biết rõ hơn về ngoại tâm thu thất vào thời điểm hành kinh.

Co tâm thất sớm có thể liên quan đến bệnh tim tiềm ẩn và do đó một số đặc điểm nhất định được gợi ý như: Sự hiện diện của các dấu hiệu bệnh tim hoặc tiền sử bệnh tim đã biết (ví dụ như nhồi máu cơ tim trước đó), cũng như bệnh tim hoặc đột tử do tim ở những người trong gia đình. Ngoại tâm thu thất và đánh trống ngực liên quan đến ngất (mất ý thức thoáng qua) hoặc bị kích thích do gắng sức cũng đáng lo ngại. Khám thực thể tập trung vào việc xác định bằng chứng của bệnh tim tiềm ẩn.

PVC có thể được tìm thấy tình cờ trong các xét nghiệm tim như điện tâm đồ được thực hiện vì một lý do khác hay có thể sử dụng các hình thức ghi nhịp tim liên tục khác, chẳng hạn như máy theo dõi Holter 24 hoặc 48 giờ, và một số cận lâm sàng khác.

Cách phân biệt ngoại tâm thu nhĩ và ngoại tâm thu thất

Khi đánh giá kết quả điện tâm đồ, ngoại tâm thu nhĩ và ngoại tâm thu thất có sự khác nhau về nguồn gốc. Ngoại tâm thu thất có nguồn gốc từ tâm thất, còn ngoại tâm thu nhĩ có nguồn gốc từ tâm nhĩ thể hiện ở các sóng khác nhau. Ngoài ra có thể phân biệt ngoại tâm thu nhĩ và ngoại tâm thu thất bằng thời gian tạm dừng, ở ngoại tâm thu thất thì thời gian bù dài hơn sau các cơn co tâm thất sớm.

Mặc dù ngoại tâm thu nhĩ và ngoại tâm thu thất là khác nhau, nhưng chúng đều có thể là bệnh lành tính hay là những dấu hiệu nguy hiểm còn tùy thuộc vào tần suất và đặc điểm và tính chất xuất hiện bệnh.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về phân biệt ngoại tâm thu nhĩ và ngoại tâm thu thất. Hi vọng với bài viết, bạn đã hiểu hơn về hai tình trạng liên quan đến sức khỏe tim mạch này. Hãy theo dõi Nhà thuốc Long Châu để cập nhật những thông tin sức khỏe mới nhất nhé!