Self awareness là gì? Tại sao self awareness lại quan trọng?

Vào đầu những năm 1970, Shelly Duval và Robert Wicklund cùng đề xuất một giả thuyết về self awareness trong lĩnh vực tâm lý học. Theo họ, khả năng này giúp cá nhân trở nên tự chủ hơn đối với hành vi và quyết định của mình, thể hiện sự quan tâm đến việc phát triển bản thân và trở nên tốt hơn. Vậy self awareness là gì?

Self awareness là gì?

Self awareness là gì? Self awareness là sự tự nhận thức, một khía cạnh quan trọng trong lĩnh vực tâm lý học, đang được coi là một yếu tố cơ bản có ảnh hưởng sâu rộng, được định nghĩa và phát triển từ các quan điểm về sự tiến hóa và phát triển cá nhân. Lý thuyết về Self awareness, được Duval và Wicklund đề xuất vào năm 1972, mô tả nó như khả năng tập trung sự chú ý vào chính bản thân, đánh giá hành vi hiện tại so với các tiêu chuẩn và giá trị nội tại của bản thân. Khi chúng ta tập trung vào bản thân, chúng ta trở nên tự giác như những người đánh giá chính xác về bản thân mình.

Tuy nhiên, cần phân biệt Self awareness và Self consciousness. Self awareness có thể tạo ra các trạng thái cảm xúc khác nhau. Khi nhận biết được về bản thân, mọi người có thể điều chỉnh hành vi của họ theo tiêu chuẩn cá nhân. Họ có thể cảm thấy tiêu cực nếu hành động không phù hợp với tiêu chuẩn cá nhân của mình. Các tín hiệu và tình huống môi trường khác nhau có thể kích thích sự nhận biết về bản thân, ví dụ như trong gương, trước đám đông, hoặc khi được quay video hoặc ghi âm. Những tín hiệu này cũng giúp cải thiện độ chính xác của bộ nhớ cá nhân. Các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng sự tự nhận thức tham gia vào các quá trình nhận thức có liên quan đến trí thông minh chung. Niềm tin vào khả năng của bản thân ảnh hưởng đến cách mà mọi người suy nghĩ, hành động và cảm nhận.

Tóm lại, Self awareness không chỉ là khả năng nhận thức về bản thân mà còn ảnh hưởng đến cách chúng ta đánh giá, tương tác và phản ứng với thế giới xung quanh.

Self awareness có những trạng thái nào?

Self awareness có thể phân thành hai trạng thái chính:

• Nhận biết về trạng thái nội tâm (Awareness of Internal State): Đây là khả năng nhận biết và hiểu rõ về cảm xúc, suy nghĩ, và trạng thái nội tâm của bản thân. Bao gồm việc nhận ra và định danh các cảm xúc cụ thể mà bạn đang trải qua, nhận biết suy nghĩ và quan điểm của mình, và hiểu về tâm trạng và trạng thái nội tâm của mình trong các tình huống khác nhau.
• Nhận biết về các yếu tố bên ngoài (Awareness of External Factors): Đây là khả năng nhận biết và hiểu về các yếu tố bên ngoài mà ảnh hưởng đến bản thân. Bao gồm việc nhận biết và hiểu về ngữ cảnh xã hội, môi trường, và những người xung quanh, cũng như nhận biết và đánh giá các tác động của các yếu tố này đối với cảm xúc, suy nghĩ, và hành vi của bản thân.

Cả hai trạng thái này đều đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển tự nhận thức và sự tự chủ của bản thân.

Tại sao self awareness lại quan trọng?

Bây giờ, sau khi đã hiểu Self awareness là gì, hãy cùng nhìn vào lý do tại sao bạn nên phát triển nó. Khi bạn phát triển nhận thức về bản thân, bạn có khả năng thay đổi suy nghĩ và diễn giải chúng trong đầu mình. Thay đổi những định nghĩa này trong trí óc cho phép bạn kiểm soát cảm xúc của mình. Self awareness là một yếu tố quan trọng của Trí tuệ Cảm xúc (EQ) và là một trong những yếu tố quyết định để đạt được thành công.

Tự nhận thức là một trong những bước đầu tiên trong việc tạo ra những gì bạn muốn và làm chủ cuộc sống của chính bạn. Nơi bạn tập trung sự chú ý, phản ứng, cảm xúc, tính cách và hành vi của bạn quyết định nơi bạn hướng đến trong cuộc sống. Có nhận thức về bản thân giúp bạn cảm nhận được hướng mà suy nghĩ và cảm xúc của bạn đang dẫn bạn đi đến đâu. Self awareness cũng giúp bạn kiểm soát cảm xúc, hành vi và tính cách của mình để có thể thực hiện những thay đổi mà bạn muốn.

Cho đến khi bạn nhận ra trong khoảnh khắc khi bạn suy nghĩ, cảm xúc, lời nói và hành vi của mình, bạn có thể sẽ gặp khó khăn khi thực hiện các thay đổi theo hướng cuộc sống của bạn. Các mối quan hệ dễ dàng cho đến khi gặp phải tình trạng hỗn loạn. Điều này áp dụng cho cả nơi làm việc và cuộc sống cá nhân.

Khi bạn có khả năng thay đổi cách giải thích trong tâm trí về những gì bạn nghĩ, bạn có thể thay đổi cảm xúc và chất lượng các mối quan hệ của bạn. Khi bạn có khả năng thay đổi cảm xúc trong các mối quan hệ của mình, bạn mở ra những khả năng hoàn toàn mới trong cuộc sống. Có một hiểu biết rõ ràng về suy nghĩ của bạn và các mẫu hành vi giúp bạn hiểu được người khác.

Self awareness cao cũng có thể là một dấu hiệu dự báo về thành công trong cuộc sống. Điều này có lẽ là do một người tự nhận thức khi nào có cơ hội phù hợp và làm thế nào để nắm bắt. Để nói một cách thẳng thắn, hầu hết chúng ta đang chạy trên một hệ thống tự động hóa, hầu như không biết tại sao mình thành công, và tại sao chúng ta hành xử giống như cách chúng ta làm.

Làm sao để xây dựng self awareness?

Để phát triển self awareness, có một số bước cụ thể bạn có thể thực hiện. Trước hết, hãy tập trung vào việc tự quan sát bản thân hàng ngày. Dành thời gian để chú ý đến suy nghĩ, cảm xúc, và hành vi của mình trong các tình huống khác nhau. Bạn cũng có thể ghi chép lại những trải nghiệm của mình để theo dõi và phân tích sau này. Hỏi ý kiến của người khác cũng là một cách hiệu quả để phát triển self awareness. Nhận phản hồi từ gia đình, bạn bè hoặc đồng nghiệp có thể giúp bạn nhìn nhận về mình một cách khách quan hơn.

Hãy tự đặt ra những câu hỏi sâu sắc về bản thân, như "Tôi muốn gì trong cuộc sống?" hoặc "Tại sao tôi phản ứng như vậy trong tình huống này?". Thực hành thiền và yoga cũng là một phương pháp hiệu quả để tăng cường self awareness. Thực hành định kỳ có thể giúp bạn phát triển nhận thức về cơ thể và tâm trí. Hãy liên tục tự đánh giá và điều chỉnh hành vi của mình dựa trên phản hồi và nhận xét từ bản thân và người khác.

Cuối cùng, hãy không ngừng học hỏi từ những trải nghiệm mới và thử nghiệm những sở thích mới. Quá trình này là một hành trình liên tục, đòi hỏi sự kiên nhẫn và cam kết từ bạn. Hãy dành thời gian và nỗ lực để phát triển self awareness của mình một cách toàn diện.

Self awareness là gì? Đây là một đề tài đa chiều và phong phú, tương tác với nhiều yếu tố khác nhau trong tâm trí và hành vi của chúng ta. Dưới góc độ cá nhân, việc hiểu biết về bản thân có thể là một cuộc hành trình vô tận và không bao giờ hoàn toàn đầy đủ. Tuy nhiên, qua quá trình này, chúng ta có cơ hội thấu hiểu và trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình, làm cho cuộc sống trở nên ý nghĩa và đáng sống hơn. Dù là mong muốn chấp nhận bản thân hay chấp nhận người khác hơn, việc phát triển self awareness là một bước quan trọng để bắt đầu hành trình bản thân và tạo ra sự cân bằng, hài hòa trong cuộc sống.

Xem thêm:

• Rối loạn nhân cách là gì? Các triệu chứng của bệnh và ảnh hưởng của bệnh đối với chất lượng cuộc sống
• Existential crisis là gì? Làm thế nào để vượt qua giai đoạn này?