So sánh quy tắc đột quỵ BE FAST và FAST: Có điểm gì khác biệt?

Đột quỵ có thể xảy ra bất ngờ và để lại hậu quả nghiêm trọng nếu không được nhận biết sớm. Hai quy tắc ghi nhớ phổ biến FAST và BE FAST giúp bạn phát hiện nhanh các dấu hiệu cảnh báo như méo mặt, nói khó, yếu tay hoặc mất thăng bằng, nhìn mờ, từ đó hành động kịp thời để bảo vệ não bộ và tính mạng.

Tổng quan về quy tắc đột quỵ BE FAST và FAST

Khi nói đến việc phát hiện sớm các dấu hiệu đột quỵ, nhiều chiến dịch sức khỏe cộng đồng đã đưa ra các quy tắc ghi nhớ ngắn gọn để người dân dễ áp dụng. Hai trong số đó là quy tắc đột quỵ FAST và quy tắc đột quỵ BE FAST. Việc hiểu rõ ý nghĩa từng chữ cái, cùng ưu và nhược điểm của mỗi quy tắc, sẽ giúp bạn phản ứng nhanh hơn, bởi trong đột quỵ, từng phút trôi qua đều quý giá.

FAST

Để dễ dàng ghi nhớ và phản ứng kịp thời khi phát hiện dấu hiệu đột quỵ, quy tắc FAST được ra đời như một hướng dẫn ngắn gọn, giúp mọi người nhận biết nhanh những triệu chứng phổ biến nhất. Cụ thể, mỗi chữ cái trong FAST đại diện cho một biểu hiện quan trọng mà bạn cần quan sát:

• F (Face): Mặt lệch, một bên mặt rủ hoặc tê.
• A (Arm): Tay (hoặc cánh tay) yếu hoặc không vươn lên được khi thử.
• S (Speech): Ngôn ngữ khó khăn, nói ngọng, không hiểu được yêu cầu đơn giản.
• T (Time): Thời gian - ngay lập tức gọi cấp cứu nếu có xuất hiện.

Quy tắc FAST đã được nhiều tổ chức như American Stroke Association sử dụng rộng rãi.

BE FAST

Với mong muốn giảm thiểu tình trạng bỏ sót các triệu chứng đột quỵ ít điển hình, các chuyên gia đã mở rộng quy tắc FAST thành BE FAST. Quy tắc này bổ sung thêm hai yếu tố quan trọng liên quan đến khả năng thăng bằng và thị lực, giúp việc nhận diện đột quỵ toàn diện hơn. Dưới đây là ý nghĩa của từng chữ cái trong BE FAST:

• B (Balance): Đột ngột mất thăng bằng, chóng mặt, khó kiểm soát khi đứng hoặc đi.
• E (Eyes): Thị lực thay đổi đột ngột - nhìn mờ, nhìn đôi, mất thị giác một bên.
• F, A, S, T giống như trên.

Quy tắc BE FAST nhằm mở rộng khả năng nhận diện những ca đột quỵ thuộc vùng tuần hoàn sau, nơi triệu chứng có thể khác biệt.

Bảng so sánh quy tắc đột quỵ BE FAST và FAST

Để hiểu rõ hơn sự khác biệt giữa hai quy tắc này, hãy cùng xem bảng so sánh dưới đây. Mỗi quy tắc đều có ưu điểm riêng, nhưng mục tiêu chung vẫn là phát hiện sớm đột quỵ và hành động kịp thời.

FAST phù hợp cho nhận biết nhanh và phổ biến trong cộng đồng. BE FAST mở rộng hơn, giúp nhận diện các trường hợp đột quỵ phức tạp, đặc biệt ở vùng não sau.

Dù sử dụng quy tắc nào, điều quan trọng nhất vẫn là gọi cấp cứu ngay khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ, vì mỗi phút trôi qua đều ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hồi phục của người bệnh.

Vì sao quy tắc BE FAST lại cần thiết

Dù quy tắc FAST được đánh giá cao nhờ tính đơn giản, nhưng nó chưa bao quát hết các biểu hiện của đột quỵ. Trong thực tế, nhiều người bị đột quỵ vùng tiểu não hoặc thân não có triệu chứng khác biệt. Chẳng hạn chóng mặt, mất thăng bằng hoặc rối loạn thị lực và điều này khiến việc nhận diện trở nên khó khăn.

Nhược điểm của quy tắc FAST trong tầm soát triệu chứng

FAST chỉ tập trung vào ba dấu hiệu đặc trưng của đột quỵ vùng trước: Mặt lệch, yếu tay và nói khó. Vì thế, nếu người bệnh chỉ xuất hiện mất thăng bằng hoặc nhìn mờ đột ngột, quy tắc này có thể không nhận diện được. Một số nghiên cứu nhỏ gần đây cho thấy, FAST có thể bỏ sót khoảng 14% trường hợp đột quỵ, chủ yếu ở vùng tuần hoàn sau.

Quy tắc BE FAST giúp hạn chế bỏ sót triệu chứng

BE FAST được xây dựng để khắc phục điểm yếu này. Việc thêm hai chữ cái B và E không chỉ giúp mở rộng phạm vi nhận diện mà còn nâng cao độ chính xác khi sàng lọc. Một số phân tích cho thấy, BE FAST có thể phát hiện phần lớn trường hợp đột quỵ nếu được áp dụng đúng.

Dù vậy, trong thực hành cộng đồng, FAST vẫn phổ biến hơn nhờ sự ngắn gọn và dễ nhớ. Điều quan trọng là mỗi người nên biết cả hai quy tắc, bởi đôi khi chỉ cần nhận ra một dấu hiệu bất thường nhỏ, bạn đã có thể cứu sống một người thân.

Cách áp dụng trong thực tế và lời khuyên hữu ích

Khi gặp người có biểu hiện nghi ngờ đột quỵ, hãy ghi nhớ quy tắc BE FAST để kiểm tra nhanh:

• B - Có mất thăng bằng, chóng mặt hoặc loạng choạng khi đứng không?
• E - Thị lực có thay đổi đột ngột không, như nhìn đôi hoặc nhìn mờ?
• F - Một bên mặt có bị lệch, méo khi cười không?
• A - Một cánh tay có yếu, không thể giơ lên cùng bên kia không?
• S - Giọng nói có bị ngọng hoặc không rõ ràng không?
• T - Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, hãy gọi cấp cứu ngay.

Khi chờ nhân viên y tế đến, hãy:

• Giữ người bệnh nằm nghiêng an toàn, không cho ăn uống.
• Theo dõi thời điểm khởi phát triệu chứng để cung cấp cho bác sĩ.
• Giữ bình tĩnh, trấn an tinh thần người bệnh.

Ngoài việc ghi nhớ quy tắc BE FAST và FAST, bạn cũng nên chủ động phòng ngừa đột quỵ bằng cách kiểm soát huyết áp, hạn chế thuốc lá, duy trì cân nặng hợp lý, vận động thường xuyên và khám sức khỏe định kỳ.

Tóm lại, so sánh quy tắc đột quỵ BE FAST và FAST cho thấy cả hai đều mang lại giá trị lớn trong việc nhận biết sớm đột quỵ. FAST dễ nhớ, giúp người dân phản ứng nhanh; trong khi BE FAST bao quát hơn, giúp nhận diện cả những triệu chứng ít điển hình như mất thăng bằng hay rối loạn thị lực.

Dù bạn áp dụng quy tắc nào, điều quan trọng nhất vẫn là hành động ngay lập tức khi thấy dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ. Một cuộc gọi kịp thời có thể cứu sống và giảm thiểu di chứng suốt đời.