Sốt phát ban ở trẻ em là gì? Hướng dẫn chăm sóc trẻ sốt phát ban an toàn

Sốt phát ban ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến do virus gây ra, thường gặp ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh. Đây là một tình trạng mà trẻ trải qua giai đoạn sốt cao, sau đó xuất hiện các nốt phát ban trên da khi sốt giảm. Mặc dù sốt phát ban thường không nguy hiểm và có thể tự khỏi, việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, và phương pháp chăm sóc đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo trẻ khỏe mạnh và cảm thấy thoải mái. 

Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về sốt phát ban ở trẻ em, bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và hướng hướng dẫn cách chăm sóc cho trẻ em.

Sốt phát ban ở trẻ em là bệnh gì?

Sốt phát ban ở trẻ em là một bệnh do virus gây ra, thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh này đặc trưng bởi giai đoạn sốt cao kéo dài từ vài ngày đến một tuần, sau đó xuất hiện các nốt phát ban trên da khi sốt giảm. Các loại virus phổ biến gây ra sốt phát ban bao gồm virus sởi, rubella và roseola (do virus herpes 6 và 7 gây ra, đây là hai loại virus có khả năng lây lan nhanh chóng giữa người thông tiếp xúc trực tiếp hoặc qua vật dụng cá nhân của người bệnh). 

Triệu chứng sốt phát ban có thể kèm theo ho, sổ mũi, đỏ mắt và tiêu chảy. Mặc dù sốt phát ban thường tự khỏi và không gây biến chứng nghiêm trọng nếu được chăm sóc đúng cách, nhưng trong một số trường hợp, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa, hoặc viêm não.

Làm thế nào để biết trẻ đang bị sốt phát ban?

Dưới đây là những biểu hiện thường gặp của sốt phát ban ở trẻ em:

• Trước khi phát ban: Trẻ thường quấy khóc. Sau đó, trẻ bắt đầu có triệu chứng sốt. Mỗi nguyên nhân gây sốt phát ban sẽ có các biểu hiện khác nhau; nếu do sởi, trẻ thường sốt cao kèm theo ho, chảy nước mũi và đỏ mắt; nếu do rubella, trẻ chỉ bị sốt nhẹ hoặc thậm chí không sốt.
• Trong giai đoạn phát ban: Sau khi trẻ hạ sốt (khoảng một đến vài ngày sau khi bắt đầu sốt), ban sẽ bắt đầu xuất hiện. Lúc này, trẻ có thể kèm theo các triệu chứng khác như tiêu chảy hoặc phân hơi lỏng. Ban thường lan từ mặt xuống cổ, ngực, bụng và các chi, hình thành các nốt đỏ chứa nước, số lượng từ vài chục đến hàng trăm. Nếu được chăm sóc và điều trị tốt, ban thường kéo dài khoảng 3 - 5 ngày.
• Sau giai đoạn phát ban: Nếu được chăm sóc đúng cách, sẽ không để lại vết thâm trên da trẻ (ngoại trừ trường hợp sởi). Nếu có nhiễm khuẩn, có thể dẫn đến lở loét và hình thành sẹo.

Thông thường, trẻ sẽ hồi phục và vui chơi bình thường mà không gặp biến chứng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách, trẻ có thể bị viêm phổi, viêm tai giữa, đi ngoài ra máu, hoặc nghiêm trọng hơn là viêm não.

Hướng dẫn chăm sóc trẻ sốt phát ban an toàn

Hướng dẫn chăm sóc trẻ sốt phát ban an toàn và hiệu quả:

• Theo dõi nhiệt độ và giảm sốt cho trẻ khi cần thiết: Trước hết, phụ huynh nên nới lỏng quần áo cho trẻ, chườm ấm cho trẻ không quá 10 phút mỗi giờ. Phụ huynh có thể cho trẻ uống thuốc hạ nhiệt hoặc đặt thuốc hạ nhiệt vào hậu môn theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu trẻ vẫn còn sốt, có thể cho trẻ uống paracetamol với liều lượng chỉ định từ bác sĩ tùy theo lứa tuổi, cách nhau ít nhất 6 giờ.
• Cung cấp đủ nước và điện giải cho trẻ: Phụ huynh nên cho trẻ uống nhiều nước, bao gồm nước hoa quả, súp hoặc oresol. Cách ly trẻ để tránh nhiễm khuẩn và lây nhiễm cho các trẻ khác.

Sau khi đã cung cấp đủ nước và điện giải cũng như hạ sốt cho trẻ, phụ huynh cần tiếp tục theo dõi tình trạng của trẻ. Nếu tình hình xấu đi, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.

Trường hợp sốt phát ban ở trẻ em cần nhập viện

Dưới đây là một số trường hợp sốt phát ban ở trẻ em cần nhập viện:

• Trẻ sốt không hạ nhiệt dù đã dùng thuốc hạ sốt.
• Trẻ sốt cao trên 39 độ C.
• Phát ban không cải thiện sau 3 ngày.
• Trẻ có hệ miễn dịch yếu.
• Trẻ dưới 6 tháng tuổi.
• Phụ huynh nghi ngờ trẻ bị mất nước do tiêu chảy.

Đầu tiên, bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử bệnh lý của trẻ. Tiếp theo, xét nghiệm máu sẽ được thực hiện để xác định kháng thể chống lại sốt phát ban trong cơ thể trẻ. Trong quá trình điều trị, một số chỉ định thường bao gồm thuốc hạ sốt và thuốc bù nước điện giải. Các phương pháp điều trị phức tạp hơn sẽ được áp dụng cho những trường hợp trẻ có triệu chứng nặng.

Dù vậy, hầu hết các trường hợp sốt phát ban ở trẻ em đều khá đơn giản và trẻ sẽ hồi phục hoàn toàn mà không để lại hậu quả nghiêm trọng. Việc hiểu rõ và chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với tình trạng này là điều quan trọng để mang lại sự an tâm cho các bậc phụ huynh khi trẻ mắc phải bệnh này.

Xem thêm:

• Tác nhân gây bệnh sốt rét là gì? Dấu hiệu và biến chứng của bệnh
• Cách điều trị sốt xuất huyết ở trẻ em