Bác sĩ tốt nghiệp từ Đại học Y Hà Nội, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Dinh dưỡng và Y học Dự phòng. Bác sĩ từng là giảng viên tại Trường Đại học Y tế Công cộng và cũng có kinh nghiệm thực tiễn chuyên sâu trong lĩnh vực tiêm chủng.
Kim Sa
Mặc định
Lớn hơn
Cảm cúm và COVID đều có triệu chứng đường hô hấp dễ nhầm lẫn, nhưng sự khác biệt giữa cảm cúm và COVID nằm ở nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và cách điều trị. Hiểu rõ sự khác biệt giữa cảm cúm và COVID sẽ giúp bạn phát hiện sớm và có biện pháp xử lý phù hợp, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Trong bối cảnh các dịch bệnh đường hô hấp bùng phát theo mùa, việc nhầm lẫn giữa cảm cúm và COVID có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng như điều trị sai cách hoặc lây lan dịch bệnh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cả cảm cúm và COVID đều gây ra hàng triệu ca mắc mỗi năm, nhưng COVID có nguy cơ biến chứng cao hơn, đặc biệt ở người cao tuổi và người có bệnh nền. Bài viết này cung cấp thông tin chính xác, khoa học và dễ hiểu nhằm giúp người đọc nắm rõ sự khác biệt giữa cảm cúm và COVID, từ đó chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe.
Hiểu rõ định nghĩa, triệu chứng và nguyên nhân của hai bệnh lý là bước đầu tiên để phân biệt chúng.
Cảm cúm (influenza) là một bệnh nhiễm trùng cấp tính đường hô hấp do virus cúm (chủ yếu là Influenza A và Influenza B) gây ra. Bệnh thường có tính mùa vụ, xuất hiện phổ biến vào mùa đông hoặc thời điểm giao mùa, với khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng.
COVID-19 là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus SARS-CoV-2 gây ra. Bệnh có đặc điểm lây lan mạnh qua đường hô hấp, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS) ở các trường hợp nặng, đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời.
Mặc dù cảm cúm và COVID-19 đều là bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp và có nhiều triệu chứng lâm sàng tương đồng, nhưng vẫn có một số dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt:
Cảm cúm và COVID-19 đều là những bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus gây ra, nhưng khác biệt về tác nhân và cơ chế lây truyền đã tạo nên sự khác nhau trong cách tiếp cận chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa.
Sự khác biệt về nguyên nhân gây bệnh giữa cảm cúm và COVID-19 là cơ sở quan trọng giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị và biện pháp phòng ngừa phù hợp, bao gồm cả việc chỉ định thuốc kháng virus đặc hiệu và các biện pháp cách ly.
Cảm cúm (influenza) thường là bệnh tự giới hạn, với diễn tiến kéo dài khoảng 7 - 10 ngày. Tuy nhiên, ở một số đối tượng nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh lý nền, cảm cúm có thể gây biến chứng viêm phổi, viêm tai giữa hoặc làm nặng thêm bệnh mạn tính sẵn có.
COVID-19, đặc biệt khi nhiễm các biến thể như Delta hoặc Omicron, có khả năng gây viêm phổi nặng, suy hô hấp cấp tính và hội chứng đông máu rải rác nội mạch (DIC). Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ tử vong do COVID-19 cao hơn cảm cúm, đặc biệt ở nhóm đối tượng nguy cơ cao như người cao tuổi, người mắc bệnh nền và phụ nữ mang thai.
Sự khác biệt giữa cảm cúm và COVID còn thể hiện qua thời gian ủ bệnh và khả năng lây lan, ảnh hưởng đến cách kiểm soát dịch bệnh.
Cảm cúm (influenza) có thời gian ủ bệnh ngắn, thường từ 1 - 4 ngày, với trung bình khoảng 2 ngày. Các triệu chứng thường xuất hiện nhanh chóng sau khi nhiễm virus, giúp dễ nhận diện bệnh trong giai đoạn sớm.
COVID-19 có thời gian ủ bệnh dài hơn, dao động từ 2 - 14 ngày, trung bình khoảng 5 - 6 ngày, tùy thuộc vào biến thể virus. Đặc điểm này khiến COVID-19 khó phát hiện sớm hơn cảm cúm, làm tăng nguy cơ lây lan âm thầm trong cộng đồng trước khi triệu chứng rõ rệt.
Cảm cúm (influenza) lây truyền chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc qua tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus, sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Bệnh có khả năng lây lan cao trong môi trường đông người, nhưng thường giới hạn theo mùa, chủ yếu vào mùa đông và thời điểm giao mùa.
COVID-19 lây lan mạnh hơn cảm cúm, chủ yếu qua đường hô hấp, đặc biệt trong không gian kín, thiếu thông thoáng. Virus SARS-CoV-2 có thể lây từ người không triệu chứng, làm tăng nguy cơ lây nhiễm âm thầm và bùng phát dịch. Theo Bộ Y tế Việt Nam, trong các đợt dịch COVID-19, số ca mắc tại Việt Nam tăng nhanh hơn nhiều so với các mùa cúm thông thường.
Chẩn đoán chính xác sự khác biệt giữa cảm cúm và COVID là yếu tố then chốt để điều trị hiệu quả và ngăn lây lan.
Để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh và hướng dẫn điều trị hợp lý, các phương pháp chẩn đoán đóng vai trò quan trọng trong việc phân biệt cảm cúm và COVID-19 cũng như đánh giá biến chứng.
Việc điều trị cảm cúm và COVID-19 có nhiều điểm tương đồng ở nguyên tắc chung nhưng vẫn có những khác biệt quan trọng tùy theo mức độ nghiêm trọng và nguy cơ biến chứng của từng bệnh.
Sự khác biệt trong điều trị giữa cảm cúm và COVID-19 nằm ở chỗ COVID-19 thường yêu cầu theo dõi sát sao hơn, do nguy cơ cao hơn về biến chứng nặng và tử vong.
Tiêu chuẩn nhập viện đối với cảm cúm và COVID-19 khác nhau tùy theo mức độ nặng và nguy cơ biến chứng, nhằm đảm bảo người bệnh được theo dõi và can thiệp kịp thời khi cần thiết.
Dù mắc cảm cúm hay COVID-19, người bệnh nên liên hệ bác sĩ ngay khi xuất hiện dấu hiệu bất thường để được thăm khám và xử trí kịp thời.
Sự khác biệt giữa cảm cúm và COVID nằm ở nguyên nhân, triệu chứng, thời gian ủ bệnh, khả năng lây lan và cách điều trị. Việc phân biệt chính xác hai bệnh này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần hạn chế sự lây lan trong cộng đồng. Hãy tiêm vắc xin đầy đủ, tuân thủ các biện pháp vệ sinh và liên hệ cơ sở y tế ngay khi có triệu chứng bất thường để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.
Bác sĩNguyễn Thị Nhung
Bác sĩ tốt nghiệp từ Đại học Y Hà Nội, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Dinh dưỡng và Y học Dự phòng. Bác sĩ từng là giảng viên tại Trường Đại học Y tế Công cộng và cũng có kinh nghiệm thực tiễn chuyên sâu trong lĩnh vực tiêm chủng.