Tác dụng của nhân trần cam thảo và những điều cần biết khi sử dụng

Nhân trần và cam thảo là hai loại dược liệu được sử dụng tại nước ta. Vậy tác dụng của nhân trần cam thảo là gì? Kết hợp sử dụng chung nhân trần cam thảo có được không? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về hai loại dược liệu này nhé!

Tìm hiểu chung về nhân trần cam thảo

Nhân trần hay còn được gọi là hoắc hương núi, chè cát hay tuyết hương lam có tên khoa học là Herba Adenosmatis caerulei, thuộc họ Hoa mõm chó (Scrophulariaceae). Đây là dược liệu có mùi thơm nhẹ, vị cay, đắng, tính hơi hàn, thoái hoàng. Cây nhân trần chứa nhiều tinh dầu hàm lượng khoảng 1% trên toàn thân cây: Tinh dầu cineol, flavonoid, coumarin,...

Cây nhân trần có khả năng thích nghi tốt với nhiều loại đất và điều kiện khí hậu khác nhau nên có thể được thu hái quanh năm. Đặc biệt có phần lá và ngọn thường được thu hoạch vào mùa hè với hàm lượng dược chất cao nhất. Nhờ những đặc điểm trên mà cây nhân trần trở thành loại dược liệu phổ biến và có giá trị cao trong y học cổ truyền và hiện đại. 

Cam thảo hay còn được gọi là lộ thảo hay cam thảo bắc với tên khoa học là Glycyrrhiza uralensis Fisch thuộc họ Đậu (Fabaceae). Đây là loại dược liệu có mùi đặc biệt vị ngọt hơi khé cổ. Cam thảo có nhiều thành phần hóa học như saponin (glycyrrhizin), flavonoid (liquiritigennin, liquiritin), đường (glucose, saccarose),...

Can thảo được thu hoạch sau khoảng năm năm kể từ khi giống, nhất là vào mùa đông khi cây khô. Đây là thời điểm mà rễ và thân cây chứa nhiều bột, nặng và chắc cây nhất nên đạt chất lượng tốt nhất. Nhờ vị ngọt và khả năng dẫn thuốc đến các cơ quan tốt nên cam thảo được sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc y học cổ truyền đồng thời cũng được nhiều người tìm kiếm và sử dụng nhằm mục đích hỗ trợ điều trị bệnh tiêu hóa về gan mật.

Tác dụng của nhân trần cam thảo

Nhân trần, trong đông y nhờ có tính mát, vị cay,... nên cây có công năng thanh nhiệt lợi thấp có thể dùng trong điều trị bệnh viêm gan, vàng da, viêm túi mật, sốt cao, tiểu tiện ít, tiểu tiện đỏ. Với y học hiện đại, nhân trần có tác dụng chống oxy hóa, tăng tiết mật, bảo vệ gan, kháng khuẩn, kháng viêm.

Đối với cam thảo, trong đông y có vị ngọt, tính bình, quy kinh Phế Tâm, Tỳ, Vị và thông 12 kinh. Do đó, cam thảo có công năng trị chứng viêm họng, viêm amidan, ho nhiều đờm, có thể trị mụt nhọt sưng đau hay giả độc các vị thuốc,... Tuy nhiên, cam thảo không nên dùng chung với đại kích, nguyên hoa, hải táo, cam toại.

Theo y học hiện đại, cam thảo có tác dụng điều hòa miễn dịch, long đờm lợi tiểu, giải độc, chống đông máu, kháng khuẩn kháng viêm, giảm đau, hạ đường huyết, chống oxy hóa, bảo vệ gan, chống loét dạ dày,...

Có nên phối hợp nhân trần và cam thảo không?

Tác dụng của nhân trần cam thảo đều rất tốt cho sức khỏe cơ thể con người và đều là hai vị thuốc được các thầy thuốc đông y tin dùng. Khi kết hợp tác dụng của chúng lại với nhau có thể giúp hỗ trợ điều hòa cơ thể, làm mát gan và giảm tình trạng nóng trong người. Từ đó có thể hỗ trợ giải độc gan, tăng cường chức năng gan, làm dịu hệ tiêu hóa.

Ngoài ra, sự kết hợp tác dụng của nhân trần cam thảo có thể hỗ trợ làm giảm căng thẳng và an thần phù hợp với những người thường xuyên làm việc căng thẳng và chịu áp lực linh thần lớn. Đồng thời chúng còn có thể giúp tăng cường tuần hoàn máu và giúp cơ thể điều hòa nhiều độ tốt hơn, cải thiện triệu chứng mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt do khí huyết kém.

Tuy nhiên, nếu kết hợp hai vị thuốc này lại với nhau và sử dụng trong thời gian dài sẽ không tốt cho sức khỏe. Bởi nhân trần có tác dụng đào thải, trong khi cam thảo có tác dụng giữ nước, hai vị thuốc có tác dụng trái ngược nhau thì sẽ không mang lại tác dụng có lợi cho cơ thể người sử dụng.

Đặc biệt đối với các trường hợp tăng huyết áp hay huyết áp không ổn định, bạn nên cẩn trọng trước khi sử dụng. Nguyên do là vì cam thảo có tác dụng giữ nước trong cơ thể, dẫn để tăng khối lượng thể tích dịch tuần hoàn, làm tăng huyết áp, từ đó làm tăng áp lực lên tim.

Vì vậy, cần cân nhắc liều lượng sử dụng cũng như thời gian sử dụng kết hợp tác dụng của nhân trần cam thảo để tránh gặp tác tác dụng phụ không mong muốn như tăng huyết áp, đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi, bụng khó chịu, giảm thân nhiệt quá mức.

Những lưu ý khi kết hợp tác dụng của nhân trần cam thảo

Tác dụng của nhân trần cam thao được nhiều người biết tới rất có lợi cho sức khỏe và sử dụng nước uống nhân trần và cam thảo thay cho nước lọc hay nước trà hằng ngày. Không chỉ người bệnh sử dụng mà cả những người khỏe mạnh cũng sử dụng. Tuy nhiên nhưng điều đó là chưa chính xác, một số lưu ý khi sử dụng kết hợp nhân trần và cam thảo:

• Tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng: Tham khảo ý kiến của bác sĩ về liều lượng, thời gian sử dụng,... để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Không sử dụng quá liều lượng: Do khả năng tích nước của cam thảo nên khi sử dụng lâu dài và liều lượng lớn có thể gây tăng huyết áp cho người dùng. Và nhân trần dù có tính mát, hỗ trợ cho gan nhưng nếu dùng nhiều có thể gây mệt mỏi và tạo cảm giác khó chịu.
• Không sử dụng thời gian kéo dài: Vì có thể gây rối loạn nước và điện giải hay gây phù nề cũng như có thể gây rối loạn tiêu hóa nếu sử dụng lâu ngày.
• Cần lưu ý đối tượng sử dụng: Nếu bạn có bệnh về gan, mật, đường tiêu hóa hay từng có bệnh về tim mạch thì nên cẩn trọng khi sử dụng cam thảo và nhân trần.
• Không nên tự ý kết hợp với các dược liệu khác: Mỗi loại thảo dược có các tác dụng có lợi và có hại khác nhau nên không thể chỉ dựa vào một tác dụng có lợi của dược liệu mà tự ý kết hợp chúng lại với nhau, như vậy có thể sẽ làm tăng tác dụng không mong muốn lên cơ thể người dùng.

Tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để có thời gian và liều lượng thích hợp khi dùng. Khi cơ thể xuất hiện các biểu hiện bất thường, bạn nên ngưng sử dụng và liên hệ với cơ sở y tế để được thăm khám và hướng dẫn sử dụng các dược liệu đúng cách, phát huy tốt nhất công dụng của chúng mà không gây hại cho sức khỏe.

Tóm lại tác dụng của nhân trần cam thảo tốt cho sức khỏe con người tuy nhiên cần cân nhắc về liều lượng, thời gian sử dụng cũng như bạn có mắc bệnh gì trước đó hay không trước khi dùng. Để đảm bảo an toàn, bạn không nên tự ý sử dụng hay tự ý kết hợp với dược liệu khác mà cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ y học cổ truyền để được sử dụng đúng cách.