Tê đùi do nguyên nhân nào, biến chứng và cách điều trị ra sao?

Có một số yếu tố có thể góp phần gây tê ở đùi. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai đùi, tùy thuộc vào nguyên nhân và có thể kèm theo cứng hoặc cảm giác nặng đùi. Nếu bạn thường xuyên bị tê đùi, điều quan trọng là phải chú ý theo dõi diễn tiến, nếu tê đùi kéo dài, thường xuyên thì bạn nên đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp.

Tê đùi là gì?

Hiện tượng tê đùi được đặc trưng bởi các cảm giác như ngứa ran, nóng rát hoặc tê ở vùng đùi. Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra những cảm giác này là chèn ép thần kinh hoặc tổn thương các nhánh thần kinh ở đùi. Khi tình trạng này xảy ra, bạn có thể bị mất cảm giác tạm thời, yếu cơ hoặc khó sử dụng chân như bình thường.

Một số yếu tố có thể góp phần gây tê đùi, bao gồm các nguyên nhân tạm thời liên quan đến lối sống, chẳng hạn như tư thế xấu hoặc thời gian không hoạt động chân kéo dài, đến các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng hơn như tổn thương thần kinh, các vấn đề về cột sống hoặc tiểu đường. Tê có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai đùi và các triệu chứng có thể xuất hiện rồi biến mất hoặc dai dẳng tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản.

Nếu bạn gặp phải tình trạng tê đùi, nhất là khi xảy ra thường xuyên và không hết thì cần đi khám sớm. Phát hiện sớm nguyên nhân gây tê đùi có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng tiếp theo và đảm bảo điều trị thích hợp để phục hồi chức năng bình thường và giảm khó chịu.

Nguyên nhân gây tê đùi

Tê đùi có thể do nhiều yếu tố gây ra, trong đó chèn ép thần kinh là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Tình trạng này thường gây đau, khó chịu và mỏi cơ. Hiểu được nguyên nhân gây ra tê đùi là chìa khóa để kiểm soát tình trạng này hiệu quả. Sau đây là một số nguyên nhân chính gây tê đùi bạn cần biết:

Đau đùi kèm theo chứng tê bì

Những người ngồi bắt chéo chân trong thời gian dài có thể chèn ép các dây thần kinh, ngăn cản sự giao tiếp giữa não và các dây thần kinh ở chân. Điều này thường dẫn đến cảm giác chân tê. Các triệu chứng bao gồm:

• Cảm giác ngứa ran ở đùi;
• Cảm giác tê đùi;
• Cảm giác như có kiến ​​bò trên da;
• Khi bạn cử động chân, cảm giác tê thường nhanh chóng biến mất.

Đau thần kinh tọa

Dây thần kinh tọa chạy từ lưng dưới, qua hông và xuống chân. Chèn ép dây thần kinh này có thể dẫn đến tê ở mặt sau đùi và các triệu chứng khác như:

• Đau lưng lan đến mông và chân;
• Đau nặng hơn khi ho, hắt hơi hoặc ngồi lâu;
• Yếu cơ;
• Ngứa, đau và tê ở đùi.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên do tiểu đường

Mức đường huyết cao trong thời gian dài có thể gây tổn thương các dây thần kinh trên khắp cơ thể, đặc biệt là ở bàn chân và chân. Bệnh lý thần kinh ngoại biên gây tê ở đùi, cũng như ở bàn tay và cánh tay. Nhiều người bị đau nặng hơn vào ban đêm.

Bệnh động mạch ngoại biên (PAD)

Khi động mạch bị viêm hoặc tổn thương, lưu lượng máu đến các chi bị hạn chế. Tình trạng này có thể gây tê đùi, cùng với:

• Chuột rút;
• Mệt mỏi ở chân và hông;
• Đau khi đi bộ hoặc leo cầu thang.

PAD làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ, vì vậy điều cần thiết là phải tìm kiếm lời khuyên y tế nếu các triệu chứng này xuất hiện.

Bệnh đa xơ cứng (MS)

MS là một bệnh tự miễn trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công hệ thần kinh trung ương. Tình trạng này có thể gây đau ở phía trước đùi, tê và ngứa ran. Các triệu chứng bổ sung bao gồm:

• Mệt mỏi và chóng mặt;
• Cứng cơ và co thắt;
• Cơ đùi yếu;
• Các vấn đề về thị lực;
• Thay đổi tâm trạng.

Khối u thần kinh ngoại biên

Những khối u lành tính này phát triển gần các dây thần kinh điều khiển cơ chân. Mặc dù không phải là ung thư, nhưng chúng có thể gây tổn thương thần kinh, dẫn đến tê, đau và sưng ở vùng đùi.

Các nguyên nhân tiềm ẩn khác

Tê đùi cũng có thể là kết quả của nhiều tình trạng và yếu tố khác, chẳng hạn như:

• Thời tiết lạnh hoặc tiếp xúc với các chất độc hại;
• Chấn thương;
• Béo phì;
• Mặc quần áo bó;
• Một số hoạt động nghề nghiệp.

Các bệnh khác cũng có thể góp phần gây tê đùi bao gồm bệnh thần kinh do rượu, bệnh thần kinh tự miễn, hội chứng Guillain-Barré, bệnh zona, bệnh lupus ban đỏ hệ thống và thiếu vitamin.

Nếu bạn thường xuyên bị tê đùi hoặc tình trạng này trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, hãy tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ chăm sóc sức khỏe để được chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị chính xác.

Biến chứng nguy hiểm của tê đùi

Với nhiều người, hiện tượng tê đùi có vẻ như là một sự bất tiện nhỏ nhưng trong một số trường hợp lại báo hiệu các tình trạng đe dọa tính mạng. Nếu không được điều trị, tê và đau ở vùng đùi có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh nguy hiểm, chẳng hạn như:

Đột quỵ

Tê đùi dai dẳng có thể là dấu hiệu sớm của đột quỵ. Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, dẫn đến tổn thương não. Nếu tê đùi đi kèm với các triệu chứng khác như yếu, lú lẫn hoặc khó nói, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA)

TIA, thường được gọi là đột quỵ nhỏ, là những cơn tạm thời khi nguồn cung cấp máu cho não bị gián đoạn trong thời gian ngắn. Mặc dù TIA có thể không gây ra tổn thương vĩnh viễn, nhưng chúng đóng vai trò là dấu hiệu cảnh báo về một cơn đột quỵ sắp xảy ra. Các triệu chứng có thể bao gồm tê đùi, chóng mặt và mất kiểm soát cơ trong thời gian ngắn.

Không chẩn đoán và điều trị nguyên nhân gây tê đùi có thể dẫn đến các biến chứng sau:

Tác dụng phụ trong quá trình điều trị

Việc trì hoãn điều trị nguyên nhân cơ bản gây tê đùi có thể dẫn đến các tác dụng phụ bất lợi trong quá trình điều trị. Những điều này có thể bao gồm tình trạng đau nặng hơn, tổn thương thần kinh hoặc giảm khả năng vận động.

Tổn thương não

Nếu tình trạng tê đùi liên quan đến đột quỵ hoặc TIA, việc không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tổn thương não không thể phục hồi. Can thiệp y tế ngay lập tức là rất quan trọng để ngăn ngừa tác hại lâu dài.

Liệt

Chèn ép hoặc tổn thương thần kinh nghiêm trọng không được điều trị có thể gây tê liệt ở chân bị ảnh hưởng. Điều này có thể dẫn đến mất khả năng vận động và chức năng vĩnh viễn, làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống.

Khuyết tật vĩnh viễn

Tê đùi do các vấn đề thần kinh không được chẩn đoán có thể dẫn đến khuyết tật vĩnh viễn. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chân mà còn ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể, tùy thuộc vào nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.

Tổn thương thần kinh

Nếu tê đùi là triệu chứng của bệnh thần kinh ngoại biên, tiểu đường hoặc các tình trạng khác, nguy cơ tổn thương thần kinh vĩnh viễn là rất cao. Phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để giảm thiểu tình trạng thoái hóa thần kinh.

Nếu bạn bị tê đùi dai dẳng hoặc nặng hơn, đặc biệt là khi đi kèm với các triệu chứng khác, hãy nhanh chóng tìm kiếm lời khuyên y tế. Chẩn đoán nguyên nhân sớm có thể ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và cải thiện kết quả lâu dài.

Điều trị y tế tê đùi

Tê đùi trong các trường hợp nhẹ có thể tự khỏi mà không cần can thiệp y tế nhưng các trường hợp nghiêm trọng hơn thường cần điều trị có mục tiêu, đặc biệt nếu vấn đề liên quan đến chèn ép hoặc tổn thương thần kinh.

Các phương pháp điều trị phổ biến cho chứng tê đùi:

Thuốc theo toa

Trong trường hợp chèn ép thần kinh là nguyên nhân chính, các loại thuốc như pregabalin hoặc gabapentin có thể được kê đơn để điều chỉnh hoạt động của thần kinh và giảm khó chịu. Các loại thuốc này giúp làm giảm đau thần kinh và khôi phục sự giao tiếp thích hợp giữa não và các dây thần kinh bị ảnh hưởng.

Thuốc giảm đau, chống viêm

Để kiểm soát các triệu chứng tạm thời, bác sĩ có thể kê toa dùng thuốc chống viêm hoặc tiêm corticosteroid. Mục đích dùng thuốc là giảm viêm xung quanh các dây thần kinh bị ảnh hưởng, giảm đau và cải thiện khả năng vận động cho bệnh nhân.

Can thiệp phẫu thuật và y tế

Đối với các nguyên nhân nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như khối u chèn ép dây thần kinh ở đùi, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định bệnh nhân làm phẫu thuật. Trong một số trường hợp có thể sử dụng hóa trị hoặc xạ trị để thu nhỏ hoặc loại bỏ khối u, giảm áp lực lên dây thần kinh và cải thiện các triệu chứng.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu thường được khuyến nghị cho những bệnh nhân bị tê đùi do đau thần kinh tọa hoặc các tình trạng liên quan đến thần kinh khác. Phương pháp này bao gồm các bài tập kéo giãn, tăng cường cơ xung quanh các dây thần kinh bị ảnh hưởng và cải thiện khả năng vận động tổng thể để giảm chèn ép dây thần kinh.

Biện pháp dân gian hỗ trợ xử lý tê đùi

Trong trường hợp đau thần kinh tọa, một số biện pháp dân gian cũng có thể có hiệu quả hỗ trợ kiểm soát tình trạng tê đùi, bao gồm dùng thảo dược hoặc tinh dầu tự nhiên. Biện pháp dân gian có thể góp phần làm giảm các triệu chứng khi kết hợp với các phương pháp điều trị y tế thông thường.

Ngoài các phương pháp điều trị y tế, việc áp dụng các thói quen lối sống lành mạnh hơn có thể làm giảm đáng kể tình trạng tê đùi và ngăn ngừa tình trạng này tái phát. Bạn cần chú ý duy trì cân nặng khỏe mạnh có thể làm giảm áp lực lên các dây thần kinh ở chân, giảm khả năng bị tê. Nếu thừa cân, hãy giảm cân dần dần sẽ giúp cải thiện lưu lượng máu và chức năng thần kinh.

Luôn vận động là chìa khóa để cải thiện lưu thông máu, tăng cường cơ bắp và duy trì sức khỏe khớp. Tập thể dục thường xuyên giúp giữ cho dây thần kinh khỏe mạnh và ngăn ngừa các tình trạng như đau thần kinh tọa trở nên trầm trọng hơn.

Một chế độ ăn uống cân bằng giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là những loại hỗ trợ sức khỏe xương khớp, có thể có lợi. Ăn thực phẩm giàu canxi, vitamin D và magie có thể giúp ngăn ngừa các tình trạng gây tê đùi.

Ngay cả khi tình trạng tê đùi có vẻ nhẹ, bạn vẫn cần phải kiểm tra sức khỏe định kỳ để đảm bảo rằng không có tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nào trở nên trầm trọng hơn. Đánh giá y tế kỹ lưỡng có thể giúp xác định sớm nguyên nhân gây tê đùi, cho phép điều trị hiệu quả hơn và cải thiện sức khỏe lâu dài.