Thắc mắc: Bệnh zona thần kinh liên sườn là gì?

Ai cũng có thể mắc bệnh zona thần kinh liên sườn, nhất là những người trên 50 tuổi và những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương. Tiêm phòng vắc-xin bệnh zona được khuyến nghị vì nó không chỉ làm giảm nguy cơ phát triển bệnh mà còn giảm thiểu khả năng biến chứng.

Bệnh zona thần kinh liên sườn là gì?

Bệnh zona thần kinh liên sườn là chứng bệnh phổ biến chủ yếu ảnh hưởng đến người lớn trên 45 tuổi hoặc những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương.

Do virus varicella zoster - loại virus hướng thần kinh ở người gây ra, bệnh zona có thể biểu hiện ở cả dạng lành tính lẫn mức độ nghiêm trọng hơn. Mặc dù các trường hợp nhẹ đều có thể tự khỏi trong vòng 2 - 3 tuần, song các trường hợp nặng nếu không được điều trị có thể dẫn đến nhiều biến chứng, trong đó hội chứng zona thần kinh liên sườn là một trong những bệnh phổ biến nhất.

Zona thần kinh liên sườn xảy ra trong số hơn 50% trường hợp mắc bệnh zona, đặc biệt là ở những người trên 50 tuổi. Dấu hiệu đặc trưng của bệnh là những cơn đau dữ dội dọc theo các dây thần kinh liên sườn, nằm trong khung xương sườn, bụng và ngực. Cơn đau phát sinh do sự gián đoạn của hệ thống thần kinh giao cảm (SNS), chịu trách nhiệm truyền tín hiệu cảm giác và thay đổi đến não. Khi virus zona lây nhiễm và kích thích quá mức các dây thần kinh cảm giác, nó sẽ cản trở hoạt động trơn tru của SNS, dẫn đến cảm giác đau nhức khó chịu.

Đối với những người bị bệnh zona thần kinh liên sườn, cơn đau có thể làm họ bị suy nhược cơ thể, những cử động đơn giản vì thế cũng trở nên khó khăn hơn. Lúc này, việc điều trị kịp thời và đúng cách sẽ giúp làm giảm đáng kể sự khó chịu cho người bệnh, đồng thời có thể ngăn ngừa các biến chứng nặng hơn.

Nguyên nhân gây ra đau thần kinh liên sườn do zona

Như vậy, đến đây bạn đã hiểu được bệnh zona thần kinh liên sườn là gì rồi. Đau dây thần kinh liên sườn do bệnh zona là một tình trạng đặc trưng bởi sự tái hoạt động hoặc tình trạng viêm của rễ thần kinh cột sống trong quá trình nhiễm trùng bệnh zona. Không giống như những cơn đau cấp tính xảy ra trong giai đoạn hoạt động của bệnh zona, cơn đau dây thần kinh liên sườn có xu hướng kéo dài ngay cả sau khi các tổn thương da đã lành. 

Theo bác sĩ chuyên khoa, một trong những nguyên nhân chính gây đau dây thần kinh liên sườn là do virus varicella-zoster (VZV). Khi virus này tấn công sẽ làm suy yếu hệ thần kinh và làm tổn thương lớp vỏ bảo vệ bên ngoài của dây thần kinh, dẫn đến xung điện thần kinh bị rò rỉ. Hiện tượng này làm phát sinh cảm giác đau nhói liên tục, thường được ví như điện giật, tái diễn thường xuyên khiến người bệnh khó tìm được cách giảm đau.

Ngoài ra, đau dây thần kinh liên sườn có thể trở nên trầm trọng hơn do sự kích thích của các thụ thể ở vùng bị ảnh hưởng. Trong những trường hợp bình thường, da, màng nhầy và dây thần kinh ở người chứa nhiều thụ thể đóng vai trò quan trọng trong việc truyền thông tin cảm giác đến não. Tuy nhiên, trong quá trình nhiễm trùng bệnh zona, các thụ thể này bị tổn thương, gây nhầm lẫn và tăng tín hiệu đau bất thường được gửi đến não.

Sự kết hợp của các cơ chế gây đau tạo ra một loạt cảm giác khó chịu cho những người bị đau dây thần kinh liên sườn. Cơn đau kéo dài làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, cản trở các hoạt động hàng ngày và còn kéo theo những cảm xúc đau khổ cho người bệnh.

Triệu chứng bệnh zona thần kinh liên sườn

Bệnh zona thần kinh liên sườn cần được nhận biết ngay khi dấu hiệu xuất hiện và người bệnh nên đi khám kịp thời. Các triệu chứng của bệnh zona liên sườn có thể khác nhau về cường độ và biểu hiện, do đó cần phải chú ý đến bất kỳ cảm giác bất thường nào ở ngực, bụng hoặc vùng xương sườn. 

Thông thường, cơn đau bắt đầu khu trú tại một điểm cụ thể, trước khi dần dần lan ra trước ngực và vùng thượng vị. Cơn đau này tăng lên khi người đó hít thở sâu, ho, hắt hơi hoặc thay đổi tư thế, dẫn đến những thách thức hơn nữa trong việc quản lý các hoạt động hàng ngày.

Kèm theo cơn đau, bệnh nhân còn cảm thấy tê và ngứa ran ở ngực, bụng hoặc xương sườn. Trong những trường hợp nghiêm trọng, chức năng vận động xung quanh khu vực bị ảnh hưởng có thể suy giảm, gây ảnh hưởng nhiều hơn đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống.

Một trong những mối lo ngại của bệnh zona thần kinh liên sườn là sự giống nhau về triệu chứng của nó với các bệnh tim mạch hoặc phổi khác. Các xét nghiệm chẩn đoán thường không phát hiện được bất kỳ tổn thương nào đối với tim hoặc phổi, khi đó các chuyên gia y tế cần phải xem xét khả năng bị đau dây thần kinh liên sườn do bệnh zona gây ra.

Diễn biến của bệnh zona thần kinh liên sườn thường qua 2 giai đoạn chính là giai đoạn cấp tính và giai đoạn để lại di chứng.

Giai đoạn cấp tính

Trong giai đoạn cấp tính, cơn đau rát xuất hiện đột ngột tại một vùng sườn cụ thể. Trong vòng vài ngày, vùng da tại chỗ đau trở nên ửng đỏ và có thể nổi mụn nước, theo sự phân bố của ống thần kinh liên sườn. 

Cơn đau rát được ví như cảm giác bị bỏng, kèm theo ngứa và châm chích. Sự khó chịu này có thể trở nên dữ dội đến mức người bệnh buộc phải tránh bất kỳ sự tiếp xúc nào giữa da và quần áo/đồ vật. Các triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi, khô da và bong vảy cũng có thể biểu hiện trong giai đoạn này và có nguy cơ hình thành sẹo sau khi các tổn thương đã lành.

Giai đoạn di chứng

Trong giai đoạn di chứng, ngay cả sau khi các tổn thương da đã lành, bệnh nhân vẫn có thể tiếp tục cảm thấy nóng rát và châm chích ở vùng bị ảnh hưởng. Những cảm giác này có thể tồn tại trong vài tháng, chủ yếu xảy ra trên những bệnh nhân cao tuổi.

Nhận biết các triệu chứng và giai đoạn của bệnh zona thần kinh liên sườn là rất quan trọng để can thiệp sớm và quản lý hiệu quả. Việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa kịp thời giúp chẩn đoán đúng bệnh cũng như đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. Bệnh zona thần kinh liên sườn một khi được can thiệp sớm không chỉ giúp người bệnh giảm đau, cải thiện triệu chứng khó chịu mà còn giảm nguy cơ đưa đến những biến chứng tiềm ẩn.

Tóm lại, bệnh zona thần kinh liên sườn biểu hiện thông qua một loạt các triệu chứng rất dễ bị nhầm lẫn với các chứng bệnh tim hoặc phổi khác. Bệnh có thể gây nguy hiểm đáng kể cho khả năng vận động, sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống nói chung của người bệnh. Do đó, người bệnh cần thực hiện các biện pháp chủ động để giải quyết bệnh zona liên sườn, giảm thiểu nguy hiểm cũng như cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Việc phòng bệnh zona thần kinh cũng rất quan trọng, hiện Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã có đặt trước vắc xin Shingrix - Vắc xin được khuyến cáo phòng ngừa bệnh lý Zona thần kinh do chủng Herpes Zoster gây nên. Đây là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả.