Theo chuyên gia, nguy cơ bùng phát bệnh bạch hầu trên diện rộng là thấp

Từ đầu năm, Việt Nam đã ghi nhận các ca bệnh bạch hầu tại một số địa phương. Trả lời những lo ngại của người dân về khả năng lây lan diện rộng, TS. Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, tình hình bệnh bạch hầu hiện nay vẫn trong tầm kiểm soát và nguy cơ bùng phát dịch trên diện rộng là rất thấp.

Tình hình bệnh bạch hầu hiện nay

Năm ngoái (tức 2023), có 57 ca nhiễm và 7 ca tử vong. Theo hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm, trong những tháng đầu năm nay, Việt Nam ghi nhận 6 ca mắc bệnh bạch hầu và 1 ca tử vong.

Cụ thể, có 3 trường hợp ở tỉnh Hà Giang, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) có 1 ca, 1 trường hợp tử vong và 2 trường hợp ở huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang.

Gần đây có báo cáo về một trường hợp nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu tại tỉnh Lào Cai. Tuy nhiên, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã xét nghiệm mẫu bệnh phẩm và phát hiện âm tính với bệnh bạch hầu.

Bệnh bạch hầu là một căn bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc xin và vắc xin đã được sử dụng trong Chương trình Tiêm chủng Mở rộng Quốc gia kể từ năm 1985. Điều này đã tạo ra khả năng miễn dịch rộng rãi trong cộng đồng và làm giảm số ca mắc bệnh xuống hàng trăm lần so với năm 1983, khi đó có đến khoảng 3.500 ca.

Trong những năm gần đây, chỉ có một số ít trường hợp bạch hầu được báo cáo ở những khu vực có tỷ lệ tiêm chủng chưa đầy đủ. Điều này là do tỷ lệ tiêm chủng chưa đạt 100%, vẫn còn một số ít người chưa được tiêm phòng.

Các đợt bùng phát thường xảy ra ở những vùng xa xôi, nơi việc cung cấp vắc xin qua chương trình tiêm chủng mở rộng gặp nhiều khó khăn, dẫn đến khoảng cách tiêm chủng.

Bạch hầu không phải là bệnh mới. Đã có vắc xin để cung cấp miễn dịch cộng đồng. Khi được chẩn đoán dương tính, kháng sinh và huyết thanh kháng độc tố đều có sẵn để điều trị.

Ngoài ra, với những người đã tiếp xúc với ca bệnh bạch hầu dương tính, biện pháp phòng ngừa gồm tiêm một liều penicillin hoặc uống erythromycin trong 7 đến 10 ngày, giúp ngăn ngừa bệnh hiệu quả.

Khi tiếp xúc với người bệnh, một liều tiêm penicillin hoặc uống erythromycin từ 7 - 10 ngày giúp ngăn ngừa bệnh hiệu quả.

Tình hình phòng chống dịch bệnh bạch hầu

Bệnh bạch hầu có thể lây lan qua các giọt bắn đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mũi, họng của người bị nhiễm bệnh hoặc người mang bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi.

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa có chỉ thị về việc tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh bạch hầu. Bộ Y tế đã chỉ đạo Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh, xử lý triệt để các ổ dịch, không để dịch lây lan trong cộng đồng.

Các tỉnh, thành phố thực hiện công tác quản lý ổ dịch và phòng ngừa dịch bệnh chủ động cho người dân theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Đối với những người tiếp xúc gần với các trường hợp mắc bệnh bạch hầu đã được xác nhận, Bộ Y tế khuyến cáo tự theo dõi sức khỏe, cách ly tại nhà trong mười bốn ngày và liên hệ với các viên chức y tế để được hướng dẫn phát hiện các triệu chứng và dùng thuốc kháng sinh phòng ngừa. Tất cả những người tiếp xúc gần trong vùng bùng phát dịch bệnh nên dùng thuốc kháng sinh phòng ngừa theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Việc cách ly tại nhà chỉ nên áp dụng cho những người đã tiếp xúc gần với bệnh nhân bạch hầu được xác nhận, và không nên áp dụng cho những người tiếp xúc gián tiếp như trong đại dịch COVID-19. Khuyến nghị chính quyền địa phương tránh mở rộng các biện pháp cách ly không cần thiết, vì điều này có thể gây lo lắng không đáng có và làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày của người dân.

Biện pháp phòng bệnh bạch hầu

Để chủ động phòng ngừa và kiểm soát bệnh bạch hầu, Cục Y tế Dự phòng khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp sau:

• Đảm bảo trẻ em từ hai tháng đến bảy tuổi trong chương trình tiêm chủng mở rộng được tiêm đủ liều vắc xin có thành phần bạch hầu DPT-VGB-Hib, DPT đúng lịch để đảm bảo miễn dịch với bệnh. Nếu một liều vắc xin bị chậm, cần tiêm càng sớm càng tốt.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ gìn vệ sinh cá nhân, bao gồm vệ sinh cơ thể, mũi và họng hàng ngày; hạn chế tiếp xúc với những người bị nhiễm hoặc nghi ngờ bị nhiễm.
• Đảm bảo nhà ở, trường mẫu giáo và lớp học được thông gió tốt, sạch sẽ và đủ ánh sáng.
• Nếu có dấu hiệu của bệnh bạch hầu hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
• Người dân ở những vùng có dịch phải tuân thủ nghiêm ngặt các khuyến cáo về điều trị dự phòng và tiêm chủng của cơ quan y tế.

Hiện tại, nguy cơ bùng phát bệnh bạch hầu trên diện rộng là thấp nhờ vào việc tiêm chủng và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho cộng đồng, cần duy trì tiêm vắc xin đúng lịch và áp dụng kịp thời các biện pháp kiểm soát cho những người tiếp xúc gần. Điều này sẽ giúp chúng ta ngăn chặn bệnh bạch hầu lây lan, bảo vệ sức khỏe chung và giữ vững sự ổn định trong cuộc sống hàng ngày.