Bệnh bạch hầu có sổ mũi không? Dấu hiệu nhận biết bạch hầu không thể chủ quan

Không đơn thuần giống như viêm họng hay cảm cúm thông thường, bệnh bạch hầu có thể tiến triển nhanh và gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện kịp thời. Nhiều người lầm tưởng triệu chứng như sổ mũi là dấu hiệu của cảm lạnh, dẫn đến chủ quan với bệnh bạch hầu. Vậy thực chất bệnh bạch hầu có sổ mũi không? Và làm sao để nhận biết sớm căn bệnh này? Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Bệnh bạch hầu có sổ mũi không?

Sổ mũi không phải là triệu chứng phổ biến của bệnh bạch hầu, tuy nhiên có thể gặp trong một thể hiếm gọi là bạch hầu mũi trước (anterior nasal diphtheria), thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Trong thể này, vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae xâm nhập vào niêm mạc mũi, gây viêm và tổn thương mô tại chỗ. 

Các triệu chứng điển hình bao gồm chảy dịch mũi nhầy hoặc mủ, có thể lẫn máu và kèm mùi hôi. Một dấu hiệu đặc trưng là sự xuất hiện của màng giả màu trắng xám trên vách ngăn mũi, giúp phân biệt với các bệnh viêm mũi thông thường không do vi khuẩn sinh độc tố gây ra.

Vì sao bạch hầu gây sổ mũi?

Trong nhiều trường hợp, triệu chứng ban đầu của bệnh bạch hầu dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường, đặc biệt khi người bệnh có dấu hiệu chảy nước mũi, sốt nhẹ và mệt mỏi. Để trả lời cho câu hỏi "bệnh bạch hầu có sổ mũi không?", cần hiểu rõ cơ chế bệnh sinh và cách vi khuẩn bạch hầu tác động vào hệ hô hấp và gây sổ mũi:

Tác động của độc tố bạch hầu lên niêm mạc mũi

Khi vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae xâm nhập vào đường hô hấp trên, chúng tiết ra độc tố ngoại bào (diphtheria toxin) gây hoại tử biểu mô tại chỗ. Sự phá hủy mô do độc tố này không chỉ làm tổn thương cấu trúc niêm mạc mà còn kích thích phản ứng viêm cục bộ, dẫn đến tăng tiết dịch, nguyên nhân trực tiếp gây sổ mũi.

Phản ứng viêm cấp tính của cơ thể

Phản ứng viêm là cơ chế tự vệ nhằm cô lập và loại bỏ tác nhân gây bệnh. Trong trường hợp bạch hầu, các bạch cầu và cytokine viêm được huy động đến vùng niêm mạc nhiễm khuẩn, làm tăng tính thấm thành mạch và tiết dịch nhầy. Hệ quả là người bệnh xuất hiện triệu chứng sổ mũi kéo dài, dịch tiết có thể đục hoặc kèm máu nếu tình trạng viêm lan rộng.

Sự hình thành màng giả trong khoang mũi

Một trong những đặc trưng của bệnh bạch hầu là sự hình thành màng giả, là lớp phủ dày màu trắng xám cấu tạo từ tơ huyết, tế bào chết và vi khuẩn. Khi màng giả xuất hiện tại mũi, chúng không chỉ gây tắc nghẽn lưu thông không khí mà còn kích thích tăng tiết dịch để đẩy vật thể lạ ra ngoài, làm trầm trọng thêm tình trạng sổ mũi.

Độc tố lan rộng và tổn thương mao mạch

Trong các trường hợp nặng, độc tố bạch hầu có thể vào máu, gây ảnh hưởng toàn thân. Đối với niêm mạc mũi, điều này làm suy yếu thành mao mạch, tăng nguy cơ xuất huyết nhỏ và dịch tiết có thể có lẫn máu. Đây là dấu hiệu cảnh báo quan trọng khi phân biệt với viêm mũi thông thường.

Cách phòng ngừa bệnh bạch hầu

Mặc dù có thể điều trị được bằng kháng sinh và kháng độc tố, phòng bệnh vẫn là biện pháp tối ưu nhằm kiểm soát nguy cơ lây lan và biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là những khuyến cáo y tế trong việc phòng ngừa bệnh bạch hầu.

Đảm bảo vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Người dân nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với các bề mặt công cộng. Môi trường sống cần được giữ sạch, thông thoáng, hạn chế tối đa sự tồn tại của vi sinh vật gây bệnh. Không dùng chung vật dụng cá nhân, đặc biệt là khăn mặt, bàn chải đánh răng hoặc ly uống nước.

Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây

Người có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu (sốt, đau họng, ho, sổ mũi bất thường, hình thành màng giả vùng họng hoặc mũi) cần được cách ly y tế kịp thời. Người tiếp xúc gần nên chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 7 - 10 ngày, hạn chế tiếp xúc gần với người xung quanh và sử dụng khẩu trang y tế đúng cách.

Tăng cường sức đề kháng

Việc duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất, kết hợp với thói quen tập luyện thể dục đều đặn và nghỉ ngơi hợp lý sẽ tăng cường sức đề kháng, từ đó giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp.

Tiêm vắc xin phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván

Vắc xin phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván thường được tiêm cho trẻ nhỏ theo chương trình Tiêm chủng mở rộng và nhắc lại định kỳ cho người lớn tùy theo chỉ định. Việc tiêm đúng lịch và đủ liều có thể đạt hiệu quả bảo vệ từ 97 - 99%. Đặc biệt, trong các khu vực có nguy cơ bùng phát dịch, tiêm phòng là cách hiệu quả nhất để hạn chế lây lan trong cộng đồng.

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đa dạng các loại vắc xin phòng bạch hầu phù hợp với nhiều độ tuổi và nhu cầu tiêm chủng khác nhau, bao gồm:

• Vắc xin Adacel: Phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván cho người lớn và trẻ lớn.
• Vắc xin Td: Vắc xin phối hợp phòng uốn ván và bạch hầu hấp phụ.
• Vắc xin Boostrix: Vắc xin ba trong một phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván.
• Vắc xin Hexaxim: Vắc xin sáu trong một dành cho trẻ nhỏ, phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và Hib.
• Vắc xin Tetraxim: Vắc xin bốn trong một phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván và bại liệt.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cam kết cung cấp vắc xin chính hãng, đảm bảo quy trình tiêm chủng an toàn theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm và hệ thống quản lý chuyên nghiệp mang đến trải nghiệm tiêm chủng hiệu quả, tin cậy và an toàn cho mọi đối tượng.

Bệnh bạch hầu có sổ mũi không? Câu trả lời là có, tuy hiếm gặp nhưng triệu chứng này rất dễ nhầm lẫn với các bệnh viêm đường hô hấp thông thường. Các triệu chứng như sổ mũi kéo dài, dịch mũi hôi, có máu, kèm sốt, nổi hạch… là dấu hiệu nhận biết bạch hầu không thể chủ quan. Chủ động thăm khám và tiêm vắc xin đúng lịch là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe trước bệnh bạch hầu nguy hiểm.