Tìm hiểu hồng cầu lắng là gì?

Truyền hồng cầu lắng là cách nhanh nhất để tăng nồng độ huyết sắc tố trong máu và đảm bảo ổn định thể tích tuần hoàn và chức năng hô hấp của các cơ quan. Vậy hồng cầu lắng là gì?

Hồng cầu lắng là gì?

Hồng cầu là thành phần quan trọng của máu, có vai trò mang oxy đến các cơ quan nuôi dưỡng và nhận carbon dioxide thông qua protein hemoglobin. Hồng cầu lắng là sản phẩm được tạo ra bằng cách tách huyết tương ra khỏi máu toàn phần bằng cách ly tâm hoặc lắng lại. Vì vậy, hồng cầu lắng không trải qua bất kỳ quá trình xử lý máu nào mà chỉ loại bỏ huyết tương nên nồng độ hồng cầu rất cao.

Nhiều người cho rằng hồng cầu lắng chỉ bao gồm hồng cầu, nhưng thực tế chỉ có huyết tương được loại bỏ nên trong hồng cầu lắng còn chứa bạch cầu và tiểu cầu. Trên thực tế, từ lượng máu ban đầu ta chỉ thu được 6 phần hồng cầu lắng. Trong đó, hàm lượng huyết sắc tố tối thiểu trong sản phẩm máu là 10g trên 100ml máu toàn phần được điều chế.

Vậy, hồng cầu lắng là gì? Vì hồng cầu lắng chứa một lượng lớn huyết sắc tố và tế bào máu nên hồng cầu lắng là loại chế phẩm từ máu được sử dụng phổ biến trong cấp cứu.

Hồng cầu lắng được chỉ định trong các trường hợp nào?

Truyền máu cho bệnh nhân thiếu máu cấp tính

Hồng cầu lắng sẽ được truyền kết hợp với dung dịch keo cho người bệnh thiếu máu nặng khi Hb dưới 6 - 8g/dL. Tình trạng mất máu cấp được xử lý giảm sốc, khắc phục tình trạng các cơ quan bị giảm chức năng do thiếu máu gây ra.

Trên thực tế, các trường hợp thiếu máu cấp tính cần truyền hồng cầu lắng thường do xuất huyết tiêu hóa, tai nạn giao thông hoặc vỡ phình động mạch chủ bụng. Lúc này, người bệnh bị mất nhiều máu, cần truyền hồng cầu đậm đặc để bù lại tuần hoàn.

Truyền máu cho người bệnh Thalassemia

Thalassemia hay còn gọi là tan máu bẩm sinh. Đây là bệnh lý di truyền gây thiếu máu, tan máu ở người mắc phải. Thalassemia trong những năm đầu đời rất dễ gặp các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, phải đảm bảo duy trì Hb trên 9,5g/dL bằng cách truyền hồng cầu lắng, giúp trẻ mắc bệnh vẫn phát triển bình thường.

Dùng trong phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp được sử dụng phổ biến hiện nay để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Mặc dù y học tiếp tục phát triển, phẫu thuật nội soi đang dần thay thế phẫu thuật mở để giảm đau và hạn chế mất máu. Nhưng vẫn có một số trường hợp đặc thù, phải phẫu thuật mở kéo dài và can thiệp rộng trên cơ thể dẫn đến nguy cơ mất máu ồ ạt là rất cao.

Khi chỉ số Hb của bệnh nhân thấp hơn 7g/dL, để không ảnh hưởng đến sức khỏe, các bác sĩ sẽ cân nhắc việc bổ sung hồng cầu lắng trong hoặc sau khi phẫu thuật.

Bệnh nhân bạch cầu cấp

Bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu cấp tính cũng cần bổ sung hồng cầu lắng trong quá trình điều trị, sau khi điều trị hoặc trong quá trình điều trị duy trì lâu dài. Các chuyên gia cho rằng, ở giai đoạn ổn định, không có biểu hiện bất thường trên lâm sàng, bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu cấp độ thấp nên duy Hb trên 8g/dL thông qua truyền hồng cầu lắng.

Đối với những bệnh nhân được hóa trị, đặc biệt là những người mắc bệnh tim phổi đồng thời hoặc suy tủy do hóa trị, có thể cần nhiều tế bào hồng cầu hơn để duy trì Hb trên 9g/dL.

Bệnh nhân thiếu máu mãn tính

Bệnh nhân bị thiếu máu mãn tính có kèm theo các bệnh nền về tim phổi cần cân nhắc bổ sung hồng cầu lắng để đảm bảo chỉ số Hb duy trì trên 7g/dL.

Cách bảo quản hồng cầu lắng

Sau khi tách huyết tương bằng phương pháp ly tâm hoặc lọc thông thường, chế phẩm hồng cầu thu được sẽ được bảo quản ở nhiệt độ 2 - 6 độ C. Điều kiện môi trường thích hợp này kết hợp với dung dịch chống đông giúp kéo dài thời gian sử dụng thêm 21 - 35 ngày. Sau giai đoạn này, các chế phẩm hồng cầu không thể được sử dụng.

Trong truyền máu nói chung và truyền hồng cầu lắng nói riêng, để đảm bảo khả năng tương thích, người bệnh cần xét nghiệm nhóm máu để kiểm tra khả năng tương thích theo hệ thống ABO. Trong điều kiện bảo quản lạnh, hồng cầu lắng cần được rã đông trước khi sử dụng và truyền nhanh trong vòng 30 phút. Việc truyền hồng cầu phải được hoàn thành trong vòng 4 giờ để tránh hư hỏng.

Một số tác dụng phụ khi truyền hồng cầu lắng

Nguy cơ gặp phải tác dụng phụ tiêu cực do truyền máu là rất nhỏ. Trong một số trường hợp hiếm gặp khi một số tác dụng phụ xảy ra, bạn có thể gặp phải những điều sau:

• Phản ứng truyền máu không tan máu do sốt: Đây là phản ứng phổ biến nhất khi truyền máu. Nó có thể gây sốt và khiến bạn cảm thấy ớn lạnh ngay khi được truyền máu hoặc tới 4 giờ sau đó. Tuy nhiên, việc này thường dễ dàng điều trị được.
• Phản ứng dị ứng : Việc truyền dịch có chứa kháng thể từ người hiến tặng có thể dẫn đến phản ứng bao gồm kích ứng da nhẹ hoặc vấn đề nghiêm trọng về hô hấp.
• Phản ứng truyền máu tán huyết: Cơ thể bạn bắt đầu tiêu hủy máu được hiến. Điều này có thể xảy ra ngay lập tức hoặc sau khi truyền máu, bao gồm các triệu chứng như sốt, đau và suy thận.
• Quá tải tuần hoàn liên quan đến truyền máu: Các triệu chứng của phản ứng này bao gồm khó thở, ho và có dịch trong phổi. Nó xảy ra khi người nhận không thể xử lý máu được truyền một cách hiệu quả.

Hồng cầu lắng là gì? Hồng cầu lắng là sản phẩm chiết suất từ máu được sử dụng phổ biến trong y học nhằm giúp bổ sung tình trạng thiếu máu và ngăn ngừa các biến chứng do thiếu máu gây ra. Hồng cầu lắng được sử dụng nhiều trong cấp cứu, giúp người bệnh bổ sung nhanh hồng cầu để bù vào tuần hoàn.

Xem thêm: Truyền hồng cầu khối là gì? Được chỉ định khi nào?