Tìm hiểu về tầm quan trọng và các loại xét nghiệm zona​

Zona thần kinh là một bệnh lý da do virus gây ra, thường biểu hiện bằng những nốt ban đỏ, mụn nước và đau nhức dọc theo dây thần kinh. Để chẩn đoán bệnh sớm và điều trị kịp thời, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Xét nghiệm zona giúp xác định bệnh chính xác, tránh nhầm lẫn với các bệnh lý khác và điều trị bệnh hiệu quả.

Tầm quan trọng của xét nghiệm zona

Kết quả xét nghiệm zona có ý nghĩa rất quan trọng trong xác định chính xác bệnh zona. Kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ phân biệt zona với các bệnh da khác có triệu chứng tương tự. Cũng qua các xét nghiệm này, bác sĩ có thể đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh và đưa ra phương án điều trị phù hợp. Trong quá trình điều trị bệnh, kết quả xét nghiệm còn giúp theo dõi hiệu quả của quá trình điều trị bệnh.

Điều trị bệnh sớm giúp giảm thiểu cơn đau dữ dội, tăng cường chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh zona có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như đau thần kinh kéo dài, nhiễm trùng da, viêm màng não,… Việc thực hiện xét nghiệm sớm, xác định bệnh chính xác và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ biến chứng zona thần kinh.

Mặc dù bệnh zona không lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với vết thương, nhưng virus varicella-zoster có thể lây truyền cho người chưa từng mắc thủy đậu, gây ra bệnh thủy đậu. Xét nghiệm và điều trị bệnh sớm sẽ giúp giảm nguy cơ lây bệnh cho người khác.

Các loại xét nghiệm zona giúp chẩn đoán và theo dõi bệnh

Để xác định chính xác bệnh zona, các bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm khác nhau.

Xét nghiệm trực tiếp

Dưới đây là các loại xét nghiệm zona trực tiếp thường được sử dụng:

• Soi tươi bệnh phẩm: Mẫu bệnh phẩm (dịch từ mụn nước) được lấy và quan sát trực tiếp dưới kính hiển vi. Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, nhanh chóng, có thể phát hiện virus ngay lập tức. Hạn chế của nó là độ chính xác không cao, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường.
• Nuôi cấy virus: Mẫu bệnh phẩm được nuôi cấy trong môi trường nhân tạo để virus phát triển. Ưu điểm của cách xét nghiệm zona này là cho kết quả xác định về loại virus gây bệnh. Hạn chế là thời gian cho kết quả lâu, đòi hỏi kỹ thuật cao.
• Xét nghiệm PCR - phản ứng chuỗi polymerase: Phương pháp này dựa trên việc khuếch đại một đoạn gen đặc trưng của virus. Ưu điểm của phương pháp là có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, cho kết quả nhanh chóng. Nhược điểm là chi phí cao, đòi hỏi thiết bị hiện đại.

Xét nghiệm huyết thanh học

Xét nghiệm huyết thanh học cũng có thể giúp phát hiện bệnh zona thần kinh. Xét nghiệm kháng thể giúp đánh giá sự có mặt của kháng thể IgG và IgM trong máu. Kháng thể IgG xuất hiện muộn hơn, tồn tại lâu dài và cho thấy đã từng tiếp xúc với virus. Kháng thể IgM xuất hiện sớm và giảm dần, cho thấy nhiễm trùng cấp tính. Xét nghiệm huyết thanh học giúp xác định giai đoạn của bệnh, đánh giá đáp ứng miễn dịch của cơ thể và theo dõi quá trình điều trị.

Quy trình thực hiện xét nghiệm zona

Để có kết quả xét nghiệm chính xác, việc thực hiện xét nghiệm chẩn đoán bệnh zona đúng quy trình là rất quan trọng. Dưới đây là các bước cơ bản trong quá trình xét nghiệm zona:

Chuẩn bị trước khi xét nghiệm

Đầu tiên, bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng, các bệnh lý nền và các dị ứng để tránh xảy ra các tác dụng phụ không mong muốn. Theo chỉ dẫn của bác sĩ, bệnh nhân có thể cần ngưng sử dụng một số loại thuốc trước khi làm xét nghiệm. Vùng da cần lấy mẫu phải được làm sạch bằng dung dịch sát khuẩn để tránh nhiễm khuẩn.

Cách lấy mẫu bệnh phẩm

Mẫu bệnh phẩm thường được lấy từ dịch trong các mụn nước mới xuất hiện trên da. Đây là nơi chứa nhiều virus nhất, giúp tăng độ chính xác của kết quả xét nghiệm. Bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ vô trùng để lấy một lượng nhỏ dịch từ mụn nước.

Các bước tiến hành xét nghiệm

Mẫu bệnh phẩm của người bệnh sẽ được xử lý để tách chiết virus. Tùy thuộc vào loại xét nghiệm được chỉ định, mẫu bệnh phẩm sẽ được tiến hành soi tươi, nuôi cấy hoặc PCR. Các kỹ thuật viên sẽ phân tích kết quả và so sánh với các tiêu chuẩn đã được thiết lập.

Soi tươi thường cho kết quả nhanh nhất, thường trong vòng vài giờ. Nuôi cấy virus cho kết quả lâu hơn, có thể mất vài ngày đến vài tuần. PCR cho kết quả nhanh chóng, thường trong vòng vài giờ đến vài ngày. Thời gian có kết quả xét nghiệm có thể thay đổi tùy thuộc vào loại xét nghiệm và cơ sở y tế. Sau khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ dựa vào đó để đưa ra chẩn đoán chính xác và phác đồ điều trị phù hợp cho từng trường hợp bệnh.

Những lưu ý khi thực hiện xét nghiệm zona

Để quá trình xét nghiệm diễn ra suôn sẻ và kết quả chính xác, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Việc lựa chọn một cơ sở y tế uy tín với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm là vô cùng quan trọng. Điều này giúp đảm bảo chất lượng xét nghiệm và giảm thiểu rủi ro nhiễm trùng. Bạn nên tìm hiểu kỹ thông tin về các bệnh viện, phòng khám trước khi quyết định.
• Việc lấy mẫu bệnh phẩm có thể gây ra một chút đau hoặc khó chịu. Bạn nên chuẩn bị tâm lý thật tốt, thư giãn và hợp tác với bác sĩ để quá trình lấy mẫu diễn ra nhanh chóng và nhẹ nhàng.
• Trước khi thực hiện xét nghiệm, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn một số điều cần lưu ý như: Kiêng ăn uống, hướng dẫn tạm dừng thuốc,... Ngoài ra, bạn cũng nên hỏi rõ bác sĩ nếu có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình xét nghiệm. Hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi lấy mẫu.

Bệnh zona không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, nhất là khi xảy ra biến chứng. Để không phải lo lắng về vấn để xét nghiệm zona, tốt nhất bạn nên nâng cao ý thức phòng ngừa bệnh zona. Cách phòng bệnh tốt nhất là tiêm phòng vắc xin zona thần kinh. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một trong những địa chỉ uy tín, cung cấp dịch vụ tiêm phòng chuyên nghiệp. Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại, quy trình tiêm chủng chuẩn y khoa và nguồn vắc xin chính hãng, Long Châu cam kết mang đến cho bạn sự an tâm tuyệt đối.

Xét nghiệm zona là một công cụ chẩn đoán hữu ích, giúp xác định chính xác bệnh zona thần kinh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Việc phát hiện và điều trị bệnh zona sớm sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm và rút ngắn thời gian hồi phục.