Zona thần kinh ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không? Khi trẻ sơ sinh bị zona thần kinh phải làm sao?

Mặc dù zona thần kinh ở trẻ sơ sinh không phổ biến như ở người lớn, nhưng khi xuất hiện, bệnh có thể gây sốt, quấy khóc kéo dài và tổn thương da nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng của zona thần kinh ở trẻ sơ sinh, cùng với sự chăm sóc và điều trị đúng cách, là yếu tố then chốt giúp hạn chế biến chứng và bảo vệ sức khỏe của bé ngay từ những tháng đầu đời.

Biểu hiện zona thần kinh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Một số dấu hiệu sau đây sẽ giúp phụ huynh nhận biết và xử lý kịp thời khi con mình bị zona thần kinh:

Dấu hiệu ngoài da

Việc nhận biết zona thần kinh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường gặp khó khăn hơn so với trẻ lớn, do trẻ chưa có khả năng diễn đạt cảm giác khó chịu. Biểu hiện ban đầu thường chỉ là tình trạng quấy khóc kéo dài. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt chú ý quan sát những thay đổi bất thường trên làn da của bé.

Zona thần kinh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường gây ra các nốt phát ban màu đỏ, thường gặp ở vùng thân mình hoặc mông. Trong một số trường hợp, ban đỏ cũng có thể lan tới tay, chân hoặc mặt. Các nốt này khởi đầu là các đốm đỏ nhỏ, sau đó phát triển thành mụn nước, và sẽ đóng vảy sau vài ngày.

Phần lớn trẻ nhỏ bị zona thần kinh chỉ bị tổn thương da, ít khi gặp phải những cơn đau dữ dội như ở người lớn. Các nốt ban thường lan từ trung tâm ra ngoài và không vượt qua đường giữa cơ thể.

Dấu hiệu toàn thân

Ngoài các triệu chứng ngoài da, zona thần kinh ở trẻ sơ sinh còn có thể gây cảm giác nóng rát, ngứa ngáy ở vùng có tổn thương, khiến trẻ khó chịu, dễ quấy khóc. Trẻ cũng có thể đi kèm các biểu hiện như sốt cao, uể oải, bỏ bú hoặc ăn uống kém, không hào hứng với các hoạt động thường ngày do mệt mỏi và suy giảm thể trạng.

Tác động của zona thần kinh đến sức khỏe trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Trẻ sơ sinh bị zona thần kinh có nguy hiểm? Câu trả lời là có, đặc biệt nếu không được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Căn bệnh này thường khiến trẻ xuất hiện những nốt phát ban đỏ kèm theo cảm giác ngứa, nóng rát, gây đau nhức khiến trẻ cáu gắt, quấy khóc nhiều hơn bình thường.

Khi virus varicella-zoster ảnh hưởng đến vùng gần mắt, trẻ có thể đối mặt với các biến chứng ở mắt. Có khoảng 10% trường hợp zona thần kinh ảnh hưởng đến dây thần kinh sinh ba - dây thần kinh chi phối cảm giác vùng mặt. Trong đó, nhánh mắt thường bị tổn thương nặng nhất, dẫn đến suy giảm thị lực, viêm giác mạc, thậm chí có nguy cơ mất thị lực nếu không điều trị kịp thời.

Không chỉ gây tổn thương da, các mụn nước do zona nếu bị vỡ có thể trở thành cửa ngõ cho vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến nhiễm trùng. Những vi khuẩn thường gặp như tụ cầu vàng hoặc liên cầu khuẩn nhóm A có thể gây ra các bệnh ngoài da như chốc lở, viêm mô tế bào hay nhiễm trùng lan rộng.

Nặng hơn, virus gây zona còn có thể tác động đến hệ thần kinh trung ương và ngoại biên, gây ra biến chứng như viêm dây thần kinh, hội chứng Ramsay Hunt (liên quan đến dây thần kinh mặt) hoặc thậm chí là nhiễm trùng não, gây liệt cơ mặt hoặc yếu cơ.

Khi trẻ sơ sinh bị zona thần kinh phải làm sao?

Việc điều trị zona thần kinh ở trẻ nhỏ cần được cá thể hóa, dựa trên các yếu tố bao gồm biểu hiện lâm sàng, độ tuổi, tình trạng sức khỏe tổng quát và mức độ tổn thương da. Trong đa số trường hợp, tổn thương da biểu hiện dưới dạng các ban đỏ hoặc mụn nước, do đó việc chăm sóc da đúng cách là rất quan trọng nhằm hạn chế nguy cơ bội nhiễm. Dưới đây là các biện pháp chăm sóc da được khuyến nghị:

• Làm sạch vùng da tổn thương: Rửa nhẹ nhàng bằng dung dịch nước muối sinh lý hoặc thuốc tím pha loãng (tỷ lệ 1/10.000), tuân thủ theo chỉ định của nhân viên y tế.
• Giữ vùng da khô thoáng: Tránh để da bị ẩm ướt kéo dài; nên để da được tiếp xúc với không khí trong môi trường sạch sẽ.
• Xử trí mụn nước và dịch tiết: Nếu có mụn nước hoặc dịch tiết, có thể sử dụng dung dịch Jarish 2% để làm sạch, sau đó bôi các dung dịch có màu như eosin 2% hoặc milian, theo chỉ định của bác sĩ.
• Hạn chế tổn thương do gãi: Tránh để trẻ gãi vào vùng da bị tổn thương bằng cách đeo bao tay mềm, cắt móng tay gọn gàng.
• Trang phục phù hợp: Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, làm từ chất liệu mềm mại, thấm hút mồ hôi tốt để giảm ma sát lên da.
• Phòng ngừa và xử trí nhiễm trùng: Nếu có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm trùng da, cần đưa trẻ đến bác sĩ để được đánh giá và điều trị, bao gồm việc sử dụng kháng sinh nếu cần thiết.
• Vệ sinh cá nhân: Tắm rửa nhẹ nhàng mỗi ngày, giữ vệ sinh thân thể, thay quần áo và ga giường thường xuyên để hạn chế vi khuẩn.
• Vệ sinh tay sau chăm sóc: Người chăm sóc cần rửa tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc hoặc xử lý vùng da bị tổn thương để ngăn ngừa lây lan hoặc nhiễm khuẩn chéo.

Ngoài chăm sóc ngoài da, cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ. Cho trẻ bú đầy đủ để bổ sung nước và tăng cường miễn dịch. Nếu trẻ bị sốt, có thể sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol theo liều lượng bác sĩ chỉ định. Tuyệt đối không dùng aspirin vì có thể gây hội chứng Reye - một biến chứng nguy hiểm ở trẻ nhỏ.

Biện pháp phòng ngừa bệnh zona thần kinh ở trẻ

Để giảm nguy cơ mắc zona thần kinh ở trẻ nhỏ, phụ huynh cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng bệnh sau:

• Tiêm vắc xin phòng thủy đậu đúng lịch: Đây là biện pháp nền tảng nhằm phòng ngừa thủy đậu - bệnh lý do virus Varicella-zoster gây ra, vốn là nguyên nhân tiềm ẩn của zona thần kinh về sau.
• Xem xét tiêm vắc xin phòng zona: Khi trẻ lớn hơn hoặc thuộc nhóm có nguy cơ cao, việc tiêm vắc xin zona có thể được cân nhắc theo khuyến cáo của chuyên gia y tế.
• Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây: Tránh để trẻ tiếp xúc gần với người đang mắc thủy đậu hoặc zona thần kinh. Không dùng chung đồ dùng cá nhân như đồ chơi, chăn gối, khăn tắm… với người bệnh.
• Đảm bảo chế độ sinh hoạt khoa học: Giúp trẻ duy trì giấc ngủ đầy đủ, giảm thiểu căng thẳng và giữ trạng thái tinh thần ổn định - những yếu tố hỗ trợ chức năng miễn dịch.
• Tăng cường dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp khẩu phần ăn đầy đủ dưỡng chất, ưu tiên thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất để nâng cao sức đề kháng tự nhiên của cơ thể.
• Khám bệnh kịp thời khi có dấu hiệu nghi ngờ: Nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ nhiễm virus Varicella-zoster, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng phác đồ. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc tại nhà.

Chủ động phòng bệnh là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bé và giảm thiểu nguy cơ gặp phải những biến chứng nghiêm trọng do zona thần kinh gây ra.

Zona thần kinh ở trẻ sơ sinh là một tình trạng hiếm gặp nhưng không thể xem nhẹ. Việc phát hiện sớm triệu chứng, chăm sóc đúng cách và chủ động phòng ngừa là yếu tố then chốt giúp bảo vệ sức khỏe cho bé, hạn chế tối đa các biến chứng có thể xảy ra. Phụ huynh cần luôn theo dõi sát sao và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có dấu hiệu nghi ngờ zona thần kinh ở trẻ sơ sinh.