Tổng hợp 7 biến chứng bơm Surfactant khi điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh

Với sự tiến bộ của y học, kỹ thuật bơm Surfactant đã trở thành phương pháp điều trị hiệu quả cho trẻ sơ sinh bị suy hô hấp, góp phần nâng cao tỷ lệ sống sót. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ rệt, quá trình này cũng tiềm ẩn những biến chứng bơm Surfactant có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Vậy, những biến chứng này là gì? Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu nhé.

Kỹ thuật bơm Surfactant là gì?

Kỹ thuật bơm Surfactant là một phương pháp điều trị được áp dụng cho trẻ sơ sinh bị suy hô hấp, đặc biệt là trẻ sinh non. Surfactant không chỉ đóng vai trò như "chất bôi trơn" mà chủ yếu là một hỗn hợp lipoprotein có nhiệm vụ giảm sức căng bề mặt trong các phế nang, giúp phổi giãn nở và ngăn ngừa xẹp phế nang trong quá trình thở. Khi trẻ sơ sinh thiếu hụt hoặc không sản xuất đủ Surfactant, phổi sẽ không thể hoạt động hiệu quả, dẫn đến suy hô hấp.

Kỹ thuật bơm Surfactant bao gồm việc tiêm chất này trực tiếp vào phổi của trẻ qua ống nội khí quản, giúp cải thiện khả năng trao đổi khí và giảm bớt sự khó thở. Phương pháp này thường được thực hiện trong môi trường bệnh viện với sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.

Mặc dù rất hiệu quả, nhưng kỹ thuật này cũng có thể gây ra một số biến chứng nếu không được thực hiện đúng cách, ví dụ như xuất huyết phổi, rối loạn nhịp tim,...

Hiện nay, có ba phương pháp bơm Surfactant trong điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, được chỉ định tùy theo mức độ nghiêm trọng và tình trạng cụ thể của mỗi trẻ:

• Kỹ thuật LISA/MIST (Less Invasive Surfactant Administration/Minimally Invasive Surfactant Therapy): Đây là phương pháp được ưa chuộng nhất, đặc biệt hiệu quả cho những trẻ còn khả năng tự thở và đáp ứng tốt với thở máy không xâm lấn. Surfactant được bơm vào khí quản thông qua một ống thông nhỏ, giúp hạn chế nguy cơ biến chứng từ việc đặt ống nội khí quản, đồng thời giảm thiểu tổn thương phổi do thông khí cơ học.
• Kỹ thuật INSURE (Intubation – Surfactant – Extubation): Phương pháp này thường được áp dụng cho những trẻ suy hô hấp nặng, chưa được đặt nội khí quản thở máy và có khả năng thở kém. Sau khi đặt nội khí quản qua miệng, bác sĩ sẽ bơm Surfactant vào phổi và tiến hành thông khí áp lực dương trong khoảng 5 – 10 phút. Sau khi bơm, ống nội khí quản sẽ được rút và trẻ sẽ tiếp tục được thở máy không xâm lấn hoặc thở áp lực dương liên tục.
• Kỹ thuật bơm Surfactant cho trẻ thở máy xâm lấn: Dành cho các trường hợp trẻ suy hô hấp nặng, không đáp ứng với thở máy không xâm lấn, khi đó trẻ cần được đặt nội khí quản thở máy. Surfactant sẽ được bơm vào phổi giống như phương pháp INSURE, tuy nhiên, trẻ sẽ không được rút ống nội khí quản mà tiếp tục thở máy xâm lấn sau khi bơm Surfactant.

Mỗi phương pháp có những ưu điểm và chỉ định riêng, phù hợp với từng tình trạng sức khỏe của trẻ, giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị và giảm thiểu biến chứng.

7 biến chứng bơm Surfactant khi điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh

Kỹ thuật bơm Surfactant, mặc dù mang lại hiệu quả cao trong việc điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, vẫn có thể dẫn đến một số biến chứng nếu không được thực hiện đúng cách. Những biến chứng này có thể bao gồm:

• Giảm độ bão hòa oxy: Đây là biến chứng thường gặp nhưng chỉ xảy ra trong thời gian ngắn khi bơm Surfactant cho trẻ. Nếu xảy ra, bác sĩ có thể điều chỉnh tạm thời nồng độ oxy hoặc tăng áp lực máy thở để cải thiện tình trạng này.
• Rối loạn nhịp tim: Biến chứng này cũng là tạm thời và thường do sự kích thích của dây thần kinh phế vị hoặc do tình trạng giảm độ bão hòa oxy.
• Hạ huyết áp: Một số trẻ có thể gặp phải tình trạng này sau khi bơm Surfactant, do sự giãn mạch và sự tăng lượng máu đến phổi. Thông thường, bác sĩ sẽ xử trí bằng cách truyền dịch hoặc dùng thuốc vận mạch.

• Rò rỉ Surfactant: Biến chứng này có thể xảy ra khi bơm Surfactant qua ống nội khí quản nhỏ, nhất là khi sử dụng kỹ thuật LISA. Một lượng nhỏ Surfactant có thể rò rỉ ra ngoài đường hô hấp của trẻ, tuy nhiên, tình trạng này thường không gây nguy hiểm lâu dài.
• Tắc nghẽn đường thở: Một số trẻ có thể bị tắc nghẽn tạm thời trong quá trình bơm Surfactant, nhưng tình trạng này thường tự cải thiện và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.
• Tràn khí màng phổi: Không khí có thể lọt vào khoang màng phổi và gây áp lực lên phổi nếu Surfactant được bơm quá nhanh hoặc khi phổi của trẻ chưa sẵn sàng tiếp nhận.
• Xuất huyết phổi: Đôi khi, trẻ có thể gặp phải xuất huyết phổi nếu ống động mạch lớn. Trong trường hợp này, cần đóng ống động mạch và điều trị rối loạn đông máu.

Cách giảm nguy cơ biến chứng bơm Surfactant

Việc bơm Surfactant mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, nhưng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng, cần có sự chuẩn bị và thực hiện cẩn thận. Tùy vào tình trạng của từng trẻ, bác sĩ sẽ đưa ra các chỉ định chính xác để tối ưu hóa hiệu quả điều trị và giảm thiểu rủi ro.

Điều quan trọng là trẻ cần được điều trị tại những cơ sở y tế uy tín, trang bị đầy đủ thiết bị y tế hiện đại và có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc thực hiện kỹ thuật bơm Surfactant. Đồng thời, môi trường điều trị phải đảm bảo các tiêu chuẩn kiểm soát nhiễm khuẩn nghiêm ngặt, nhằm tránh các nhiễm trùng có thể phát sinh. 

Tóm lại, mặc dù kỹ thuật bơm Surfactant mang lại những lợi ích thiết yếu trong việc điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, nhưng vẫn không thể tránh khỏi những nguy cơ biến chứng bơm Surfactant nếu không được thực hiện đúng cách. Do đó, chỉ khi được thực hiện một cách cẩn trọng và chuyên nghiệp, bơm Surfactant mới thực sự là một phương pháp hiệu quả và an toàn cho sức khỏe của trẻ sơ sinh.