Trẻ tăng động chậm nói (rối loạn tăng động giảm chú ý) là gì?

Trẻ tăng động giảm chú ý thường gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp, điều này có thể ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập, xã hội và nghề nghiệp sau này. Vậy triệu chứng của trẻ tăng động chậm nói là gì? Hậu quả của hội chứng này nghiêm trọng như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp dưới đây.

Trẻ tăng động chậm nói có biểu hiện gì?

Để xác định xem trẻ có bị tăng động chậm nói hay không, phụ huynh cần chú ý đến các dấu hiệu sau.

Thiếu sự tập trung

Trẻ bị tăng động chậm nói thường gặp khó khăn trong việc duy trì sự tập trung và hoàn thành nhiệm vụ. Các dấu hiệu thường gặp như:

• Dễ bị phân tâm bởi môi trường xung quanh.
• Không thể hoàn thành bài tập hoặc công việc hàng ngày.
• Hay quên và làm mất đồ cá nhân.
• Thường xuyên mắc sai lầm do bất cẩn.
• Không chú ý đến chi tiết.
• Thường quên các hoạt động trong ngày.

Tăng động và chậm nói

Trẻ không chỉ gặp khó khăn về ngôn ngữ mà còn rất tăng động:

• Thường xuyên vận động quá mức, tay chân luôn hoạt động không ngừng.
• Đột ngột rời khỏi chỗ ngồi trong lớp học.
• Thích leo trèo và chạy nhảy.
• Khó tham gia vào các trò chơi đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ luật lệ.
• Khả năng ngôn ngữ phát triển chậm hơn so với các mốc thông thường.
• Có thể có hành vi gây hấn hoặc ăn vạ do không thể diễn đạt bằng lời nói.

Bốc đồng

Trẻ tăng động dù có hoặc không kèm theo chậm nói, thường hành động bốc đồng:

• Thường xuyên chen ngang vào lời người khác.
• Thay đổi ý kiến đột ngột trong khi nói.
• Gặp khó khăn khi phải chờ đến lượt.
• Xâm phạm không gian riêng tư của người khác.
• Có thể có hành vi hung hăng, không vâng lời hoặc không tuân theo các quy tắc xã hội.

Việc nhận biết sớm và can thiệp kịp thời là rất quan trọng để hỗ trợ trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ và xã hội, giúp trẻ có cơ hội thành công hơn trong học tập và cuộc sống.

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng tăng động giảm chú ý chậm nói ở trẻ

Nguyên nhân gây ra hội chứng tăng động giảm chú ý và chậm nói rất phức tạp và chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, một số yếu tố được cho là đóng vai trò quan trọng bao gồm:

• Di truyền: Nếu gia đình có người mắc hội chứng này, trẻ cũng có nguy cơ cao mắc phải. Nghiên cứu cho thấy khoảng 1/3 nam giới bị tăng động giảm chú ý khi còn nhỏ sẽ có con cũng mắc hội chứng này.
• Môi trường: Các yếu tố môi trường như tiếp xúc với chất gây nghiện, thuốc lá, rượu và các chất độc hại trong thai kỳ hoặc sau khi sinh có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ, dẫn đến rối loạn tăng động chậm nói.
• Biến chứng khi sinh: Sinh non hoặc thiếu oxy khi sinh có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của trẻ, góp phần vào việc xuất hiện hội chứng trẻ tăng động chậm nói.
• Tuổi của cha mẹ: Cha mẹ có tuổi cao khi sinh con có nguy cơ cao hơn về việc trẻ mắc các rối loạn phát triển thần kinh như tăng động và tự kỷ.
• Sử dụng thiết bị điện tử: Trẻ xem TV hoặc điện thoại nhiều có xu hướng chỉ tương tác một chiều, làm hạn chế khả năng học ngôn ngữ và gây giảm khả năng tập trung. Xem quá nhiều TV hoặc sử dụng thiết bị điện tử quá mức có thể dẫn đến sự giảm chú ý và tập trung ngắn ở trẻ.

Hậu quả khi trẻ tăng động chậm nói kéo dài

Khi trẻ tăng động chậm nói nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng và hậu quả tiêu cực cho trẻ, bao gồm:

Khó khăn trong học tập

Trẻ tăng động chậm nói thường gặp nhiều trở ngại trong học tập như:

• Thành tích học tập kém.
• Không theo kịp chương trình học.
• Không hiểu bài giảng.
• Không hoàn thành bài tập.
• Không tham gia vào các hoạt động nhóm.
• Cảm thấy tự ti và mất hứng thú với việc học.

Khó khăn trong giao tiếp

Trẻ tăng động chậm nói thường có khả năng giao tiếp kém, dẫn đến:

• Không biết cách diễn đạt ý kiến.
• Khó khăn trong việc lắng nghe và phản hồi người khác.
• Nói không rõ ràng và không sử dụng ngôn ngữ phù hợp với hoàn cảnh.
• Không hiểu được các khái niệm trừu tượng.

Khó hòa nhập xã hội

Trẻ tăng động chậm nói thường không biết cách thích nghi với các quy tắc xã hội, dẫn đến:

• Bị cô lập, bắt nạt, ghét bỏ hoặc bị hiểu lầm.
• Gây phiền phức và xung đột với người khác.

Khó làm chủ cảm xúc

Trẻ tăng động chậm nói thường không làm chủ được cảm xúc với các biểu hiện như:

• Khả năng điều chỉnh cảm xúc kém.
• Dễ bị ức chế, tức giận, buồn bã hoặc lo âu.
• Không biết cách nhận biết cảm xúc của người khác và biểu lộ cảm xúc của mình một cách phù hợp.
• Có nguy cơ gặp các rối loạn cảm xúc như trầm cảm, lo âu hoặc tăng động.

Việc can thiệp kịp thời và hỗ trợ thích hợp có thể giúp trẻ vượt qua những khó khăn này, cải thiện khả năng học tập, giao tiếp và hòa nhập xã hội, đồng thời giúp trẻ phát triển cảm xúc một cách lành mạnh.

Khi trẻ bị tăng động chậm nói, cha mẹ nên nhanh chóng áp dụng các biện pháp cải thiện khả năng giao tiếp cho trẻ. Ngoài thời gian tại các trung tâm trị liệu ngôn ngữ chuyên nghiệp, cha mẹ và người chăm sóc cũng nên tạo ra một môi trường giao tiếp lý tưởng tại nhà. Đây là những điều kiện cơ bản giúp trẻ tăng động chậm nói phát triển kỹ năng ngôn ngữ, hỗ trợ quá trình phát triển toàn diện sau này.

Xem thêm:

• Bệnh về tâm lý là gì? Tìm hiểu các bệnh về tâm lý thường gặp
• Các bài tập cho trẻ tăng động giảm chú ý cha mẹ cần biết
• 7 loại bệnh tâm thần kinh thường gặp thời hiện đại