Biểu hiện của tăng động giảm chú ý ở trẻ

ADHD không chỉ ảnh hưởng đến trẻ trong việc học tập và tương tác xã hội mà còn có thể ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày và tự tin của trẻ.

Tăng động giảm chú ý ở trẻ em là gì?

Tăng động giảm chú ý (ADHD) là một nhóm các biểu hiện như giảm khả năng tập trung, tăng động và có những hành vi thường xuyên không kiểm soát...

Mức độ hoạt động của trẻ em thường biến đổi và không phải lúc nào cũng dễ xác định được điều nào là bình thường và điều nào là tăng động giảm chú ý. Nhiều bậc phụ huynh vẫn còn mơ hồ khi đối diện với triệu chứng này. Một số trẻ có thể quá năng động, không bao giờ ngồi yên hoặc tập trung lâu, nhưng cha mẹ có thể cho rằng đó chỉ là hành vi bình thường mà không đưa con đi kiểm tra. Tuy nhiên, nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, hậu quả của ADHD có thể ảnh hưởng đến sự hình thành tính cách, hành vi và tâm lý của trẻ trong tương lai.

Nguyên nhân của hội chứng tăng động giảm chú ý ở trẻ

Hiện tại, nguyên nhân của hội chứng tăng động giảm chú ý ở trẻ vẫn là một điều chưa rõ ràng. Mặc dù vậy, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh có mối liên hệ với các yếu tố di truyền. Cũng có nghiên cứu đã nhận biết một số khác biệt trong hoạt động não của những người mắc phải hội chứng này.

Có một số yếu tố có thể tăng nguy cơ khiến trẻ mắc phải tình trạng tăng động giảm chú ý:

• Sinh non: Trẻ sinh non, tức là sinh ra trước thời gian dự kiến, có thể gặp phải rủi ro tăng cao hơn để phát triển các rối loạn tâm lý, trong đó có ADHD.
• Sinh ra nhẹ cân: Trẻ sinh ra với cân nặng thấp hơn trung bình có thể có khả năng cao hơn để phát triển các vấn đề tâm lý, trong đó có hội chứng tăng động giảm chú ý.
• Bị động kinh: Trẻ từng mắc các vấn đề về động kinh có thể có nguy cơ cao hơn để mắc phải ADHD.
• Bị chấn thương não khi còn trong bụng mẹ: Những chấn thương não trong giai đoạn thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của não và gây ra các vấn đề về tâm lý.
• Tiền sử gia đình: Sinh ra trong một gia đình có người thân có tiền sử về tăng động giảm chú ý có thể tăng nguy cơ cho trẻ mắc phải tình trạng tương tự.
• Mẹ bầu sử dụng chất kích thích: Sử dụng thuốc lá, rượu bia, ma túy hoặc chất kích thích khi mang thai có thể có tác động tiêu cực đến sự phát triển não bộ của thai nhi, có thể gây ra các vấn đề tâm lý sau này.

Những yếu tố này, mặc dù không nhất thiết gây ra ADHD, nhưng có thể tăng nguy cơ xuất hiện của nó. Tuy nhiên, cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa các yếu tố này và hội chứng tăng động giảm chú ý để phát triển phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Biểu hiện của tăng động giảm chú ý ở trẻ

Các dấu hiệu của tăng động giảm chú ý ở trẻ:

Hiếu động quá mức

Trẻ thường hoạt động không ngừng, không biết mệt và không thể ngồi yên. Họ có thể cựa quậy, gây ồn ào, không chấp nhận lời dạy dỗ của người lớn và thậm chí không nhận ra nguy hiểm.

Khả năng tập trung kém

Trẻ bị tăng động giảm chú ý thường không thể tập trung, không chịu nghe lời hoặc tuân theo hướng dẫn của người lớn. Họ thường không hoàn thành công việc một cách toàn vẹn và dễ dàng chuyển từ việc này sang việc khác.

Có nhiều sở thích khác nhau nhưng không kiên nhẫn

Trẻ có thể hứng thú với nhiều hoạt động khác nhau nhưng thường không duy trì được sự tập trung lâu dài. Họ thường bỏ dở hoặc chuyển hướng khiến công việc không được hoàn thành.

Dễ bị phân tâm

Trẻ dễ bị xao lãng bởi những sự kiện xảy ra xung quanh, dễ mất tập trung khi có sự chuyển động hoặc sự kiện mới phát sinh.

Giao tiếp khó khăn

Trẻ gặp khó khăn trong việc giao tiếp, có thể không nhớ được những điều đã nghe hoặc thậm chí không thể tập trung khi người lớn nói chuyện với họ.

Kết quả học tập kém

Mặc dù có năng lực thông minh tương đương với các bạn cùng tuổi, nhưng trẻ bị tăng động giảm chú ý thường có kết quả học tập thấp do khả năng tập trung giảm.

Hành động vội vã và bất cẩn

Trẻ thường trả lời trước khi người khác kết thúc câu hỏi, khó chờ đợi lượt của mình. Họ có thể làm phá đám khi người lớn đang nói hoặc khi bạn bè đang tham gia trò chơi.

Dễ mắc lỗi khi làm việc

Thường xuyên mắc lỗi trong việc làm bài tập hoặc thực hiện các công việc khác do sự bồng bột và thiếu cẩn trọng.

Chậm phát triển ngôn ngữ

Điều đáng chú ý là phần lớn trẻ bị tăng động giảm chú ý thường chậm phát triển về ngôn ngữ. Họ có thể phát triển khả năng nói bình thường ban đầu nhưng sau đó tiến triển chậm hơn, gặp khó khăn trong cấu trúc câu và diễn đạt ý nghĩa.

Dễ nổi nóng và khó kiểm soát cảm xúc

Trẻ này thường dễ cáu kỉnh, khó kiềm chế cảm xúc, dẫn đến những hành động tức giận như xô xát, đánh đập bạn bè hoặc làm tổn thương người thân. Họ cũng có thể gặp khó khăn trong việc tạo và duy trì mối quan hệ bạn bè.

Nên làm gì khi bé có biểu hiện của tăng động giảm chú ý ở trẻ?

Việc điều trị tăng động giảm chú ý ở trẻ thường kết hợp giữa sử dụng thuốc và các phương pháp tâm lý. Có một số biện pháp tâm lý mà phụ huynh có thể áp dụng cho trẻ:

Giáo dục về hành vi: Đây là phương pháp hiệu quả nhất khi điều trị trẻ bị tăng động giảm chú ý. Phụ huynh có thể hợp tác với giáo viên để giúp trẻ cải thiện hành vi cả ở nhà và ở trường. Một số thay đổi như cho trẻ ngồi ở vị trí ít phân tâm hơn trong lớp học có thể giúp trẻ tập trung hơn.

Lời nói và phản hồi: Tránh quát mắng, chỉ trích trẻ một cách nặng nề, đặc biệt khi có người khác có mặt. Trẻ thường có lòng tự trọng cao, vì vậy việc thể hiện sự nhẹ nhàng, cẩn trọng với trẻ là quan trọng. Khen ngợi khi trẻ có hành vi tích cực cũng có thể thúc đẩy sự tiến bộ.

Đừng hứa hẹn không chắc chắn: Trẻ thường dễ cảm thấy thất vọng và mất lòng tin. Do đó, tránh hứa một điều gì đó nếu bạn không chắc chắn có thể thực hiện được.

Khuyến khích hoạt động vận động: Tham gia các hoạt động nhóm, thể dục ngoài trời hoặc các môn võ có thể giúp rèn luyện sự kỷ luật và khả năng tập trung của trẻ.

Sử dụng ngôn ngữ cụ thể: Thay vì sử dụng lời nói chung chung, hãy dùng từ ngữ cụ thể và đơn giản hơn để trẻ dễ hiểu.

Xây dựng thói quen tốt: Tạo ra các thói quen tốt cho trẻ bao gồm việc ăn uống, giấc ngủ và thức dậy đúng giờ.

Tìm sự giúp đỡ chuyên môn: Nếu trẻ có các biểu hiện như trên, việc đưa trẻ đến các chuyên khoa tâm lý, các bác sĩ chuyên khoa có thể giúp bạn đưa ra các phương pháp điều trị chính xác và hiệu quả.

Xem thêm:

Tăng động giảm chú ý ở trẻ 2 tuổi: Dấu hiệu, phương pháp

Các cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý mà phụ huynh cần biết