Tụt núm vú bẩm sinh là gì? Có điều trị được không?

Núm vú tụt vào trong là vấn đề không hiếm gặp, có thể xảy ra ở nam và nữ nhưng nữ chiếm tỷ lệ cao hơn và gây khó khăn cho việc cho con bú, tình dục và không hài lòng về mặt thẩm mỹ và có thể gây kích ứng và nhiễm trùng cục bộ. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về tình trạng núm vú tụt vào trong.

Tụt núm vú là gì?

Núm vú hay còn gọi là vùng trung tâm của vú, là bộ phận quan trọng nhất trong cấu trúc và chức năng của vú. Núm vú và quầng vú được cấu tạo từ biểu mô vảy sắc tố và kết nối với tuyến bên dưới của vú thông qua các ống dẫn. Do đặc điểm cấu trúc đặc biệt của nó, các tổn thương ở núm vú hay dị tật bẩm sinh là phần chính liên quan đến các bệnh vú. Trong các dị tật bẩm sinh của vú thì tụt núm vú là khá phổ biến.

Tụt núm vú có thể chia thành 3 mức độ:

• Độ I: Núm vú bị thụt mức độ nhẹ, có thể dễ dàng rút ra bằng cách sờ nhẹ quanh quầng vú và duy trì độ nhô khá tốt mà không bị lực kéo. Ống dẫn sữa là bình thường.
• Độ II: Núm vú bị thụt mức độ trung bình, có thể kéo ra ngoài khi sờ nắn nhưng không dễ dàng như ở độ I và có xu hướng thụt vào. Các ống dẫn sữa co rút nhẹ nhưng không cần cắt để giải phóng xơ hóa.
• Độ III: Núm vú bị thụt mức độ nặng, nằm hoàn toàn trong quầng vú, các ống dẫn sữa tận cùng và các đơn vị tiểu thùy bị teo. Việc kéo núm vú ra bằng tay thực sự rất khó khăn và cần phải dùng chỉ khâu kéo để giữ cho núm vú nhô ra.

Nguyên nhân gây tụt núm vú

Tụt núm vú hay núm vú thụt vào trong là một biến thể về mặt giải phẫu có thể là một hoặc hai bên. Tình trạng này có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải.

Tụt núm vú bẩm sinh

Trong một số trường hợp, tụt núm vú bẩm sinh là nguyên nhân phổ biến nhất và là tình trạng phát sinh một cách tự nhiên khi ống dẫn sữa không thể phát triển bình thường trong quá trình trưởng thành của mô vú. Vào khoảng tuần thứ 6 - 9 trong quá trình phát triển của thai nhi, tuyến vú bắt đầu hình thành và phát triển, tạo thành hình dạng núm vú. Nếu trong quá trình này xảy ra trục trặc, ngừng phát triển mô nâng đỡ, độ dài ống dẫn không đủ và hình thành các dải xơ gây co rút ở đáy núm vú có thể gây ra hiện tượng tụt núm vú bẩm sinh.

Ngoài ra, di truyền trong gia đình có thể dẫn đến hiện tượng tụt núm vú, ví dụ như nếu mẹ bạn bị tụt núm vú thì khả năng bạn bị tụt núm vú cao hơn nhiều so với những người khác.

Tụt núm vú mắc phải

Xơ hóa ống dẫn sữa

Về mặt mô học, nguyên nhân trong hầu hết các trường hợp tụt núm vú là do ống dẫn sữa bị xơ hóa, có thể do nhiều yếu tố gây ra và tình trạng này có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Khi cân nặng sụt giảm nhanh trong thời gian ngắn, tình trạng tụt núm vú cũng có thể xảy ra, do mất lớp mỡ nâng đỡ các ống dẫn sữa.

Cho con bú

Tương tự trong thai kỳ, khi mô vú phát triển nhanh chóng và các ống dẫn sữa không hoạt động theo cùng một mức độ, do đó các đường ống dẫn sữa tương đối co rút chặt xuất hiện dưới núm vú và kết quả là bị núm vú thụt vào trong.

Tổn thương vú

Ngoại trừ tụt núm vú bẩm sinh, tổn thương vú do chấn thương phải phẫu thuật, tổn thương do áp xe vú gây áp lực hoặc nhiễm trùng có thể gây xơ hóa xung quanh ống dẫn sữa đến núm vú và do đó bị co rút vào trong. Tình trạng này được mô tả sau khi cho con bú mà không có cơ chế chính xác được làm rõ đầy đủ.

Ung thư vú

Trong phần lớn các trường hợp, núm vú thụt vào trong là một tình trạng lành tính, nhưng điều quan trọng là phải loại trừ bệnh ác tính, chẳng hạn như bệnh Paget vú. Trên hết, cần thận trọng đối với những núm vú tụt vào trong mới khởi phát, vì tụt núm vú có thể là một trong những dấu hiệu đầu tiên của bệnh ung thư vú.

Tụt núm vú bẩm sinh có nguy hại không?

Núm vú thụt vào trong không gây ra bất kỳ rủi ro sức khỏe đáng kể nào nhưng bệnh nhân thường tự ti và không an tâm về hình dáng bộ ngực của mình.

Nếu núm vú tụt vào trong sẽ ảnh hưởng đến việc cho con bú, trẻ không thể bú mẹ trực tiếp và nghiêm trọng hơn, nó có thể ảnh hưởng đến sự gắn kết giữa cha mẹ và con cái và làm suy giảm sức khỏe của trẻ.

Ngoài ra, bệnh nhân tụt núm vú mức độ nhẹ hay trung bình có xu hướng dùng lực kéo ra ngoài khi cho con bú, lúc này núm vú rất mỏng manh, khi va chạm rất dễ bị tổn thương, chảy máu, có thể gây nhiễm trùng núm vú và thậm chí toàn bộ vú và cuối cùng là viêm tuyến vú.

Tụt núm vú bẩm sinh có điều trị được không?

Việc điều trị phụ thuộc vào mức độ tụt của núm vú và sự khó chịu cục bộ kèm theo. Trong những trường hợp tụt núm vú bẩm sinh nhẹ, núm vú dễ dàng nhô ra sau khi thao tác nhưng sau đó có xu hướng thụt lại vào trong, thường sẽ không có vấn đề gì về vệ sinh và do đó sẽ không có chỉ định điều trị. Do đó, việc điều trị được chỉ định trong những trường hợp không thể kéo núm vú ra ngoài và có những bất tiện kèm theo dưới dạng khó chịu, khó vệ sinh.

Phương pháp bảo tồn

Bạn nên luôn bắt đầu bằng các phương pháp bảo tồn để hạn chế rủi ro khi phẫu thuật:

Bài tập kéo dãn núm vú bằng tay: Tuổi dậy thì là giai đoạn quan trọng cho sự phát triển của ngực và cũng là giai đoạn quan trọng để điều chỉnh tình trạng tụt núm vú. Việc kéo căng núm vú thường xuyên có thể khiến nó nhô ra và tăng khả năng nâng đỡ của vùng da xung quanh, từ đó có thể định hình bộ ngực. Bạn có thể thực hiện vài lần mỗi ngày, theo thời gian, núm vú sẽ trồi ra ngoài một cách tự nhiên.

Liệu pháp hút sữa: Sau khi sinh em bé, hãy dùng máy hút sữa để hút núm vú nhiều lần trong ngày, dùng áp suất âm để khiến núm vú trồi lên.

Phương pháp phẫu thuật

Tình trạng tụt núm vú bẩm sinh hay mắc phải ở phụ nữ chưa sinh con thường gặp phải và là một thách thức trong phẫu thuật. Thách thức nằm ở chỗ việc điều chỉnh dị dạng phải duy trì càng nhiều ống dẫn sữa còn chức năng càng tốt, bóc tách tỉ mỉ các sợi bám xung quanh hệ thống ống dẫn sữa, vết mổ nhỏ tối thiểu và không làm tổn thương ống dẫn sữa, điều này sẽ cản trở việc cho con bú trong tương lai.

Phương pháp phẫu thuật chỉ áp dụng cho người trên 18 tuổi bị tụt núm vú bẩm sinh hoặc mắc phải. Vì khi đó, họ có ngực đã phát triển đầy đủ, đã thực hiện các bài tập kéo bằng tay và hút núm vú nhiều lần nhưng núm vú vẫn thụt vào trong.

Nên thận trọng khi thực hiện phẫu thuật hoặc chọn phương pháp ít làm tổn thương ống dẫn sữa. Vì phẫu thuật, đặc biệt là các ca có tình trạng tụt núm vú mức độ III, có thể dẫn đến tổn thương hoặc dính ống dẫn sữa ở các mức độ khác nhau và dẫn đến ứ sữa/viêm vú cấp tính trong thời kỳ cho con bú. Ngoài ra, sau khi phẫu thuật để lại sẹo là điều khó tránh khỏi và một số bệnh nhân có thể bị giảm cảm giác ở núm vú và mất khả năng tiết sữa.

Tóm lại, tụt núm vú bẩm sinh là một dị tật khá phổ biến của vú. Tuy không gây hại cho sức khỏe nhưng có thể ảnh hưởng đến tâm lý của bệnh nhân. Việc điều trị có thể bắt đầu từ các bài tập kéo núm vú bằng tay, dùng máy hút sữa cho những ca tụt núm vú nhẹ và trung bình. Trường hợp nặng có thể cân nhắc đến chỉnh sửa bằng phẫu thuật để đảm bảo cả chức năng và thẩm mỹ.