Tuyến tùng: Chức năng và các bệnh lý thường gặp

Tuyến tùng là bộ phận thuộc khu vực não bộ và đóng vai trò quan trọng trong biểu mô của não người. Bộ phận này có kích thước chỉ bằng hạt đậu nhỏ nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ cơ thể. Bài viết dưới đây hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về chức năng và cách bệnh lý thường gặp ở khu vực này nhé!

Tuyến tùng là gì?

Tuyến tùng là một tuyến nhỏ hình hạt đậu nằm trong não, phát triển từ màng não và có kích thước khoảng 0,8 cm ở người trưởng thành. Bộ phận này nằm sau não thất thứ ba ở đường giữa não, giữa hai bán cầu đại não. Tên gọi của tuyến tùng xuất phát từ hình dạng tương tự như một cây tùng. Chức năng chính của tuyến tùng liên quan đến sản xuất hormone melatonin, cùng với chứa đựng dây thần kinh adrenergic và các tế bào thần kinh đệm.

Chức năng của tuyến tùng

Mặc dù chức năng của tuyến tùng vẫn chưa được tìm hiểu đầy đủ, nhưng đây là bộ phận đóng vai trò trong sản xuất và điều chỉnh một số hormone cơ thể, đặc biệt là melatonin. Melatonin đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ và các mô hình sinh học, có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản ở phụ nữ.

Bên cạnh đó, có nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng melatonin có thể có tác động tích cực đối với sức khỏe tim mạch, chống lại các bệnh lý như xơ vữa động mạch và tăng huyết áp. Tuy nhiên, vẫn cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về các chức năng của melatonin trong lĩnh vực này.

Ngoài ra, melatonin và tuyến tùng cũng có thể liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ và có ảnh hưởng đến việc ổn định tâm trạng cảm xúc. Một số nghiên cứu đã gợi ý rằng thể tích tuyến tùng nhỏ hơn bình thường có thể liên quan đến nguy cơ phát triển các rối loạn tâm thần phân liệt và tâm trạng khác.

Các bệnh lý thường gặp ở tuyến tùng

U tuyến tùng

Khối u ở vùng tuyến tùng có thể xuất hiện nhiều loại u khác nhau, đặc biệt là u tại tuyến tùng và u các thành phần khác trong khu vực này. Bộ phận này có cấu trúc phức tạp và quan trọng, nằm sâu trong hộp sọ, được bao quanh bởi nhiều cấu trúc máu và các thành phần quan trọng khác. Khối u ở vùng tuyến tùng có thể tác động và chèn ép vào nhiều khu vực quan trọng khác trong não, như não thất III, cống não, cuống não trên, hố sau não và tiểu não, gây ra các tình trạng rối loạn khác nhau.

Trong số các tình trạng u não, khoảng 0,4 - 1% trường hợp là u tuyến tùng, người châu Á thường có tỷ lệ mắc cao hơn. Quá trình phẫu thuật để điều trị khối u ở vùng tuyến tùng thường gặp nhiều khó khăn và đây là một thách thức lớn đối với các phẫu thuật viên thần kinh. Có 4 loại khối u phổ biến là u tế bào vùng tuyến tùng, u tế bào mầm, u màng não và u tế bào thần kinh đệm.

Các khối u tại vùng tuyến tùng có thể là ác tính hoặc lành tính, nhưng cả hai loại đều có thể gây nhiều vấn đề sức khỏe. Trong quá trình phát triển, chúng có thể chèn ép vào các phần khác trong não, gây ra tắc nghẽn dòng chảy của dịch não tủy và làm tăng áp lực bên trong hộp sọ, đòi hỏi người bệnh phải điều trị cẩn thận và đảm bảo hiệu quả nhất.

Rối loạn chức năng tuyến tùng

Rối loạn chức năng của tuyến tùng có thể dẫn đến thay đổi nhịp sinh học của cơ thể, gây ra các vấn đề giấc ngủ như ngủ quá ít hoặc quá nhiều, cảm giác kích thích hoặc buồn ngủ vào nhiều thời điểm trong ngày. Rối loạn giấc ngủ thường là dấu hiệu của việc tuyến tùng không sản xuất đủ melatonin cho cơ thể.

Ngoài ra, có thể xuất hiện các triệu chứng khác như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, ói mửa, khó khăn trong việc xác định không gian, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, loãng xương và suy giảm sức khỏe tinh thần.

Một số chuyên gia cũng nghiên cứu khả năng kích hoạt hoặc thải độc tuyến tùng để cải thiện giấc ngủ, nhưng hiện chưa có xác minh cụ thể về phương pháp này.

Vôi hóa tuyến tùng

Tình trạng vôi hóa ở vùng tuyến tùng là một hiện tượng khá phổ biến. Vôi hóa xảy ra khi có sự tích tụ canxi trong mô cơ thể, dẫn đến cứng lại các mô. Tuyến tùng thường có xu hướng trở nên vôi hóa khi cơ thể già đi, trong một số trường hợp, vôi hóa có thể ảnh hưởng đến hoạt động của bộ phận này.

Mặc dù một số trường hợp vôi hóa không quá nghiêm trọng, nhưng khi ở mức độ nặng, nó có thể gây thay đổi đáng kể trong hoạt động tự nhiên của tuyến tùng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ vôi hóa ở vùng này có thể cao hơn ở những người mắc bệnh Alzheimer.

Chấn thương tuyến tùng

Chấn thương sọ não có thể gây tác động ảnh hưởng đến vùng tuyến tùng và làm giảm hoạt động bình thường. Thống kê chỉ ra rằng khoảng 30 - 50% người mắc tình trạng chấn thương sọ não (TBI) thường xuất hiện vấn đề về tuyến nội tiết bên trong não, trong đó có tuyến tùng.

Chấn thương sọ não thường xảy ra khi đầu bị tác động mạnh, có thể là do vết thương xuyên thấu như bị đạn bắn hoặc bị đánh vào đầu, tai nạn giao thông. Những tác động này có thể ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của tuyến tùng, gây ra rối loạn trong việc sản xuất hormone và cân bằng các vấn đề bên trong cơ thể.

Phương pháp bảo vệ tuyến tùng

Để bảo vệ sức khỏe tuyến tùng, mặc dù vẫn còn nhiều điều chưa rõ trong nghiên cứu về tuyến tùng và hormone Melatonin, nhưng bạn có thể thực hiện những biện pháp sau đây:

• Chế độ ăn uống cân đối: Duy trì một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin D và iodine có thể giúp hỗ trợ sức khỏe của tuyến tùng.
• Thanh lọc tuyến tùng: Thực hiện các phương pháp thanh lọc để loại bỏ chất cặn và vôi lắng đọng trong tuyến tùng, giúp duy trì sự linh hoạt và hoạt động hiệu quả của nó.
• Yoga và thiền: Luyện tập yoga và thiền có thể giúp giảm căng thẳng, duy trì sự ổn định tinh thần và tâm lý, có lợi cho sức khỏe tuyến tùng.

Tuy nhiên, trước khi thực hiện bất kỳ biện pháp nào, bạn cần nên thảo luận với chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Bài viết trên đây là những chia sẻ của Nhà thuốc Long Châu về chức năng và các bệnh lý thường gặp của tuyến tùng. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ có thêm nhiều thông tin và hiểu rõ hơn về bộ phận quan trọng này đối với não bộ nhé!