Vi khuẩn liên cầu lợn là gì? Nguy hiểm như thế nào?

Vi khuẩn liên cầu lợn (Streptococcus suis) là một loại vi khuẩn gram dương có thể lây truyền từ lợn sang người, gây ra các bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm phổi và viêm cơ tim. Bệnh diễn biến nhanh, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng thần kinh nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Vi khuẩn liên cầu lợn là gì?

Vi khuẩn liên cầu lợn có tên khoa học là streptococcus suis, là một loại cầu khuẩn gram dương có hình dạng giống hạt đậu hoặc hình cầu dẹt. Loại vi khuẩn này được gọi là liên cầu vì chúng sắp xếp thành chuỗi liên tục như chuỗi ngọc trai, có thể tạo thành các đoạn ngắn hoặc dài khác nhau.

Vi khuẩn liên cầu lợn là tác nhân gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng ở người như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết và viêm khớp. Liên cầu khuẩn thường cư trú ở đường hô hấp trên của lợn như xoang mũi, hạch hạnh nhân, nhưng cũng có thể tồn tại trong đường sinh dục và đường tiêu hóa.

Lợn được xem là ổ chứa chính của vi khuẩn liên cầu lợn, do đó vi khuẩn này được đặt tên theo vật chủ chính. Chúng có thể trú ngụ ở nhiều vị trí khác nhau, đặc biệt, lợn nái có thể mang vi khuẩn trong tử cung và âm đạo. Mặc dù lợn mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm, nhưng lợn con thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với lợn trưởng thành.

Vi khuẩn liên cầu lợn chủ yếu gây bệnh trên lợn nuôi. Bên cạnh đó, vi khuẩn còn có thể tồn tại trong môi trường như rác thải, phân và nước.

Vi khuẩn liên cầu lợn nguy hiểm như nào nếu bị lây nhiễm?

Nhiễm khuẩn liên cầu lợn là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng, có thể gây tử vong. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ tử vong trung bình do nhiễm khuẩn này khoảng 14%, con số này có thể cao hơn ở những nhóm người có nguy cơ như trẻ em, người già và những người có hệ miễn dịch suy yếu do các bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, bệnh thận hoặc đang điều trị hóa trị, xạ trị.

Bệnh lây truyền sang người qua ba con đường chính: Tiếp xúc trực tiếp với lợn hoặc các sản phẩm từ lợn mang vi khuẩn, tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm do chất thải của lợn bệnh, và qua các vết thương hở khi giết mổ hoặc chế biến lợn bệnh. Do đó, việc phòng tránh bệnh cần chú trọng khi tiếp xúc với lợn hoặc chế phẩm lợn, đảm bảo vệ sinh ăn uống, tránh ăn thực phẩm chưa nấu chín kỹ để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Bệnh liên cầu khuẩn lợn không chỉ ảnh hưởng sức khỏe con người mà còn ảnh hưởng đến hoạt động chăn nuôi lợn do vi khuẩn làm giảm sức khỏe vật nuôi và gây tổn thất kinh tế lớn cho nông dân. Hiện vẫn chưa có vaccine phòng ngừa đặc hiệu cho người, nên việc bảo vệ bản thân khi chăn nuôi lợn, vệ sinh và an toàn thực phẩm là rất cần thiết để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.

Mắc bệnh liên cầu lợn có chữa được không?

Bệnh liên cầu lợn là một bệnh nguy hiểm và hoàn toàn có thể chữa được nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề, thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Việc điều trị chủ yếu là sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn. Một số loại kháng sinh thường được dùng như penicillin G, ampicillin, ceftriaxone (Cephalosporin thế hệ thứ 3).

Bác sĩ sẽ chỉ định liều lượng và thời gian điều trị phù hợp với từng bệnh nhân, tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng bệnh. Thời gian điều trị thường kéo dài khoảng 10 - 14 ngày, nhưng trong một số trường hợp có thể phải điều trị lâu hơn (4 - 6 tuần) nếu bệnh tái phát.

Bên cạnh việc dùng kháng sinh, bệnh nhân còn được điều trị hỗ trợ để giải quyết các triệu chứng và biến chứng của bệnh, bao gồm:

• Chống phù não: Sử dụng thuốc như Mannitol.
• Chống co giật: Dùng Diazepam.
• Chống viêm: Dùng Methylprednisolone hoặc các corticosteroid tương tự.
• Hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn: Đảm bảo huyết áp và nồng độ oxy trong máu ổn định.
• Chăm sóc tích cực: Đảm bảo dinh dưỡng, vệ sinh cơ thể và theo dõi sát sao tình trạng của bệnh nhân.

Lưu ý quan trọng khi mắc liên cầu khuẩn lợn, người bệnh cần được điều trị càng sớm càng tốt. Chẩn đoán và sử dụng kháng sinh thích hợp kịp thời giúp cải thiện hiệu quả điều trị và giảm tỷ lệ tử vong đáng kể. Bên cạnh đó, bệnh liên cầu khuẩn lợn có thể để lại nhiều di chứng nghiêm trọng dù đã được chữa khỏi như điếc, tổn thương não hoặc suy thận kéo dài.

Đặc biệt, người bệnh tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc kháng sinh để điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ nhiễm bệnh như sốt cao đột ngột, đau đầu hoặc buồn nôn, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, nhằm giảm thiểu nguy cơ biến chứng và các di chứng lâu dài.

Vi khuẩn liên cầu lợn là một mối đe dọa sức khỏe cộng đồng đáng báo động. Mặc dù người nhiễm bệnh có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm, nhưng những biến chứng nghiêm trọng và di chứng lâu dài như điếc, tổn thương não hay suy thận có thể để lại gánh nặng lớn cho người bệnh và gia đình. Do đó, việc nâng cao ý thức phòng ngừa, ăn chín uống sôi, và tránh tiếp xúc với lợn bệnh là những biện pháp thiết yếu để bảo vệ bản thân khỏi mối nguy hiểm tiềm tàng này.