Vì sao chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 1 lại quan trọng, ảnh hưởng tới điều trị bệnh?

Vì sao chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 1 quan trọng trong việc quản lý, điều trị bệnh? Dinh dưỡng từ thực phẩm sẽ trực tiếp ảnh hưởng tới các chỉ số trong cơ thể người bệnh như đường huyết, chỉ số HbA1c, huyết áp cũng như nồng độ Cholesterol. Đồng thời, lượng carbohydrate trong thực đơn hàng ngày kết hợp cùng chỉ số cận lâm sàng sẽ là dữ liệu tham chiếu giúp bác sĩ điều chỉnh liều lượng insulin hàng ngày cho bệnh nhân.

Tổng quan về bệnh tiểu đường tuýp 1

Bệnh tiểu đường tuýp 1 là một bệnh lý nội tiết mãn tính thường thấy ở trẻ em và thanh thiếu niên nhưng cũng có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi. Bệnh tiểu đường tuýp 1 thường do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công, từ đó phá hủy tế bào beta trong tuyến tụy. Đây những tế bào quan trọng chịu trách nhiệm sản xuất insulin.

Khi insulin bị thiếu hoặc không sản xuất đủ, đường huyết không thể đi vào tế bào để được chuyển hóa thành năng lượng, dẫn đến tình trạng tăng đường máu gây ra các triệu chứng như:

• Thèm ăn nhiều mà không hoặc tăng cân ít;
• Tiểu nhiều, đặc biệt vào ban đêm;
• Khát nước và hay uống nước nhiều hơn những ngày thường;
• Mệt mỏi thường xuyên;
• Vết thương khó lành, dễ mắc phải các bệnh nhiễm trùng.

Bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Việc kiểm soát đường huyết bao gồm chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 1 kết hợp lịch trình tiêm insulin hàng ngày.

Nếu không được quản lý tốt, bệnh tiểu đường tuýp 1 thường dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như suy thận, suy tim, đục thủy tinh thể, thậm chí đe dọa tính mạng.

Vì sao thực đơn ăn uống quan trọng với bệnh nhân mắc tiểu đường?

Người bệnh thường băn khoăn rằng vì sao thực đơn ăn uống quan trọng với bệnh nhân mắc tiểu đường, dưới đây là một số lý do chính, cụ thể:

• Kiểm soát đường huyết: Thực đơn ăn uống có khả năng tác động trực tiếp đến mức đường huyết của người mắc tiểu đường. Việc lựa chọn thực phẩm có chứa ít đường, carbohydrate giúp kiểm soát đường máu ổn định hơn, tránh tình trạng tăng đột ngột sau khi ăn.
• Quản lý cân nặng: Bệnh nhân mắc tiểu đường cần duy trì cân nặng ổn định để kiểm soát tình trạng bệnh. Thực đơn ăn uống cân đối và hợp lý giúp kiểm soát lượng calo, duy trì cân nặng ở mức lý tưởng, giảm nguy cơ tăng cân không kiểm soát.
• Duy trì sức khỏe tim mạch: Người mắc tiểu đường thường có nguy cơ cao mắc phải vấn đề tim mạch. Thực đơn ăn uống lành mạnh giúp giảm tình trạng hình thành mảng xơ vữa, ổn định đường máu và mỡ máu bằng cách giảm lượng chất béo bão hòa, đồng thời tăng cường lượng chất xơ, vitamin và khoáng chất.
• Ngăn ngừa biến chứng: Thực đơn ăn uống cân đối giúp kiểm soát tình trạng tiểu đường, giảm nguy cơ các biến chứng như bệnh tim mạch, bệnh thận, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch toàn diện cho cơ thể.

Chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 1

Chế độ ăn cho người mắc tiểu đường tuýp 1 không chỉ giúp kiểm soát tình trạng bệnh mà còn giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống, tránh các biến chứng tiềm ẩn.

Kiểm soát carbohydrate là chìa khóa

Đầu tiên, người mắc tiểu đường tuýp 1 cần theo dõi và kiểm soát lượng carbohydrate trong thực đơn hàng ngày. Carbohydrate có tác động lớn đến mức đường huyết, vì vậy việc biết chính xác lượng carbohydrate mỗi bữa ăn có thể giúp điều chỉnh liều insulin cần tiêm.

Bên cạnh đó, lựa chọn các nguồn carbohydrate giàu chất xơ như lúa mạch, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và trái cây có vỏ. Chất xơ giúp kiểm soát đường huyết, đồng thời duy trì cảm giác no lâu hơn.

Lưu ý ngoài việc tập trung vào tính toán hàm lượng carbohydrate, bạn cũng cần kiểm soát lượng calo tổng cộng để duy trì cân nặng lý tưởng. Việc kiểm soát cân nặng có thể giúp kiểm soát tình trạng bệnh và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến tiểu đường.

Chất đạm cung cấp năng lượng dồi dào

Chất đạm (protein) là thành phần không thể thiếu trong thực đơn của người bệnh. Protein không chỉ cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể mà còn giúp cơ thể người bệnh ổn định đường huyết, hạn chế tình trạng thèm ăn mất kiểm soát.

Người bị tiểu đường tuýp 1 nên lựa chọn chất đạm có nguồn gốc từ thịt nạc, rau củ quả, các loại hạt, sữa ít béo, trứng và hải sản để tối ưu nguồn dinh dưỡng nạp vào cơ thể.

Lựa chọn loại chất béo lành mạnh

Trong chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 1 nên chọn chất béo không bão hòa như dầu oliu, hạt chia, hạt lanh, hạt dẻ cười và cá hồi. Tránh thực phẩm có chứa chất béo bão hòa vì chúng có thể gây tăng cholesterol đi kèm với nguy cơ bệnh tim mạch.

Song song với đó, hạn chế sử dụng đồ ngọt, thức ăn sẵn hay đồ ăn chiên rán, tẩm ướp nhiều gia vị bởi chúng gây tăng đột ngột đường huyết. Tiêu thụ đồ uống có cồn cũng là nguyên nhân khiến việc kiểm soát đường huyết khó khăn hơn.

Xây dựng thói quen dùng bữa phù hợp

Mặt khác, việc chia chế độ ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày có thể giúp duy trì mức đường huyết ổn định. Ăn thường xuyên cũng giúp tránh cảm giác đói, tránh hiện tượng thèm ăn không kiểm soát.

Đồng thời, người bệnh nên tạo thói quen duy trì bữa ăn vào thời điểm giống nhau mỗi ngày. Đặc biệt với bệnh nhân dùng insulin kéo dài, điều này sẽ giúp giảm nguy cơ hạ đường huyết.

Xây dựng thực đơn hàng ngày khoa học kết hợp với việc theo dõi đường huyết thường xuyên để điều chỉnh liều insulin dựa trên lượng carbohydrate trong bữa ăn là cách hiệu quả để duy trì sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Chăm sóc bệnh nhân bị đái tháo đường tuýp 1 cần lưu ý gì?

Ngoài xây dựng chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 1, người bệnh cũng cần chú ý kết hợp việc dùng thuốc, theo dõi sức khỏe thường xuyên để đảm bảo quá trình điều trị bệnh đạt hiệu quả tối ưu.

Đầu tiên, người bị đái tháo đường tuýp 1 cần tiêm insulin đúng kỹ thuật để duy trì mức đường huyết an toàn. Lưu ý tiêm đúng liều lượng vào thời điểm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Sau đó, bệnh nhân cần thực hiện tự theo dõi mức đường huyết tại nhà trước, sau bữa ăn cũng như sau khi dùng insulin. Lưu ý viết chi tiết chỉ số đường huyết để theo dõi sự biến đổi. Điều này giúp bác sĩ điều chỉnh chế độ ăn uống cùng với liều lượng insulin khi cần thiết.

Mặt khác, chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 1 cần kết hợp vận động thể chất thường xuyên giúp kiểm soát đường huyết một cách tốt nhất, đồng thời cải thiện sức khỏe tim mạch và duy trì cân nặng lý tưởng. Tuy nhiên, cần thảo luận với bác sĩ trước khi bắt đầu chương trình tập luyện mới để đảm bảo phương thức thể thao phù hợp với người bệnh.

Bên cạnh đó, gia đình cần lưu ý rằng bệnh đái tháo đường tuýp 1 có thể ảnh hưởng đến tâm lý, gây căng thẳng cho người bệnh. Chính người bệnh nên cố gắng quản lý stress bằng cách thực hiện các hoạt động thư giãn tinh thần như yoga, thiền hoặc thảo luận với chuyên gia tâm lý, chia sẻ với gia đình.

Thông qua bài viết, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả hướng dẫn xây dựng chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 1. Trong quá trình điều trị, quản lý bệnh đái tháo đường, người bệnh cần cam kết tuân thủ một chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng và được tính toán cẩn thận theo liều dùng insulin hàng ngày. Bên cạnh đó, người bệnh cần phối hợp tập thể dục đều đặn, tự kiểm tra đường huyết thường xuyên và theo dõi sức khỏe định kỳ.

Xem thêm:

• Phác đồ điều trị đái tháo đường type 1
• Bệnh tiểu đường tuýp 1 có sinh con được không?