Vị trí ruột thừa ở đâu? Chức năng và bệnh lý thường gặp

Cơ thể con người có rất nhiều cơ quan và các bộ phận khác nhau, tất cả đều đảm nhiệm chức năng cần thiết cho những hoạt động sống, trong đó có ruột thừa. Chắc hẳn mọi người đều đã nghe đến bộ phận này, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về vị trí ruột thừa, chức năng và những nguy cơ bệnh lý xảy ra tại bộ phận này.

Vị trí ruột thừa ở đâu trong cơ thể?

Đường tiêu hóa của con người gồm rất nhiều bộ phận như miệng, thực quản, dạ dày, đại tràng, ruột non, trực tràng, hậu môn, ruột thừa. Trong đó, ruột thừa là đoạn ruột nhỏ dạng túi cùng có đường kính khoảng 0,5 đến 1cm, dài khoảng 9cm.

Vị trí ruột thừa là ở phía ổ bụng dưới bên phải và gắn vào manh tràng (đoạn đầu tiên của ruột già) với phần vách dày, cấu tạo 4 lớp như ruột già. Gốc của ruột thừa đổ vào manh tràng tại vị trí cách góc hồi manh tràng 3cm. Đỉnh ruột thừa có thể nằm ở nhiều vị trí khác nhau. Trong một số trường hợp đặc biệt, vị trí ruột thừa có thể thay đổi sang giữa ổ bụng, giữa các quai ruột non, vùng dưới gan phải hoặc bên trái bụng dưới.

Ở trạng thái bình thường, lớp cơ trên thành cấu trúc ruột thừa giúp tống khứ chất nhầy vào manh tràng. Nhưng trong một số trường hợp quá trình này gặp trục trặc gây ra tình trạng tắc nghẽn tại ruột thừa gây ra viêm nhiễm, đau đớn và nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được xử trí kịp thời.

Ruột thừa có chức năng gì?

Có nhiều quan niệm cho rằng ruột thừa không có chức năng gì, tuy nhiên điều này không hoàn toàn chính xác. Cho đến nay chức năng của ruột thừa vẫn chưa được xác định chính xác nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra ruột thừa có thể thực hiện một số vai trò như:

• Duy trì lợi khuẩn cho đường ruột: Vị trí ruột thừa nằm sát manh tràng, nó được coi là nơi cho các lợi khuẩn sinh sống và phát triển trong quá trình phục hồi sau tiêu chảy hay các bệnh lý tiêu hóa khác. Thực tế cũng đã cho thấy, những người đã cắt ruột thừa có tỷ lệ tái phát viêm đại tràng do vi khuẩn cao gấp 4 lần so với những người chưa cắt ruột thừa.
• Hỗ trợ hệ thống miễn dịch: Ruột thừa là phần quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Cơ quan này giúp loại bỏ chất thải trong đường tiêu hóa và ngăn ngừa mầm bệnh phát triển. Bên cạnh đó, các tế bào miễn dịch khác như tế bào lympho bẩm sinh hoạt động trong ruột thừa cũng giúp duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa.

Mặc dù ruột thừa giúp dự trữ lợi khuẩn và tham gia hỗ trợ miễn dịch nhưng các chức năng này không quá quan trọng. Trường hợp ruột thừa bị viêm thì chỉ định cắt ruột thừa cũng không ảnh hưởng nhiều.

Các bệnh lý thường gặp ở ruột thừa

Viêm ruột thừa

Cấu tạo và vị trí ruột thừa đảm bảo nhiệm vụ tống chất tiết nhầy vào manh tràng. Do đó, khi quá trình này bị cản trở sẽ khiến chất lỏng, chất tiết nhầy tích tụ lại ở lòng ruột thừa gây ra viêm ruột thừa, sưng tấy, nề,... Viêm ruột thừa hay đau ruột thừa là bệnh lý thường gặp nhất ở cơ quan này. Đây cũng là một trong những bệnh lý tiêu hóa có tỷ lệ mắc cao.

Một số triệu chứng điển hình của viêm ruột thừa như:

• Đau bụng âm ỉ vùng bụng xung quanh rốn trong vài giờ đầu tiên. Khi tình trạng viêm ruột thừa tiến triển, cơn đau bắt đầu tăng lên và khu trú rõ ở vùng hố chậu phải tại vị trí ruột thừa trên giải phẫu. Đặc biệt, cơn đau quặn thắt, dữ dội có thể xảy ra khi người bệnh vận động, thay đổi tư thế.
• Người bệnh có thể kèm theo sốt do tình trạng viêm nhiễm.
• Tiêu chảy, buồn nôn, nôn là những triệu chứng rối loạn tiêu hóa xảy ra khi bị viêm ruột thừa. Các triệu chứng này rất dễ bị nhầm lẫn dẫn đến người bệnh chủ quan không đi khám.

Viêm ruột thừa nếu không được xử trí kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng khôn lường như vỡ ruột thừa, áp xe ruột thừa, thậm chí tử vong. Việc phát hiện sớm viêm ruột thừa là vô cùng quan trọng. Ngoài các triệu chứng lâm sàng, người bệnh cần thực hiện thêm một số xét nghiệm, kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để xác định tình trạng bệnh cụ thể. Trong hầu hết các trường hợp viêm ruột thừa thì phẫu thuật cắt ruột thừa là phương án tối ưu nhất. Tùy vào tình trạng viêm, bác sĩ sẽ cân nhắc mổ nội soi hoặc mổ mở phù hợp. Trong đó, phương pháp mổ nội soi được đánh giá cao với nhiều ưu điểm như ít đau, hạn chế sẹo xấu, nhanh hồi phục.

U ruột thừa

Ruột thừa có kích thước nhỏ nhưng vẫn có thể xuất hiện các khối u lành tính hoặc khối u ác tính (ung thư) tại đây. Với các khối u lành tính, người bệnh thường không có triệu chứng và chỉ cần cắt bỏ ruột thừa. Nhưng với trường hợp u ác tính, hầu hết người bệnh chỉ được phát hiện tình cờ khi phẫu thuật viêm ruột thừa hoặc chụp CT. Khối u ruột thừa thường gặp như u nhầy ruột thừa, Carcinoid

Mặc dù chưa có biện pháp tối ưu để phòng ngừa các bệnh lý ở ruột thừa. Tuy nhiên, nếu bạn có thói quen sinh hoạt lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học, tập luyện thường xuyên,... cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Trên đây là tổng hợp những thông tin liên quan đến vị trí ruột thừa, chức năng và một số bệnh lý thường gặp. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích về ruột thừa để chủ động theo dõi và phát hiện sớm các bệnh lý ruột thừa nhằm hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm.