Xét nghiệm ALP là gì? Ý nghĩa của xét nghiệm ALP

Vai trò quan trọng chính của việc xét nghiệm ALP trong máu là kiểm tra, sàng lọc và chẩn đoán các bệnh lý gan và xương từ đó giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe và tìm ra biện pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Hoạt độ ALP máu là gì?

ALP máu (kiềm phosphatase máu) là một loại enzyme tồn tại trong máu, và nó có nhiệm vụ phân hủy các protein trong cơ thể. ALP tồn tại ở nhiều dạng khác nhau và được sản sinh tại các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Sự phân bố của ALP phụ thuộc vào cơ quan nơi chúng được tạo ra. Chủ yếu, ALP được sản xuất tại gan, trong khi một số ít cũng được tạo ra tại tủy xương, ruột, và thận. Đáng chú ý là ở phụ nữ mang thai, ALP còn được tổng hợp ở nhau thai.

Để đánh giá hoạt độ ALP máu, chúng ta sử dụng chỉ số nồng độ enzyme kiềm phosphatase trong máu, và điều này được thực hiện thông qua các xét nghiệm chuyên biệt.

Quy trình thực hiện xét nghiệm đo hoạt độ ALP

Trước khi thực hiện xét nghiệm ALP, bệnh nhân không cần phải nhịn ăn hoặc kiêng cữ bất kỳ thứ gì. Tuy nhiên, việc không ăn quá nhiều trước khi lấy máu có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Bên cạnh đó, bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng, vì một số loại thuốc có thể làm thay đổi hàm lượng ALP trong máu. Quy trình chuẩn cho xét nghiệm ALP tại các cơ sở y tế uy tín thường diễn ra như sau:

Bước 1: Đặt lịch xét nghiệm

Các bệnh viện, phòng khám hoặc trung tâm xét nghiệm thường cung cấp dịch vụ xét nghiệm ALP. Bạn có thể yêu cầu xét nghiệm này hoặc theo chỉ định từ bác sĩ điều trị. Các đơn vị xét nghiệm sẽ sắp xếp lịch hẹn phù hợp.

Bước 2: Thực hiện lấy máu

Quy trình lấy máu xét nghiệm ALP tương tự như khi thực hiện các xét nghiệm máu khác. Nó bao gồm:

• Buộc băng quấn quanh vùng cánh tay để hạn chế dòng máu.
• Sát trùng vùng lấy máu bằng cồn.
• Lấy máu từ tĩnh mạch bằng kim tiêm và đặt vào ống huyết thanh.
• Sau khi lấy đủ lượng máu, băng bó sẽ được tháo ra và vết thương sẽ được vệ sinh và bám máu.
• Dùng bông và băng để giữ máu và vệ sinh vết thương.

Bước 3: Phân tích mẫu máu

Mẫu máu sau khi được lấy sẽ được phân tích để đo lượng enzyme kiềm phosphatase máu. Kết quả xét nghiệm sẽ có sẵn trong thời gian ngắn sau khi mẫu được gửi đến phòng xét nghiệm (tùy thuộc vào cơ sở xét nghiệm). Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả chính xác và nhanh chóng, bạn nên thực hiện xét nghiệm tại các cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại.

Lưu ý rằng trước khi thực hiện xét nghiệm ALP, bệnh nhân không cần phải nhịn ăn hoặc kiêng cữ, nhưng nên thông báo cho bác sĩ về việc sử dụng thuốc để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác. Khi có kết quả, bác sĩ sẽ thảo luận về nó và cần thiết, bệnh nhân có thể cần thực hiện các xét nghiệm bổ sung.

Ý nghĩa của xét nghiệm ALP

Ý nghĩa lâm sàng của kết quả xét nghiệm hoạt độ ALP máu rất quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Dưới đây là một số giá trị thường gặp và ý nghĩa lâm sàng của chúng:

Bình thường:

• Người lớn: Trong khoảng 25 - 100 đơn vị mỗi lít (u/l) hoặc 0,43 - 1,70 microkatals mỗi lít (mckat/l).
• Trẻ em: Dưới 350 u/l hoặc dưới 5,95 mckat/l.

Giá trị hoạt độ ALP trong khoảng bình thường thường cho thấy không có vấn đề lớn về sức khỏe liên quan đến gan, xương, hoặc các vấn đề khác. Tuy nhiên, bác sĩ cũng sẽ xem xét tình trạng tổng thể của bệnh nhân và các yếu tố khác để đưa ra đánh giá cuối cùng.

Giá trị cao:

Nồng độ ALP tăng cao có thể được gây ra bởi nhiều vấn đề khác nhau, bao gồm:

• Bệnh viêm gan.
• Tắc nghẽn ống mật (gây ra triệu chứng vàng da).
• Sỏi mật.
• Xơ gan.
• Ung thư gan hoặc ung thư đã di căn từ nơi khác đến gan.
• Các bệnh về xương như bệnh Paget, nhuyễn xương, còi xương ở trẻ em, khối u ở xương, hoặc ung thư đã di căn từ nơi khác đến xương.
• Tuyến cận giáp hoạt động quá mức (cường tuyến cận giáp).
• Suy tim, đau tim.
• Bạch cầu đơn nhân hoặc ung thư thận.
• Nhiễm trùng nghiêm trọng lây lan khắp cơ thể (nhiễm trùng huyết).
• Phụ nữ mang thai thường có nồng độ ALP cao do hormon thai kì.

Giá trị thấp:

Hoạt độ ALP thấp có thể xuất phát từ các vấn đề như:

• Các vấn đề dẫn đến suy dinh dưỡng.
• Chế độ ăn uống thiếu chất dinh dưỡng.
• Một loại bệnh di truyền liên quan đến xương, gọi là hypophosphatasia.

Nếu có giá trị ALP nằm ngoài phạm vi bình thường, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm bổ sung và đánh giá tổng thể về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân để đưa ra đúng hướng điều trị và chăm sóc sức khỏe.

Lưu ý rằng xét nghiệm hoạt độ ALP cần sử dụng các thiết bị và kỹ thuật phức tạp, và việc thực hiện xét nghiệm tại các bệnh viện và cơ sở y tế uy tín đảm bảo kết quả chính xác và đáng tin cậy.

Xem thêm: Xét nghiệm HCV RNA là gì? Ý nghĩa kết quả xét nghiệm HCV RNA