Vắc xin thủy đậu tiêm mấy mũi? Những lưu ý khi tiêm vắc xin thủy đậu

Bệnh thủy đậu, do virus Varicella-Zoster gây ra, là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến với khả năng lây lan nhanh chóng, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người chưa có miễn dịch. Mặc dù thường lành tính, thủy đậu có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phòng ngừa hiệu quả. Việc tiêm vắc xin thủy đậu không chỉ giúp bảo vệ cá nhân khỏi nguy cơ mắc bệnh mà còn góp phần kiểm soát sự lây lan trong cộng đồng. Vậy vắc xin thủy đậu tiêm mấy mũi và cần lưu ý gì khi thực hiện?

Tại sao trẻ em và người lớn cần tiêm vắc xin thủy đậu?

Thủy đậu là một bệnh do virus gây ra, có tính chất cấp tính, đặc điểm nổi bật là xuất hiện các nốt phồng rộp kèm sốt nhẹ. Ở những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh, bệnh thường tự khỏi trong vòng 10 - 14 ngày. Tuy nhiên, ở những người hệ miễn dịch suy giảm hoặc chưa được tiêm phòng vắc xin thủy đậu, bệnh có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng.

Trước khi vắc xin ra đời, thống kê trên thế giới cho thấy hầu hết người lớn đã từng mắc thủy đậu một lần khi còn nhỏ. Tại các quốc gia ôn đới, tỷ lệ người lớn từng nhiễm bệnh có thể lên đến 95%.

Trẻ em được sinh ra từ những bà mẹ mắc thủy đậu trong thời gian thai kỳ có nguy cơ cao gặp phải các dị tật bẩm sinh, và khoảng 33% trẻ không thể sống qua hai năm đầu đời. Nếu người mẹ nhiễm bệnh gần thời điểm sinh, trong vòng 5 ngày trước hoặc 2 ngày sau sinh, nguy cơ trẻ bị thủy đậu bẩm sinh tăng đáng kể. Tỷ lệ tử vong của những trẻ mắc thủy đậu bẩm sinh lên tới 20%.

Ở trẻ sơ sinh, bệnh thủy đậu dễ chuyển thành các biến chứng nặng nề như mất nước, co giật, viêm phổi, viêm gan, viêm màng não, nhiễm trùng thứ phát, hoặc hội chứng Reye gây phù, tổn thương đa tạng và ngừng thở.

Dù người lớn ít bị thủy đậu hơn so với trẻ em, nguy cơ gặp các biến chứng như viêm tai, viêm thanh quản, viêm phổi, viêm não, hoặc viêm thận (biểu hiện tiểu ra máu) lại cao hơn. Vì vậy, cần được theo dõi và điều trị kịp thời. Người lớn chưa từng nhiễm thủy đậu hoặc chưa được tiêm vắc xin vẫn có nguy cơ lây nhiễm khi tiếp xúc với virus.

Sau khi virus xâm nhập vào cơ thể, ngay cả khi bệnh đã khỏi, chúng vẫn có thể tiếp tục ẩn náu trong tủy sống suốt hàng chục năm. Khi cơ thể bị suy giảm miễn dịch, virus có thể tái hoạt và gây bệnh Zona thần kinh. Khoảng 15% người từng mắc thủy đậu trong quá khứ có nguy cơ phát triển Zona thần kinh khi lớn tuổi. Zona có thể gây đau đớn, xuất hiện các mụn nước, ảnh hưởng thẩm mỹ và khả năng vận động.

Vắc xin thủy đậu tiêm mấy mũi?

Vắc xin thủy đậu tiêm mấy mũi? Số mũi tiêm vắc xin thủy đậu phụ thuộc vào loại vắc xin, độ tuổi và tình trạng tiêm phòng trước đó. Dưới đây là lịch tiêm vắc xin thủy đậu cụ thể:

Vắc xin Varivax (Mỹ)

Varivax là vắc xin đông khô chứa virus thủy đậu sống đã được giảm độc lực, được tiêm qua đường dưới da. Loại vắc xin này được sử dụng cho người từ 12 tháng tuổi trở lên chưa có khả năng miễn dịch với bệnh.

Phác đồ tiêm vắc xin Varivax (Mỹ):

Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi - 12 tuổi:

Lịch tiêm gồm 2 mũi:

• Mũi 1: Tiêm mũi đầu tiên khi trẻ đủ độ tuổi.
• Mũi 2: Thực hiện sau mũi 1 ít nhất 3 tháng (ưu tiên) hoặc vào thời điểm trẻ từ 4 đến 6 tuổi.

Đối với trẻ từ 13 tuổi trở lên, người trưởng thành:

Lịch tiêm gồm 2 mũi:

• Mũi 1: Tiêm mũi đầu tiên khi đủ điều kiện về độ tuổi.
• Mũi 2: 1 tháng sau tiêm mũi đầu tiên.

Vắc xin Varilrix (Bỉ)

Varilrix là một loại vắc xin đông khô chứa virus thủy đậu sống, đã được làm giảm độc lực của virus Varicella-Zoster thông qua quá trình nhân đôi virus trong môi trường nuôi cấy, và được tiêm qua đường dưới da.

Phác đồ tiêm vắc xin Varilrix (Bỉ):

Đối với trẻ từ 9 tháng tuổi - 12 tuổi:

Lịch tiêm gồm 2 mũi:

• Mũi 1: Tiêm mũi đầu tiên khi trẻ đủ điều kiện.
• Mũi 2: 3 tháng sau khi tiêm mũi đầu tiên.

Đối với trẻ từ 13 tuổi trở lên, người lớn:

Lịch tiêm gồm 2 mũi:

• Mũi 1: Tiêm mũi đầu tiên trong độ tuổi.
• Mũi 2: 1 tháng sau khi tiêm mũi đầu tiên.

Vắc xin Varicella (Hàn Quốc)

Vắc xin Varicella là loại vắc xin dạng đông khô, chứa virus thủy đậu sống đã được làm giảm độc tính. Loại vắc xin này được dùng cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn chưa có khả năng miễn dịch với bệnh.

Phác đồ tiêm phòng thủy đậu - vắc xin Varicella (Hàn Quốc):

Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi - 12 tuổi:

Lịch tiêm gồm 2 mũi:

• Mũi 1: Tiêm mũi đầu tiên khi trẻ đạt độ tuổi.
• Mũi 2: Thực hiện sau mũi 1 ít nhất 3 tháng (ưu tiên), hoặc có thể tiêm khi trẻ từ 4 đến 6 tuổi.

Đối với trẻ từ 13 tuổi trở lên, người lớn:

Lịch tiêm gồm 2 mũi:

• Mũi 1: Tiêm mũi đầu tiên trong độ tuổi.
• Mũi 2: 1 tháng sau khi tiêm mũi đầu tiên.

Đối tượng không nên hoặc hoãn tiêm vắc xin

Dưới đây là thông tin một số đối tượng không nên hoặc hoãn tiêm vắc xin:

Đối tượng cần hạn chế tiêm vắc xin thủy đậu

Đối tượng cần hạn chế tiêm vắc xin thủy đậu:

• Người đang có dấu hiệu sốt cao, mắc các bệnh nhiễm khuẩn cấp tính.
• Người mắc các bệnh mãn tính (như lao phổi, viêm thận,...).
• Những người đã tiêm các vắc xin sống khác (bao gồm vắc xin bại liệt, sởi, quai bị, rubella và lao) trong vòng 1 tháng gần đây.
• Người đã sử dụng huyết thanh globulin miễn dịch (có tác dụng chống lại các vi khuẩn gây bệnh ngay lập tức) trong vòng 90 ngày gần đây.
• Người đang dùng các thuốc ức chế miễn dịch (bao gồm cả corticosteroid liều cao).

Đối tượng nào không nên tiêm vắc xin thủy đậu

Dưới đây là những người không nên tiêm vắc xin thủy đậu:

• Người có tiền sử dị ứng (mẩn ngứa, ban đỏ, mày đay, phù mạch,...) với bất kỳ thành phần nào của vắc xin.
• Người có hệ miễn dịch yếu, không còn khả năng chống lại các tác nhân từ môi trường, như người mắc hội chứng HIV/AIDS, người đang điều trị xạ trị,...
• Người mắc các bệnh lý như bạch cầu tủy cấp tính, bạch cầu tế bào lympho T, u lympho, hoặc các khối u ác tính ảnh hưởng đến tủy xương hoặc hệ bạch huyết.
• Vắc xin thủy đậu (bao gồm Varivax, Varilrix, Varicella) chống chỉ định cho phụ nữ mang thai và vắc xin Varicella không được tiêm cho người bị suy dinh dưỡng.
• Người đã có miễn dịch tự nhiên do từng mắc bệnh thủy đậu.

Cần lưu ý gì khi tiêm phòng thủy đậu?

Có tiền sử dị ứng

Nếu bạn có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin hoặc sau khi tiêm một liều vắc xin trước đó, bạn không nên tiêm vắc xin thủy đậu.

Thời gian sau khi tiêm phòng

Sau khi tiêm xong, bạn sẽ được nhân viên y tế yêu cầu ở lại trung tâm tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi. Nếu không có vấn đề gì xảy ra, bạn có thể về nhà, nhưng cần nghỉ ngơi và tiếp tục theo dõi trong ít nhất 24 giờ tại nhà.

Nếu bạn có kế hoạch mang thai, hãy chuẩn bị kỹ lưỡng và tránh thụ thai trong vòng 3 tháng sau khi tiêm vắc xin.

Trong 6 tuần sau khi tiêm vắc xin, bạn nên hạn chế tiếp xúc với những người có nguy cơ cao mắc bệnh thủy đậu như: Trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai, người có hệ miễn dịch yếu và những người chưa có miễn dịch thủy đậu.

Một số trường hợp đặc biệt cần dời lịch

Dời lịch tiêm phòng với một số trường hợp đặc biệt sau đây:

• Nếu bạn đang sử dụng các thuốc kháng virus như acyclovir, famciclovir hoặc valacyclovir, bạn cần ngừng sử dụng chúng ít nhất 24 giờ trước khi tiêm vắc xin và không được tiếp tục dùng trong 14 ngày sau khi tiêm vắc xin thủy đậu.
• Nếu bạn đang gặp các triệu chứng như sốt, đau đầu, cảm cúm, bạn nên hoãn lịch tiêm cho đến khi hồi phục.
• Nếu trong vòng 11 tháng gần đây bạn đã sử dụng các sản phẩm máu có chứa kháng thể, cần lưu ý khi tiêm vắc xin.

Tiêm vắc xin ngừa thủy đậu ở đâu an toàn, uy tín?

Là trung tâm tiêm chủng cho trẻ em và người lớn uy tín hàng đầu Việt Nam, Long Châu luôn cam kết rằng cung cấp vắc xin phòng bệnh thủy đậu và các vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm khác với chất lượng vắc xin cao, an toàn, giá cả bình ổn.

Giá các loại vắc xin thủy đậu đang được áp dụng tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu:

Tất cả các vắc xin đều được nhập khẩu chính hãng với số lượng lớn, đảm bảo không thiếu hụt, ngay cả trong bối cảnh nhiều nơi đang gặp tình trạng "khan hiếm" vắc xin. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một trong số ít các đơn vị đầu tư hệ thống kho lạnh bảo quản vắc xin đạt chuẩn GSP quốc tế (Good Storage Practices), với hệ thống dây chuyền lạnh khép kín, hiện đại và quy mô lớn, đảm bảo duy trì nhiệt độ bảo quản ổn định từ 2 - 8 độ C, từ kho lạnh đến phòng tiêm, đúng theo yêu cầu của nhà sản xuất, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và hướng dẫn của Bộ Y tế.

Trẻ em và người lớn khi đến tiêm vắc xin tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, đặc biệt là vắc xin thủy đậu, sẽ được khám sàng lọc trước khi tiêm và nhận nhiều tiện ích miễn phí khác. Mỗi khách hàng sẽ được chỉ định phác đồ tiêm phù hợp với thể trạng cá nhân.

100% khách hàng được theo dõi sau tiêm tại trung tâm ít nhất 30 phút. Tổng đài hoạt động 24/7, luôn sẵn sàng tư vấn và hướng dẫn theo dõi tại nhà. Long Châu cũng tổ chức nhắc lịch tiêm miễn phí qua tin nhắn điện thoại, giúp khách hàng tiêm đúng lịch và đúng phác đồ tiêm.

Mẹo chăm sóc bé sau khi tiêm vắc xin thủy đậu

Trong 30 phút đầu sau khi tiêm tại cơ sở tiêm chủng, đây là khoảng thời gian quan trọng để phát hiện các phản ứng sớm và nghiêm trọng sau tiêm. Phụ huynh cần giữ trẻ ở lại trung tâm tiêm chủng sau khi tiêm để nhận sự hỗ trợ kịp thời nếu có phản ứng nghiêm trọng.

Trong 48 giờ sau khi tiêm tại nhà:

• Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát.
• Duy trì chế độ ăn uống và ngủ như bình thường, chú ý cho trẻ uống đủ nước.
• Sử dụng thuốc hạ sốt với liều phù hợp với cân nặng theo hướng dẫn của bác sĩ khi trẻ bị sốt trên 38,5 độ C và có dấu hiệu quấy khóc.
• Có thể dùng khăn lạnh chườm để giảm đau, giảm sưng nếu vết tiêm bị sưng đỏ.
• Khi bế trẻ, tránh để vết tiêm tiếp xúc trực tiếp để không làm đau trẻ. Đặc biệt không bôi hoặc đắp bất kỳ chất gì lên vết tiêm như dầu, chanh, hay lá khoai tây.
• Tránh tăng liều paracetamol cho trẻ bằng cách không sử dụng aspirin hoặc các loại thuốc ho và hạ sốt khác.

Một số cách phòng ngừa thủy đậu bên cạnh tiêm vắc xin

Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh:

• Không tiếp xúc gần với người có dấu hiệu mắc thủy đậu.
• Cách ly người bệnh trong gia đình, giảm nguy cơ lây nhiễm (nguy cơ lây từ 70-90%).
• Đeo khẩu trang và găng tay khi cần chăm sóc hoặc tiếp xúc với người bệnh.

Giữ vệ sinh cá nhân:

• Rửa tay sạch bằng xà phòng hoặc nước sát khuẩn sau khi chạm vào các bề mặt công cộng.
• Tắm rửa sạch sẽ, thay quần áo thường xuyên.
• Không dùng chung đồ cá nhân với người bệnh (khăn, chăn, đồ ăn uống...).

Giữ môi trường sống sạch sẽ:

• Vệ sinh các vật dụng cá nhân và nơi ở của người bệnh bằng chất sát khuẩn.
• Thu gom và xử lý rác thải của người bệnh đúng cách, đậy nắp kín.
• Giữ nhà cửa thông thoáng, đầy đủ ánh sáng tự nhiên, ít bụi bẩn.

Tránh tiếp xúc với giọt bắn:

• Tránh tiếp xúc với nước bọt và các giọt bắn từ người bệnh.
• Cách ly người bệnh, không để họ đến nơi đông người.
• Đeo khẩu trang và găng tay khi chăm sóc người bệnh.

Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng:

• Ăn đa dạng thực phẩm, bổ sung vitamin C, kẽm, khoáng chất và protein.
• Hạn chế tinh bột và đường để không làm suy yếu hệ miễn dịch.

Một số câu hỏi thường gặp

Sau khi nhiễm thủy đậu, tiêm phòng có được không?

Không. Hiện nay, các loại vắc xin thủy đậu được phép tiêm chủng tại Việt Nam chỉ được khuyến cáo cho những người chưa từng mắc bệnh. Vắc xin không có tác dụng bảo vệ đối với những người đã từng nhiễm bệnh. Do đó, tiêm vắc xin thủy đậu càng sớm, trước khi tiếp xúc với virus, là phương pháp phòng ngừa hiệu quả và duy nhất giúp cơ thể phát triển miễn dịch trước khi bị lây nhiễm.

Vắc xin thủy đậu nào, nước nào là lựa chọn tốt nhất?

Tất cả các loại vắc xin đều được chứng minh có hiệu quả cao trong việc bảo vệ khỏi nhiễm bệnh và các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, vắc xin không được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai và cần đảm bảo sử dụng biện pháp tránh thai ít nhất 3 tháng sau khi tiêm. Vì vậy, tùy vào độ tuổi, nhu cầu tiêm chủng và tình hình tài chính gia đình, bạn có thể chọn một trong ba loại vắc xin phòng thủy đậu hiện có: Varivax (Mỹ), Varilrix (Bỉ) hoặc Varicella (Hàn Quốc).

Trước khi mang thai, cần tiêm vắc xin phòng bệnh thủy đậu không?

Phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong khoảng từ 13 đến 20 tuần đầu thai kỳ, nếu mắc bệnh thủy đậu, có thể gặp phải các nguy cơ như sảy thai hoặc gây dị tật cho thai nhi, bao gồm các vấn đề như dị dạng sọ, đầu nhỏ hoặc các dị tật bẩm sinh ở tim.

Nếu người mẹ mắc thủy đậu gần thời điểm sinh, em bé có thể bị nổi mụn nước với số lượng nhiều và có nguy cơ cao bị biến chứng viêm phổi hoặc nhiễm trùng da. Do đó, việc tiêm vắc xin thủy đậu trước khi mang thai là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.

Như vậy bạn đọc đã giải đáp được thắc mắc vắc xin thủy đậu tiêm mấy mũi từ bài viết. Tiêm vắc xin thủy đậu là một biện pháp quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng, đặc biệt trong việc phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra. 

Để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tối ưu, bạn nên tuân thủ đúng lịch tiêm chủng và lưu ý các hướng dẫn quan trọng từ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Mời quý khách đăng ký thông tin tiêm chủng tại đây để tiết kiệm thời gian khi đến trung tâm làm thủ tục và hưởng thêm nhiều chính sách ưu đãi khác.