Bệnh giảm áp: Bệnh lý nghề nghiệp thường gặp ở thợ lặn

Bệnh giảm áp xảy ra khi bạn đi từ nơi có áp suất cao sang nơi có áp suất thấp. Lúc này các bọt khí có thể hình thành trong máu hoặc mô. Khí này sau đó sẽ được giải phóng vào cơ thể nếu áp suất bên ngoài sụt giảm quá nhanh dẫn đến tắc nghẽn dòng máu và gây ra các tác động áp suất khác.

Bệnh giảm áp rất hiếm gặp và có thể biểu hiện nhiều mức độ nghiêm trọng khác nhau. Tỷ lệ mắc bệnh giảm áp phụ thuộc vào:

• Thời gian và độ sâu khi lặn;
• Nhiệt độ của nước;
• Tốc độ nổi lên;
• Cường độ hoạt động khi lặn.

Một ước tính cho thấy trong lặn thể thao tỷ lệ mắc bệnh là 3 trường hợp trên 10.000 lần lặn. Tỷ lệ mắc bệnh ở những thợ lặn dịch vụ cao hơn, dao động từ 1,5 đến 10 trên 10.000 lần lặn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh giảm áp

Các triệu chứng của bệnh giảm áp xảy ra do tình trạng tắc nghẽn mạch máu và tình trạng viêm do bọt khí gây ra. Thiếu máu cục bộ và tình trạng viêm làm tổn thương hầu hết các mô. Các triệu chứng thường gặp của bệnh giảm áp gồm:

• Mệt mỏi;
• Yếu cơ;
• Đau cơ và khớp;
• Đau đầu;
• Chóng mặt hoặc choáng;
• Hoảng loạn;
• Vấn đề thị lực như nhìn đôi;
• Đau bụng;
• Đau ngực hoặc ho;
• Sốc;
• Té ngã hoặc bất tỉnh.

Một số triệu chứng ít gặp hơn:

• Viêm cơ;
• Ngứa;
• Phát ban;
• Sưng hạch bạch huyết.

Bạn có thể mắc một trong hai loại bệnh giảm áp gồm tuýp 1 là bệnh giảm áp mức độ nhẹ và tuýp 2 là bệnh giảm áp mức độ nặng:

• Bệnh giảm áp tuýp 1 thường gây triệu chứng đau khớp (thường gặp ở mắt cá chân, khớp gối, khớp khuỷu và khớp vai) kèm theo mệt mỏi, khó chịu, dị cảm, nhức cơ, ngoài ra có thể gặp triệu chứng về da như phát ban hoặc ngứa.
• Bệnh giảm loại tuýp 2 thường gây ra các triệu chứng nặng ở tim phổi như tổn thương phổi và các triệu chứng về thần kinh bao gồm đau đầu, rối loạn hành vi, co giật và hôn mê.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh giảm áp

Bệnh giảm áp có thể ảnh hưởng đến bất kỳ hệ cơ quan nào. Các tổn thương da và loét có thể lành mà không để lại di chứng. Nhưng có nhiều biến chứng khác cơ thể xuất hiện:

• Hoại tử vô mạch: Có thể dẫn đến gãy xương và viêm khớp mạn tính. Các xương thường bị ảnh hưởng nhất là xương đùi, xương cánh tay và xương chày.
• Các triệu chứng giống đột quỵ: Từ yếu cảm giác và vận động đến tiểu không tự chủ và hôn mê có thể là hậu quả của tổn thương thần kinh nghiêm trọng.
• Những người sống sót sau bệnh giảm áp phổi có thể bị xơ phổi.
• Tình trạng liên quan đến bụng có thể dẫn đến suy tụy, gan và thận. Hẹp đường tiêu hóa có thể dẫn đến tắc nghẽn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các triệu chứng của bệnh giảm áp có thể biểu hiện ngay lập tức. Đối với những người thợ lặn, các triệu chứng của bệnh có thể bắt đầu xuất hiện trong vòng một giờ sau khi lặn. Hãy nghĩ đến bệnh giảm áp và liên hệ ngay với cấp cứu khi có bất kỳ triệu chứng như:

• Chóng mặt;
• Thay đổi dáng đi khi đi bộ;
• Cảm thấy yếu cơ;
• Ngất, nếu bệnh giảm áp của bạn nghiêm trọng.

Bệnh giảm áp xảy ra do áp suất giảm nhanh sau khi tiếp xúc với áp suất cao. Trong môi trường có áp suất cao, cơ thể sẽ hấp thu khí nitơ hoặc các khí trơ khác để giúp cơ thể duy trì trạng thái cân bằng.

Khi áp suất đột ngột thay đổi sẽ khiến khí nitơ thoát ra và hình thành các bọt. Sự tích tụ các bọt này trong khớp sẽ gây đau khớp, trong khi nếu tích tụ trong phổi hoặc não hoặc tủy sống có thể gây hậu quả nặng nề hơn.