Mãn dục nam là gì? Nguyên nhân gây bệnh và cách phòng ngừa

Mãn dục nam là gì? 

Ở đàn ông, testosterone là một loại hormone được sản xuất trong tinh hoàn. Nó không chỉ giúp thúc đẩy ham muốn tình dục mà còn thúc đẩy những thay đổi trong tuổi dậy thì, cung cấp năng lượng tinh thần và thể chất, duy trì khối lượng cơ bắp,…

Mãn dục là một quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể con người theo thời gian. Khi tuổi cao, các cơ quan trong cơ thể sẽ bị lão hóa trong đó có cơ quan sinh dục.

Mãn dục nam là tình trạng giảm khả năng tình dục ở nam giới sau 40 tuổi (tương tự như mãn kinh ở phụ nữ), xảy ra do sự thiếu hụt nồng độ  testosterone trong máu. Nồng độ testosterone ở nam giới đạt mức cao nhất trong độ tuổi 20, sau 30 hoặc 40 tuổi. Nồng độ hormone này có xu hướng giảm khoảng 1% mỗi năm, đến khi 70 tuổi, nồng độ testosterone có thể chỉ khoảng 50% so với lúc ban đầu.

Mãn dục nam chiếm tỷ lệ 30% ở đàn ông 50 tuổi.

Những dấu hiệu và triệu chứng của mãn dục nam

Triệu chứng mãn dục nam bao gồm cả trong đời sống tình dục và triệu chứng toàn thân. Nhưng cũng có những người giảm testosterone mà không có biểu hiện rõ ràng.

Triệu chứng đời sống tình dục, bao gồm:

• Giảm ham muốn tình dục;

• Rối loạn cương dương;

• Giảm số lượng, chất lượng tinh trùng.

Triệu chứng toàn thân, bao gồm:

• Béo phì, ngực vú xệ xuống, lượng mỡ trong cơ thể tăng;

• Cơ thể mệt mỏi, cầm thấy buồn bã, tính tình thay đổi thất thường, dễ nổi cáu, dễ tủi thân;

• Giảm khối lượng cơ, cảm giác cơ thể bị suy nhược;

• Đau xương khớp, tăng nguy cơ gãy xương, tăng tình trạng loãng xương và thoái hóa xương;

• Mất ngủ hoặc khó ngủ, thường dễ buồn ngủ vào buổi tối nhưng đêm lại mất ngủ, khó tập trung;

• Tim mạch rối loạn, xuất hiện các bệnh lý mạch vành, cao huyết áp;

• Tóc bạc, da nhăn nheo do mất tính đàn hồi;

• Mất sự nhạy cảm các phản xạ;

• Rối loạn tạo máu, xảy ra tình trạng thiếu máu, hồng cầu giảm, niêm mạc nhợt.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh mãn dục nam

Mãn dục nam không phải là một căn bệnh nguy hiểm, đe dọa tới tính mạng. Nhưng nó ảnh hưởng xấu tới chất lượng cuộc sống, hạnh phúc gia đình. Ngoài ra, nó có thể dẫn đến một số bệnh lý phức tạp như:

• Suy giảm hoạt động của não bộ;

• Bệnh lý tim mạch;

• Cao huyết áp;

• Mỡ máu cao;

• Đái tháo đường type 2;

• Loãng xương.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Nguyên nhân dẫn đến mãn dục nam

Mãn dục xảy ra âm thầm một cách tự nhiên do lão hóa, di truyền. Nguyên nhân dẫn đến mãn dục nam là do sự suy giảm nội tiết tố testosterone trong máu. 

Một số yếu tố làm suy giảm nồng độ testosterone trong máu:

Tuổi tác:

Testosterone giảm theo tuổi và diễn ra từ từ vì vậy tuổi càng cao, sự ham muốn tình dục ở nam giới càng giảm, tần suất giao hợp giảm, thời gian giao hợp giảm. Vì vậy biểu hiện mãn dục ở nam giới có thể nhận thấy từ tuổi 40 trở đi.

Di truyền:

Khi gia đình có người mãn dục sớm thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.

Tinh hoàn:

Tinh hoàn nam giới càng nhỏ khi tuổi càng lớn do sự tăng xơ hóa và thoái hóa ở tinh hoàn, giảm lưu lượng máu đến tinh hoàn gây ra tình trạng thiếu oxy ở các mô.

Giảm cân bằng tiết tố:

Khi còn trẻ, tần suất giao hợp quá nhiều, hoang phí tình dục, hưởng thụ tình dục gấp, thời gian giao hợp kéo dài kể cả thủ dâm làm nội tiết tố Testosterone suy giảm.

Mắc phải một số bệnh lý:

Một số bệnh lý liên quan đến mãn dục: Bệnh chuyển hóa, bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh rối loạn cương, bệnh phì đại tiền liệt tuyến,…

Lạm dụng thuốc:

Sử dụng một số thuốc sẽ có tác dụng phụ là làm giảm testosterone gây mãn dục nam. Các thuốc cần lưu ý là: Estrogen, corticoid, thuốc tim mạch, thuốc dạ dày, thuốc ngủ…

Ngoài ra chấn thương bộ phận sinh dục, nếp sống sinh hoạt, dinh dưỡng, nhiễm độc, stress tinh thần, chấn thương,... cũng là nguyên nhân gây nên mãn dục nam.

Những ai có nguy cơ mắc phải (bị) mãn dục nam?

Mãn dục nam chủ yếu xảy ra ở những người có tuổi cao, thường bắt đầu từ tuổi 40 và thể hiện rõ trong khoảng 50 đến 60 tuổi trở lên.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc (bị) mãn dục nam

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mãn dục nam: 

• Yếu tố di truyền: Một số trường hợp mãn dục sớm ở nam giới là do di truyền;

• Tuổi tác: Những người có độ tuổi trên 40 thường dễ bị mãn dục nam hơn;

• Lạm dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá;

• Chấn thương ở bộ phận sinh dục;

• Người mắc kèm theo các bệnh đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa, suy giảm chức năng gan, suy giảm chức năng thận.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán mãn dục nam

Để chuẩn đoán tình trạng mãn dục nam, bác sĩ sẽ hỏi han bạn về những triệu chứng đang gặp phải. Ngoài ra bác sĩ sẽ hỏi bạn tiền sử bệnh, lối sống, loại thuốc đã và đang sử dụng,... Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm nội tiết tố hướng sinh dục nam,để xác định testosterone có giảm bất thường hay không (mức bình thường là từ 10 – 35nanomol/lít).

Ngoài ra, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm khác để loại trừ các thiếu hụt hormone khác và các bệnh lý ngoài mãn dục, bao gồm:

• Xét nghiệm sinh hóa để đánh giá chức năng tạng phủ;

• Xét nghiệm nồng độ prolactin huyết thanh giúp sàng lọc u tuyến;

• Xét nghiệm độ bão hòa transferrin sàng lọc bệnh quá tải sắt;

• Chụp X-quang, CT, MRI;

• Siêu âm.

Điều này rất quan trọng để có thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh để giúp bác sĩ điều trị càng sớm càng tốt.

Phương pháp điều trị mãn dục nam

Phương pháp điều trị mãn dục nam phổ biến nhất hiện nay là liệu pháp thay thế testosterone. Liệu pháp này giúp bù đắp lượng testosterone bị thiếu hụt trong cơ thể. Từ đó sẽ làm giảm các triệu chứng như là: Tăng ham muốn tình dục, tăng cơ, giảm mỡ, cải thiện chất lượng sống,…

Mặc dù có hiệu quả, nhưng phương pháp thay thế Testosterone cũng mang nhiều tác dụng phụ và tiềm ẩn những rủi ro không mong muốn. Chính vì thế, trước khi áp dụng phương pháp thay thế Testosterone, bạn nên hỏi rõ bác sĩ về tác dụng và những nguy cơ có thể xảy ra trong quá trình chữa bệnh.

Testosterone còn chứa trong các chế phẩm khác nhau như: Viên nang, gel bôi, thuốc tiêm, miếng dán trên da. Bác sĩ sẽ xem xét mức độ bệnh, thời gian phát triển bệnh và lối sống hàng ngày trước khi xác định phương pháp điều trị tốt nhất cho bạn.

Một số dạng bổ sung testosterone là:

• Viên nang: Uống 2 lần/ngày sau bữa ăn. Tuy nhiên không thích hợp cho người có chức năng gan kém, thừa canxi, mắc bệnh tim hoặc thận nặng;

• Tiêm bắp: Testosterone cypionate, testosterone enanthate liều lượng 50mg/lần;

• Gel bôi: 1% hoặc 1,62% với liều lượng 5g/ngày;

• Miếng dán trên da;

• Thuốc ngậm dưới lưỡi: Liều lượng 30mg/lần, 2 lần/ngày;

• Xịt mũi: 5,5mg/lỗ mũi, 3 lần/ngày;

• Cấy testosterone dưới da: 75 mg/viên, dùng từ 4 – 6 viên tác dụng kéo dài 3-6 tháng;

• Dung dịch lăn nách: 60 mg x 1 lần/ngày.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của mãn dục nam 

Chế độ dinh dưỡng:

• Uống nhiều nước;

• Uống bổ sung các loại vitamin như: canxi, vitamin D, vi khoáng và ăn nhẹ vào buổi tối;

• Hạn chế các chất kích thích như rượu, caffein.

Chế độ sinh hoạt:

• Tập thể dục thường xuyên;

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị;

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng;

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị;

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Phương pháp phòng ngừa mãn dục nam hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Tập thể dục thường xuyên;

• Luôn để tinh thần thoải mái, tránh để cơ thể bị stress;

• Hạn chế sử dụng những chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá;

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây bổ sung vitamin, khoáng chất;

• Không nên quan hệ tình dục quá nhiều lần trong một tuần hoặc quan hệ quá sức;

• Tránh để tổn thương bộ phận sinh dục.