Mụn đầu đen: Nguyên nhân hình thành và cách loại bỏ

Mụn đầu đen là gì? 

Mụn đầu đen là những nốt mụn nhỏ xuất hiện trên da do các nang lông bị tắc nghẽn. Những nốt mụn này được gọi là mụn đầu đen vì bề mặt trông sẫm màu hoặc đen. Mụn đầu đen là một loại mụn nhẹ thường hình thành trên mặt, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện trên các bộ phận cơ thể như lưng, ngực, cổ, cánh tay và vai.

Những dấu hiệu và triệu chứng của mụn đầu đen

Vì có màu tối nên mụn đầu đen rất dễ xuất hiện trên da. Chúng hơi nhô lên, mặc dù chúng không gây đau đớn vì chúng không bị viêm như mụn nhọt . Mụn nhọt hình thành khi vi khuẩn xâm nhập gây tắc nghẽn ở nang lông, gây mẩn đỏ và viêm nhiễm.

Tác động của mụn đầu đen đối với sức khỏe 

Tác hại thường thấy nhất là ảnh hưởng đến thẩm mỹ của da. Mụn đầu đen không những khiến da sần, lốm đốm không đều màu, sạm đen. Nếu nặn mụn nhiều dễ dẫn đến tình trạng nổi “sần vỏ cam”. Tệ hơn nếu không được loại bỏ tận gốc, mụn đầu đen sẽ làm da bị chai cứng và hình thành ổ mụn ăn sâu bên trong da.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh mụn đầu đen

Việc nặng mụn thường xuyên có thể dẫn đến các biến chứng về lâu dài trên da như:

• Lỗ chân lông to;

• Da sần sùi, đen sạm;

• Sẹo lõm;

• Khả năng phát triển thành mụn bọc, mụn mủ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ da liễu để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến mụn đầu đen

Mụn đầu đen hình thành khi tắc nghẽn hoặc nút bịt kín phát triển ở việc mở các nang lông trên da của bạn. Mỗi nang có một sợi tóc và một tuyến bã nhờn sản xuất dầu. Dầu này, được gọi là bã nhờn, giúp giữ cho làn da của bạn mềm mại. Tế bào da chết và dầu tích tụ ở lỗ mở nang da, tạo ra một vết sưng gọi là mụn bọc. Nếu da trên vết sưng vẫn đóng lại, vết sưng được gọi là mụn đầu trắng. Khi da trên vết sưng mở ra, tiếp xúc với không khí khiến nó có màu đen và hình thành mụn đầu đen.

Một số yếu tố có thể làm tăng khả năng phát triển mụn trứng cá và mụn đầu đen, bao gồm:

• Sản xuất quá nhiều dầu cơ thể.

• Sự tích tụ của vi khuẩn Propionibacterium acnes trên da.

• Kích ứng các nang lông khi các tế bào da chết không bong ra một cách thường xuyên.

• Trải qua những thay đổi nội tiết tố gây ra sự gia tăng sản xuất dầu trong những năm thiếu niên, trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc khi đang dùng thuốc tránh thai.

• Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid, lithium hoặc androgen.

Một số người tin rằng những gì bạn ăn hoặc uống có thể ảnh hưởng đến mụn. Các sản phẩm từ sữa và thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu, chẳng hạn như carbohydrate, có thể góp phần gây ra mụn nhưng chưa có minh chứng rõ ràng.

Những ai có nguy cơ bị mụn đầu đen?

Mụn đầu đen có thể xảy ra với mọi đối tượng, đặc biệt là ở độ tuổi dậy thì. 

Yếu tố làm tăng nguy cơ bị mụn đầu đen

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị mụn đầu đen, bao gồm:

• Các yếu tố môi trường bên ngoài như bụi bẩn, các chất tẩy rửa, mỹ phẩm, môi trường có độ ẩm cao…

• Yếu tố cơ địa như da dầu.

• Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt: Vệ sinh da không đúng cách, chế độ ăn uống nhiều sữa, đường.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán mụn đầu đen

Mụn đầu đen rất dễ nhận ra, vì vậy không nhất thiết phải cần đến chuyên gia y tế để chẩn đoán. Nếu bị mụn đầu đen cùng với các dạng mụn nặng khác, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được điều trị.

Phương pháp điều trị mụn đầu đen hiệu quả

Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp. 

Một số thuốc không kê đơn có thể điều trị mụn đầu đen như:

• Acid salicylic: Chất này có sẵn dưới dạng sữa rửa mặt hoặc kem dưỡng da. Nó giúp loại bỏ lớp trên cùng của da bị tổn thương. Acid salicylic hòa tan các tế bào da chết để ngăn chặn các nang lông bị tắc nghẽn.

• Acid azelaic: Lúa mạch, lúa mì, lúa mạch đen và các loại ngũ cốc khác có chứa acid azelaic một cách tự nhiên. Nó tiêu diệt vi sinh vật trên da và giảm sưng tấy.

• Benzoyl peroxide: Thuốc này có sẵn dưới dạng gel bôi hoặc rửa. Nó nhắm vào vi khuẩn trên bề mặt, thường làm trầm trọng thêm tình trạng mụn. Nồng độ thấp hơn và công thức rửa ít gây kích ứng cho da. Kích ứng (khô da) là một tác dụng phụ thường gặp.

• Retinoids (dẫn xuất vitamin A): Retinoids cơ chế là phá vỡ mụn đầu đen và mụn đầu trắng và giúp ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông. Có thể nhận thấy sự thay đổi màu da hoặc bong tróc. Sử dụng retinoids cách ngày hoặc sử dụng chúng cùng lúc với kem dưỡng ẩm có thể làm giảm các tác dụng phụ này.

Nếu mụn đầu đen của bạn không biến mất khi dùng thuốc không kê đơn, bác sĩ có thể thay đổi bằng một số thuốc khác: 

• Retinoids nồng độ cao.

• Thuốc kháng sinh uống: Thuốc kháng sinh uống làm giảm vi khuẩn gây mụn đầu đen.

• Microdermabrasion: Bác sĩ da liễu sử dụng một dụng cụ chuyên dụng để “chà nhám” làn da. Loại bỏ các lớp trên cùng của da giúp giải phóng các tắc nghẽn gây ra mụn đầu đen.

• Lột da hóa học: Lột da hóa học sử dụng một dung dịch hóa học nhẹ để loại bỏ các lớp da và giảm mụn đầu đen.

• Tái tạo bề mặt da bằng laser: Tái tạo bề mặt da bằng laser hướng các chùm ánh sáng xung động ngắn, tập trung vào mụn đầu đen của bạn. Các chùm ánh sáng làm giảm lượng dầu mà tuyến bã nhờn tiết ra.

Có một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể giúp điều trị mụn đầu đen:

• Dầu cây chè: Dầu cây chè có thể ngăn ngừa hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Thấm một lượng nhỏ dầu cây trà vào bông tẩy trang và thoa lên mụn đầu đen.

• Tẩy tế bào chết bằng đường hoặc muối: Tẩy tế bào chết bằng đường và muối làm xước (tẩy tế bào chết) trên bề mặt da của bạn. Làm ướt mặt, thoa hỗn hợp muối hoặc đường lên vùng da bị mụn và massage da theo chuyển động tròn, nhỏ trong tối đa 30 giây. Rửa sạch mặt với nước khi hoàn thành.

• Trà xanh: Lá trà xanh ướt có thể giúp giảm sản xuất dầu trên da. Trà xanh cũng là một chất chống oxy hóa. Trộn lá trà xanh khô với nước và massage lá ướt lên da theo chuyển động tròn, nhỏ trong vòng 30 giây. Rửa sạch mặt với nước khi hoàn thành.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế mụn đầu đen

Chế độ sinh hoạt

Tẩy tế bào chế trên da;

Rửa mặt sạch sẽ.

Chú ý: Các nội dung này chỉ hỗ trợ bổ sung cho nhiều trường hợp, tuy nhiên ở các bệnh cụ thể cần cần có các chế độ cụ thể cho từng loại bệnh.

Chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn nhiều rau xanh, protein, ngũ cốc;

Chế độ ăn, uống nước trái cây.

Phương pháp phòng ngừa mụn đầu đen hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Rửa mặt khi thức dậy, trước khi ngủ và sau khi đổ mồ hôi;

Chà xát bằng khăn hoặc bọt biển có thể gây kích ứng da;

Sử dụng các sản phẩm dành cho da không chứa cồn;

Tránh ánh nắng mặt trời vì một số loại thuốc trị mụn có thể khiến da nhạy cảm hơn với tia UV;

Gội đầu cho tóc dầu thường xuyên;

Hạn chế số lần chạm vào mặt;

Thay vỏ gối thường xuyên.