Rối loạn dây thần kinh trụ là gì? Những điều cần biết về rối loạn dây thần kinh trụ

Rối loạn dây thần kinh trụ là gì?

Dây thần kinh trụ là phần kéo dài của bó trong đám rối thần kinh cánh tay. Đó là một dây thần kinh hỗn hợp cung cấp sự phân bố thần kinh vận động cho các cơ ở cẳng tay và bàn tay, đồng thời cung cấp cảm giác ở nửa trong của ngón thứ tư và toàn bộ ngón thứ năm (mặt trụ của lòng bàn tay) và phần trụ của mặt sau của ngón tay. Chèn ép dây thần kinh trụ là bệnh lý chèn ép dây thần kinh phổ biến thứ hai ở chi trên (sau chèn ép dây thần kinh giữa).

Vị trí chèn ép dây thần kinh trụ phổ biến nhất là gần hoặc ngay tại khuỷu tay, đặc biệt là ở khu vực đường hầm trụ hoặc trong giữa mỏm khuỷu và mỏm trên lồi cầu trong; vị trí có khả năng thứ hai là tại hoặc gần cổ tay, đặc biệt là ở khu vực kênh Guyon.

Chèn ép hoặc tổn thương dây thần kinh trụ có thể gây gián đoạn chức năng thần kinh và liệt các cơ do dây thần kinh chi phối. Người bệnh thường bị tê và ngứa ran dọc theo ngón út và nửa bên trụ của ngón tay đeo nhẫn. Sự khó chịu này thường đi kèm với tình trạng tay cầm nắm yếu và hiếm khi bị teo cơ. Một trong những hậu quả nặng nề nhất là mất đi chức năng của cơ ở tay.

Những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn dây thần kinh trụ

Các triệu chứng của rối loạn dây thần kinh trụ có thể bao gồm:

• Cảm giác bất thường ở ngón tay út và một phần của ngón tay đeo nhẫn (ngón áp út), thường ở phía lòng bàn tay.
• Yếu cơ, mất sự phối hợp của các ngón tay.
• Biến dạng ở bàn tay và cổ tay.
• Đau, tê, giảm cảm giác, ngứa ran hoặc nóng rát ở các khu vực được chi phối bởi dây thần kinh.

Đau hoặc tê có thể đánh thức bạn khi đang ngủ. Các vận động như chơi tennis hoặc golf có thể làm cho tình trạng nặng hơn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy liên hệ với bác sĩ nếu bạn bị chấn thương cánh tay và bị tê, ngứa ran, đau hoặc yếu ở cẳng tay và bàn tay.

Nguyên nhân dẫn đến rối loạn dây thần kinh trụ

Hội chứng đường hầm xương trụ có thể được gây ra bởi sự căng các dải cân cơ, bán trật của dây thần kinh trụ ở mỏm trên lồi cầu trong, vẹo khuỷu tay ra ngoài (cubitus valgus), gai xương, phì đại màng hoạt dịch, khối u, hạch hoặc chèn ép trực tiếp. Một số nghề nghiệp có thể làm nặng thêm hội chứng đường hầm xương trụ do gập và duỗi khuỷu tay lặp đi lặp lại nhiều lần.

Những ai có nguy cơ mắc phải rối loạn dây thần kinh trụ?

Nguy cơ rối loạn dây thần kinh trụ cao hơn ở những người mang thai và những người được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường hoặc bệnh viêm khớp dạng thấp. Một số người có nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp do cử động khuỷu tay và cổ tay lặp đi lặp lại nhiều lần. Người chạy xe (xe đạp, xe máy) có nguy cơ mắc hội chứng kênh Guyon cao hơn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải rối loạn dây thần kinh trụ

Các yếu tố có thể gây ra bệnh rối loạn dây thần kinh trụ ở hoặc gần khuỷu tay bao gồm:

• Chèn ép trong gây mê toàn thân;
• Chấn thương kín;
• Biến dạng (ví dụ viêm khớp dạng thấp);
• Rối loạn chuyển hóa (ví dụ bệnh đái tháo đường);
• Tắc nghẽn tạm thời động mạch cánh tay trong khi phẫu thuật;
• Cấy que tránh thai dưới da;
• Tiêm tĩnh mạch;
• Bệnh hemophilia dẫn đến tụ máu;
• Suy dinh dưỡng dẫn đến teo cơ và mất đi lớp mỡ bảo vệ vùng khuỷu tay và các khớp khác;
• Hút thuốc lá.

Các yếu tố có thể gây ra bệnh rối loạn dây thần kinh trụ ở hoặc gần cổ tay (kênh Guyon) bao gồm:

• Nang hoạt dịch;
• Khối u;
• Chấn thương kín, có hoặc không có gãy xương;
• Động mạch lạc chỗ (Aberrant artery);
• Vô căn.

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm rối loạn dây thần kinh trụ

Bác sĩ sẽ thăm khám và hỏi về các triệu chứng và tiền căn của bạn.

Các cận lâm sàng có thể được đề nghị bao gồm:

• Xét nghiệm máu;
• Các xét nghiệm hình ảnh học (chẳng hạn như MRI);
• Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh;
• Đo điện cơ (EMG);
• Sinh thiết thần kinh (hiếm).

Điều trị rối loạn dây thần kinh trụ

Mục tiêu của điều trị là phục hồi vận động tay càng nhiều càng tốt. Bác sĩ của bạn sẽ tìm và điều trị nguyên nhân nếu có thể. Đôi khi, bệnh tự hồi phục mà không cần điều trị.

Nội khoa

Nếu cần dùng thuốc, có thể bao gồm:

• Thuốc không kê đơn hoặc thuốc theo toa (như gabapentin và pregabalin).
• Tiêm Corticosteroid xung quanh dây thần kinh để giảm viêm và chèn ép.

Bác sĩ của bạn có thể sẽ đề xuất các biện pháp tự chăm sóc. Chúng có thể bao gồm:

• Sử dụng đai hỗ trợ ở cổ tay hoặc khuỷu tay để giúp ngăn ngừa tổn thương thêm và làm giảm các triệu chứng.
• Đặt một miếng đệm ở khuỷu tay nếu dây thần kinh trụ bị tổn thương ở khuỷu tay. Ngoài ra, tránh va chạm hoặc đè vào khuỷu tay.
• Các bài tập vật lý trị liệu để giúp duy trì sức cơ ở cánh tay.

Liệu pháp nghề nghiệp hoặc tư vấn để đề xuất thay đổi tại nơi làm việc có thể cần thiết.

Ngoại khoa

Phẫu thuật để giảm áp lực lên dây thần kinh có thể giúp ích nếu không đáp ứng với điều trị nội khoa.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của rối loạn dây thần kinh trụ

Chế độ sinh hoạt:

Chế độ sinh hoạt cho người bệnh rối loạn dây thần kinh trụ có thể giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục. Dưới đây là một số lời khuyên:

• Bảo vệ cánh tay và cổ tay: Tránh đặt áp lực trực tiếp lên khu vực cánh tay và cổ tay. Sử dụng băng đeo hoặc đệm mềm để giảm áp lực khi ngủ hoặc khi thực hiện các hoạt động có thể gây tổn thương thêm cho dây thần kinh trụ.
• Điều chỉnh tư thế: Tránh gập hoặc uốn khuỷu tay quá lớn trong thời gian dài.
• Thực hiện bài tập và vận động: Bài tập và vận động nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu và sự linh hoạt của cánh tay và cổ tay. Hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc chuyên gia về các bài tập phù hợp cho tình trạng của bạn.
• Điều chỉnh môi trường làm việc: Thiết kế môi trường làm việc để giảm tải cho cánh tay và cổ tay. Sử dụng bàn làm việc và bàn phím có độ cao và góc thuận lợi.
• Chăm sóc sức khỏe tổng thể: Duy trì một lối sống lành mạnh bằng cách ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và kiểm soát căng thẳng. Điều này có thể giúp hỗ trợ quá trình phục hồi và giảm triệu chứng.

Chế độ dinh dưỡng:

Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh rối loạn dây thần kinh trụ có thể giúp hỗ trợ quá trình phục hồi và tăng cường sức khỏe chung. Dưới đây là một số lời khuyên:

• Tiêu thụ các loại thực phẩm giàu vitamin B12: Vitamin B12 có vai trò quan trọng trong sự phát triển và bảo vệ hệ thần kinh. Hãy bổ sung trong khẩu phần ăn các nguồn giàu vitamin B12 như thịt gia cầm, cá, trứng, sữa và các sản phẩm sữa.
• Tăng cường tiêu thụ các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và beta-carotene có khả năng bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi tổn thương. Bạn có thể tìm thấy chúng trong các loại trái cây và rau quả tươi, hạt và các loại dầu thực vật.
• Tăng cường tiêu thụ chất béo omega-3: Chất béo omega-3 có tác dụng giảm viêm và cải thiện chức năng thần kinh. Các nguồn giàu omega-3 bao gồm cá hồi, cá thu, cá saba, cá mòi và các loại hạt chia, hạt lanh.
• Giảm tiêu thụ đồ uống có chất kích thích: Caffeine và cồn có thể gây tổn thương đến hệ thần kinh và làm tăng triệu chứng của rối loạn dây thần kinh trụ. Hạn chế tiêu thụ đồ uống chứa caffeine như cà phê, trà và giảm tiêu thụ cồn.

Nên nhớ rằng chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng chỉ là một phần quan trọng trong việc quản lý tình trạng rối loạn dây thần kinh trụ. Hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể dựa trên tình trạng sức khỏe cá nhân của bạn.

Phòng ngừa rối loạn dây thần kinh trụ

Để phòng ngừa các bệnh lý rối loạn dây thần kinh trụ, bạn nên tránh áp lực kéo dài lên khuỷu tay hoặc bàn tay. Tránh uốn cong khuỷu tay kéo dài hoặc lặp đi lặp lại. Các thiết bị nghề nghiệp hoặc sinh hoạt phải luôn được kiểm tra cho phù hợp.

Các câu hỏi thường gặp về rối loạn dây thần kinh trụ

Biến chứng của rối loạn dây thần kinh trụ là gì?

Các biến chứng khi bạn mắc bệnh rối loạn dây thần kinh trụ có thể bao gồm:

• Biến dạng bàn tay;
• Mất một phần hoặc toàn bộ cảm giác ở tay hoặc ngón tay;
• Mất một phần hoặc toàn bộ vận động ở bàn tay;
• Chấn thương tái diễn hoặc không được nhận biết do mất cảm giác ở tay.

Tiên lượng khi mắc rối loạn dây thần kinh trụ là gì?

Nếu nguyên nhân của rối loạn dây thần kinh trụ có thể được tìm thấy và điều trị thành công, bạn có khả năng phục hồi hoàn toàn. Trong một số trường hợp, có thể mất một phần hoặc toàn bộ vận động hoặc cảm giác ở vùng mà dây thần kinh trụ chi phối.

Đâu là vị trí thường bị chèn ép nhất của dây thần kinh trụ?

Chèn ép dây thần kinh trụ là bệnh lý chèn ép dây thần kinh phổ biến thứ hai ở chi trên (sau chèn ép dây thần kinh giữa).

Vị trí chèn ép dây thần kinh trụ phổ biến nhất là gần hoặc ngay tại khuỷu tay, đặc biệt là ở khu vực đường hầm trụ hoặc trong giữa mỏm khuỷu và mỏm trên lồi cầu trong; vị trí có khả năng thứ hai là tại hoặc gần cổ tay, đặc biệt là ở khu vực kênh Guyon.