Gai xương là gì? Những vấn đề cần biết về gai xương

Gai xương (Osteophytes hay Bone spurs) hình thành khi khớp hoặc xương bị tổn thương do viêm khớp, thoái hóa khớp. Khi sụn bị mất đi xương ngày càng lộ ra, cơ thể sẽ phản ứng với tình trạng bằng cách tăng cường lắng đọng canxi tạo ra xương mới, sự phát triển này hình thành gai xương. Gai xương được tạo ra như một cách để cố gắng bình thường hóa sự mất cân bằng lực trên khớp. Gai xương phát triển trong thời gian dài thường ở khớp nơi các đầu xương gặp nhau. Mặc dù chúng có thể phát triển từ bất kỳ xương nào, nhưng gai xương thường xuất hiện ở các khớp sau:

• Cổ.
• Vai.
• Hông.
• Đầu gối.
• Xương sống.
• Bàn tay hoặc ngón tay.
• Bàn chân, đặc biệt là gót chân (gay gót chân hoặc gai xương gót), ngón chân cái và mắt cá chân.

Những triệu chứng của gai xương

Gai xương thường không gây ra bất kỳ vấn đề gì mặc dù có thể nhìn thấy rõ trên phim X-quang. Đôi khi chúng có thể gây ra các triệu chứng khó chịu nếu cọ xát vào xương, cơ, ảnh hưởng đến chuyển động của khớp hay tổn thương các dây thần kinh. Triệu chứng chính của gai xương là đau và cứng khớp. Các triệu chứng khác phụ thuộc vào vị trí hình thành gai xương trên cơ thể. Chúng có thể bao gồm:

• Biến dạng các khớp: Khớp gối, khớp cổ chân, khớp ngón tay, khớp ngón chân,…
• Đau khớp: Gai được hình thành tổn thương các phần mềm xung quanh gây đau.
• Hạn chế vận động khớp: Khi các các gai xương nối nhau tại các đốt sống thắt lưng hình thành các cầu nối xương nối liền các đốt sống với nhau gây hạn chế vận động cột sống thắt lưng.
• Tê, đau theo rễ thần kinh: Các gai xương hình thành chèn ép các lỗ liên hợp giữa các đốt sống gây chèn ép rễ thần kinh. Khi có sự chèn ép rễ cảm giác gây nên các triệu chứng rối loạn cảm giác (đau, tê, nóng, lạnh, châm chích,…) theo rễ thần kinh.
• Cứng khớp buổi sáng: Do các khớp tổn thương.
• Sưng nóng đỏ quanh khớp: Do viêm các khớp.

Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào vị trí của gai:

• Gót chân: Đau khi đứng, đi bộ, chạy bộ hoặc chạy. Một số người mô tả cơn đau giống như cảm giác như bị kim đâm vào lòng bàn chân.
• Đầu gối: Đau khi duỗi hoặc co chân.
• Khớp háng: Đau khi cử động hông và giảm phạm vi chuyển động của hông.
• Xương sống: Yếu hoặc tê ở cánh tay, chân do gai xương chèn ép vào tủy sống hoặc rễ thần kinh. Hạn chế vận động cúi ngửa, xoay trở cột sống.
• Khớp vai: Chuyển động hạn chế của vai, sưng tấy hoặc rách ở chóp xoay.
• Khớp ngón tay: Đau khi cử động ngón tay, khớp ngón tay có thể trông to ra.

Tác động của gai xương đối với sức khỏe

Nếu không có triệu chứng gai xương vẫn có thể tiếp tục diễn tiến nặng. Khi tổn thương các cấu trúc xung quanh và có biến chứng thì gai xương làm người người mắc gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt, giảm chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng giấc ngủ, công việc,...

Biến chứng có thể gặp khi mắc gai xương

Biến dạng khớp, dính khớp dẫn đến mất khả năng vận động khớp là biến chứng của gai xương.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn bị gai xương mà không có triệu chứng thì bạn không cần điều trị. Khi bạn bị đau khớp, cứng khớp, hạn chế cử động hoặc tê bạn nên đến gặp các bác sĩ ngay.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra tình trạng gai xương:

• Thoái hóa: Tổn thương khớp do thoái hóa khớp là nguyên nhân thường gặp nhất gây ra gai xương. Thoái hóa khớp phát triển khi chúng ta già đi cùng quá trình lão hóa hoặc sau khi bị tổn thương khớp. Trong quá trình thoái hóa này, lớp sụn đệm giữa hai xương bị phá vỡ. Các xương có thể cọ xát vào nhau gây tổn thương. Cơ thể sẽ tìm cách xây dựng lại các mô và xương bị tổn thương bằng cách gây viêm ở khu vực này, điều này có thể dẫn đến sự phát triển của xương.
• Tuổi: Hầu hết các trường hợp gai xương thuộc loại này. Quá trình lão hóa dẫn đến một loạt các điều kiện thúc đẩy sự phát triển của xương. Bệnh thoái hóa đĩa đệm là một trong những tình trạng chính này. Thông qua sự hao mòn thông thường, các đĩa đệm bị khô, mỏng và gãy. Điều này gây ra sự nén ở cột sống và các đốt sống có thể xếp chồng lên nhau gần nhau hơn. Các đốt sống bắt đầu cọ xát trực tiếp vào nhau. Và nếu không có đĩa đệm đệm đồng hành, tình trạng kích ứng và viêm nhiễm có thể xảy ra. Các dây thần kinh bị chèn ép, cơn đau kéo theo và các gai xương phát triển để cố gắng chống lại tất cả những điều này.
• Chấn thương: Chấn thương là một nguyên nhân phổ biến khác khiến gai xương phát triển. Chấn thương cột sống có thể dẫn đến tổn thương xương và viêm. Nếu vết thương không lành hoặc khó lành, những xương bị tổn thương này có thể bắt đầu phát triển gai xương để cố gắng giảm bớt tình trạng tổn thương này. Đặc biệt khi bị gãy xương, xương sẽ luôn muốn phát triển để giữ vững tính ổn định.