Ung thư ruột già: Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị bệnh

Ung thư ruột già là gì? 

Ung thư ruột già là tình trạng các tế bào phát triển và tăng sinh bất thường ở niêm mạc ruột già, đại tràng (đoạn dài nhất của ruột già) hoặc trực tràng (đoạn cuối cùng của ruột già trước khi tới hậu môn). Đại tràng và trực tràng là các cơ quan tạo nên phần dưới của hệ tiêu hóa.

Ung thư ruột già mặc dù có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng nó thường ảnh hưởng đến người lớn tuổi. Ung thư đại trực tràng thường bắt đầu dưới dạng các khối tế bào nhỏ lành tính được gọi là polyp hình thành ở bên trong ruột già. Sau đó, một vài polyp có thể trở thành ung thư đại trực tràng.

Ung thư ruột già có 5 giai đoạn:

• Giai đoạn 0: Còn được gọi là giai đoạn ung thư biểu mô tại chỗ, những tế bào bất thường chỉ nằm trong lớp niêm mạc bên trong đại tràng hoặc trực tràng.
• Giai đoạn 1: Những tế bào ung thư đã lan vào lớp trong của đại tràng hoặc trực tràng nhưng chưa phát triển ra ngoài thành.
• Giai đoạn 2: Tế bào ung thư đã lan tới thành của đại tràng hoặc trực tràng, hoặc có thể lan tới các mô lân cận nhưng chưa ảnh hưởng tới các hạch bạch huyết.
• Giai đoạn 3: Tế bào ung thư đã bắt đầu lan tới các hạch bạch huyết lân cận nhưng chưa di chuyển tới các bộ phận khác của cơ thể.
• Giai đoạn 4: Tế bào ung thư đã di căn tới các bộ phận khác của cơ thể như phổi, gan...

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư ruột già

Trong giai đoạn đầu khi tế bào ung thư còn nhỏ, thường bạn sẽ không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào. Những dấu hiệu chỉ xuất hiện khi khối u đã phát triển hoặc di căn tới các mô hay các cơ quan khác.

Những dấu hiệu cho thấy bạn đã bị ung thư ruột già là:

• Xuất hiện khối u ở vùng bụng hoặc trực tràng.
• Thay đổi thói quen đại tiện như tiêu chảy, táo bón hoặc độ đặc của phân.
• Cảm giác không đi hết phân mỗi lần đại tiện.
• Máu lẫn trong phân, phân đen.
• Chảy máu trực tràng.
• Đau bụng quằn quại.
• Đau vùng trực tràng.
• Chướng bụng.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Cơ thể suy nhược và mệt mỏi.
• Chán ăn.
• Giảm cân không rõ lý do.
• Thiếu máu.
• Tắc ruột hoặc thủng ruột.

Nếu tế bào ung thư đã di căn qua các bộ phận khác, bạn sẽ gặp một vài triệu chứng sau:

• Đau xương, xương dễ gãy nếu tế bào ung thư đã di căn tới xương.
• Vàng da hoặc vàng mắt nếu tế bào ung thư đã di căn tới gan.
• Bàn tay hoặc bàn chân sưng lên.
• Khó thở nếu tế bào ung thư đã di căn tới phổi.

Biến chứng có thể gặp khi bị ung thư ruột già

Ung thư ruột già là căn bệnh phổ biến hiện nay, nếu phát hiện kịp thời và điều trị thì tỷ lệ khỏi bệnh cao. Tuy nhiên nếu không điều trị kịp thời sẽ để lại một số biến chứng sau:

• Tắc ruột;
• Thủng ruột;
• Áp xe quanh khối u;
• Di căn tới các bộ phận khác.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư ruột già

Hiện nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây ung thư ruột già. Có thể có sự đột biến gen di truyền. Một vài yếu tố và điều kiện cũng gây nên ung thư ruột già là:

• Người cao tuổi;
• Thừa cân hoặc béo phì;
• Lối sống thiếu khoa học;
• Chế độ ăn uống không khoa học;
• Hút thuốc lá;
• Nghiện rượu bia;
• Có polyp trong ruột già;
• Tiền sử gia đình có người bị ung thư ruột già hoặc polyp đại tràng tiền ung thư;
• Người bệnh có tiền sử bị mắc một số bệnh trước đó như: Ung thư ruột già trước đó, bệnh tiểu đường type 2, bị ung thư vú, buồng trứng hoặc tử cung, bệnh viêm ruột, bệnh crohn,...

Những ai có nguy cơ mắc phải ung thư ruột già?

Hầu hết tất cả mọi đối tượng, lứa tuổi đều có khả năng bị ung thư ruột già. Tuy nhiên một số trường hợp có nguy cơ mắc bệnh cao hơn:

• Nam giới;
• Người cao tuổi từ 50 tuổi trở lên.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư ruột già

Các yếu tố làm tăng nguy ung thư ruột già: 

• Sống trong môi trường ô nhiễm, thường xuyên tiếp xúc với những chất gây ung thư.
• Tiền sử gia đình có người bị ung thư ruột già hoặc polyp.
• Người mắc một số bệnh như: Viêm loét đại tràng, viêm ruột, crohn, tiểu đường type 2,...
• Hút thuốc lá.
• Nghiện rượu nặng.
• Thừa cân, béo phì.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ung thư ruột già

Nếu bạn thấy một số dấu hiệu chứng tỏ bạn đang bị ung thư ruột già. Bác sĩ sẽ hỏi bạn về những triệu chứng đang gặp phải, kiểm tra thăm khám lâm sàng. Ngoài ra bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm phân: Để kiểm tra xem có máu lẫn trong phân không. Có 2 loại xét nghiệm là xét nghiệm hóa miễn dịch trong phân (FIT) và xét nghiệm máu ẩn trong phân Guaiac (gFOBT).
• Xét nghiệm DNA trong phân: Để tìm ra DNA bất thường có lẫn trong phân. Đây là một xét nghiệm hỗ trợ xét nghiệm ung thư ruột già rất chính xác.
• Nội soi đại trực tràng: Sử dụng một ông nội soi dài có gắn camera để quan sát bên trong ruột già và tìm kiếm polyp hoặc các tế bào bất thường.
• Chụp CT, X-quang hoặc MRI: Để có thể phát hiện hình dạng, kích thước cũng như mức độ xâm lấn của khối u. Ngoài ra còn có thể xem các tế bào đã di căn tới những cơ quan khác chưa.
• Sinh thiết ruột già: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ hoặc tế bào bất thường để tiến hành xét nghiệm tìm kiếm tế bào ác tính.

Điều này rất quan trọng để có thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh để giúp bác sĩ điều trị càng sớm càng tốt.

Phương pháp điều trị ung thư ruột già hiệu quả

Điều trị ung thư ruột già phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Tùy thuộc vào giai đoạn cũng như loại tế bào sẽ có những phương pháp điều trị khác nhau.

Phẫu thuật

Phẫu thuật thường được dùng ở những giai đoạn của ung thư. Sau khi phẫu thuật xong cần phải hóa trị, xạ trị để tiêu diệt những tế bào còn sót lại.

Ở giai đoạn sớm, bác sĩ sẽ phẫu thuật để cắt bỏ các polyp ung thư. Với trường hợp polyp đã lan vào thành ruột, bác sĩ cần phải cắt bỏ một phần đại tràng hoặc trực tràng và các bạch bạch huyết lân cận.

Hóa trị

Hóa trị là biện pháp điều trị ung thư bằng thuốc, thường diễn ra sau khi phẫu thuật được sử dụng để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại. Hóa trị cũng kiểm soát sự phát triển của các khối u.

Thuốc hóa trị được sử dụng đầu tay là 5-Fluorouracil, hoặc 5-FU (Adrucil®) kết hợp với vitamin leucovorin. 5-FU thường được tiêm tĩnh mạch, ngoài ra cũng có ở dạng uống như capecitabine (Xeloda®).

Irinotecan (Camptosar®) và oxaliplatin (Eloxatin®) đường tiêm tĩnh mạch được sử dụng để điều trị ung thư ruột già tiến triển. Trong đó, Oxaliplatin kết hợp với 5-FU và leucovorin trong ung thư ruột già tiến triển, còn irinotecan được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với 5-FU/ leucovorin trong ung thư ruột già đã di căn.

Xạ trị

Xạ trị thường được sử dụng ở những trường hợp tế bào ung thư đã di căn vào cơ quan khác như xương, não,...

Xạ trị là biện pháp sử dụng một chùm năng lượng mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc làm chậm sự phát triển của chúng. Xạ trị thường xảy ra cùng với hóa trị.

Kháng thể đơn dòng

Các kháng thể đơn dòng được sử dụng để tìm kiếm và tiêu diệt tế bào ung thư một cách cụ thể. Do độ chính xác cũng như ít tác dụng phụ hơn nên việc điều trị khối u bằng kháng thể đơn dòng sẽ đặc hiệu hơn các thuốc hóa trị.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch là một phương pháp điều trị mới hơn cho bệnh ung thư ruột già. Bằng cách sử dụng hệ thống miễn dịch của bệnh nhân để chống lại tế bào ung thư một cách hiệu quả.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư ruột già

Chế độ dinh dưỡng

• Uống nhiều nước.
• Bổ sung rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thức ăn giàu protein, thực phẩm nhiều chất xơ.
• Hạn chế những thức ăn nhiều dầu mỡ.
• Bổ sung acid folic từ thực vật như cam, bưởi,...

Chế độ sinh hoạt

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Phương pháp phòng ngừa ung thư ruột già hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Tập thể dục điều độ, tập ít nhất 30 phút hầu hết các ngày trong tuần.
• Bỏ thuốc lá hoặc tránh khói thuốc lá.
• Cai rượu, bia.
• Chế độ ăn uống khoa học: Không ăn nhiều thịt đỏ (thịt bò, thịt heo, gan…), đồ ăn chế biến sẵn. Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, chất xơ,...
• Duy trì cân nặng vừa phải, giảm cân khi cần thiết.
• Tầm soát ung thư thường xuyên để kịp thời phát hiện và điều trị.