Ung thư xương hàm: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Ung thư xương hàm là gì?

Ung thư xương là một loại khối u ác tính hình thành trong xương, thường ảnh hưởng ở vị trí đĩa tăng trưởng của xương, đặc biệt là các xương dài như xương cánh tay, xương đùi, xương chày và các xương dẹt như xương chậu, xương bả vai. Ung thư xương gồm hai nhóm là ung thư xương nguyên phát và ung thư xương thứ phát.

Ung thư xương hàm là một loại ung thư phát triển ở xương hàm dưới hoặc hàm trên, được xếp vào nhóm ung thư vùng miệng - hầu họng thuộc ung thư đầu và cổ. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society) ước tính rằng năm 2023 có 54.540 ca ung thư vùng miệng - hầu họng mắc mới.

Ung thư xương hàm bao gồm các loại như sau:

• Ung thư biểu mô tế bào vảy (squamous cell carcinoma), chiếm hơn 90% bệnh lý ung thư vùng miệng;
• Ung thư biểu mô nguyên bào men răng (ameloblastic carcinoma);
• Ung thư biểu mô trong xương nguyên phát (primary intraosseous carcinoma);
• Ung thư biểu mô do răng xơ cứng (sclerosing odontogenic carcinoma);
• Ung thư biểu mô tế bào sáng do răng (clear cell odontogenic carcinoma);
• Ung thư biểu mô tế bào bóng ma do răng (ghost cell odontogenic carcinoma);
• Carcinosarcoma do răng (odontogenic carcinosarcoma);
• Sarcoma do răng (odontogenic sarcoma).

Những dấu hiệu và triệu chứng ung thư xương hàm

Tương tự như giai đoạn đầu của các bệnh lý ung thư khác, dấu hiệu ung thư xương hàm khá mơ hồ và người bệnh thường không chú ý đến. Vì ung thư xương hàm thường có những triệu chứng ban đầu như ung thư vùng miệng - hầu họng nên một số triệu chứng có thể xuất hiện như:

• Có các mảng trắng hoặc đỏ trên nướu, lưỡi hoặc niêm mạc miệng;
• Chảy máu, đau hoặc loét trong miệng;
• Sưng nướu hoặc sưng hàm.

Một nghiên cứu đánh giá hệ thống (2021), có 28,8% trường hợp ung thư xương hàm có triệu chứng. Khi bệnh phát triển, các triệu chứng ung thư xương hàm thể nặng hơn và dễ nhận thấy, bao gồm:

• Đau vùng xương hàm, đau liên tục, tăng dần, tăng về đêm;
• Đau khi nhai, khi nuốt;
• Thay đổi giọng nói;
• Có thể xuất hiện hạch vùng cổ, sau tai, dưới hàm;
• Loét miệng kéo dài trên 3 tuần, vết loét khó lành;
• Sưng hàm, biến dạng khuôn mặt
• Răng yếu, dễ lung lay.

Biến chứng có thể gặp khi mắc ung thư xương hàm

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tỷ lệ sống sau 5 năm của ung thư xương hàm phụ thuộc vào giai đoạn phát hiện ung thư và mức độ di căn của khối u khi được chẩn đoán, được ước tính vào khoảng 53%. Hiệp hội đưa ra tỷ lệ sống sau 5 năm đối với nhóm bệnh ung thư vùng miệng - hầu họng tương đối như sau:

• Giai đoạn khu trú: Khối u vừa hình thành hoặc đã phát triển với kích thước to hơn nhưng vẫn giới hạn trong phạm vi xương hàm. Tỷ lệ sống 73%.
• Giai đoạn lan tỏa: Khối u lan tỏa sang các vùng lân cận ở miệng - họng, có thể di căn hạch bạch huyết. Tỷ lệ sống 42%.
• Giai đoạn di căn xa: Khối u xâm lấn toàn bộ vùng miệng - họng, hạch bạch huyết và các cơ quan khác. Tỷ lệ sống 23%.

Ngoài ra, một số biến chứng do điều trị ung thư xương hàm có thể xảy ra sau xạ trị và hóa trị là viêm niêm mạc miệng, nhiễm trùng, đau, chảy máu, tổn thương tuyến nước bọt, tổn thương cơ và xương khớp vùng hàm và cổ, giảm lưu lượng máu nuôi cho xương hàm, thậm chí hoại tử xương,...

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Ngay khi có những dấu hiệu ung thư xương hàm kể trên, hoặc thậm chí có những biến đổi nhỏ ở vùng răng hàm mặt, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư xương hàm

Nguyên nhân ung thư xương hàm được các nhà nghiên cứu cho rằng có thể từ yếu tố di truyền và/hoặc tác động môi trường. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) đưa ra hai tác nhân tiềm ẩn có thể gây ung thư vùng miệng - hầu họng bao gồm:

• Sử dụng thuốc lá: Tiêu thụ thuốc lá bằng các phương pháp như hút, nhai, ngậm, ngửi. Nghiên cứu của Jethwa và cộng sự (2017) cho thấy nguy cơ mắc ung thư đầu cổ ở người hút thuốc lá cao gấp 10 lần so với người chưa bao giờ hút thuốc lá. Và nghiên cứu cũng đưa ra kết quả rằng 70 - 80% người bệnh ung thư đầu cổ mắc mới có liên quan đến sử dụng thuốc lá và rượu. Khói thuốc lá thụ động cũng làm tăng nguy cơ ung thư khu vực này.
• Uống rượu: ACS báo cáo rằng người hút thuốc lá và uống rượu có nguy cơ mắc bệnh ung thư vùng miệng - họng cao gấp 30 lần so với những người không tiêu thụ các sản phẩm độc hại này.