Vỡ xương hốc mắt là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Vỡ xương hốc mắt là gì?

Vỡ xương hốc mắt là khi bạn bị gãy một hoặc nhiều xương xung quanh nhãn cầu. Khoang xương hốc mắt chứa nhãn cầu, cơ mắt, mạch máu, dây thần kinh và các cấu trúc khác. Chấn thương do lực tác động mạnh khi vật gì đó đập rất mạnh vào mắt bạn là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra vỡ xương hốc mắt.

Một số loại vỡ xương hốc mắt bao gồm:

• Gãy xương sàn hốc mắt: Gãy xương sàn hốc mắt xảy ra ở hốc mắt dọc theo sàn hoặc thành trong gần mũi và thường do vật gì đó đập mạnh vào mắt, chẳng hạn như quả bóng tennis hoặc bóng vợt. Những vết gãy này có thể không có triệu chứng hoặc gây ra các vấn đề về nhìn đôi hoặc thay đổi vị trí của nhãn cầu và cần phải phẫu thuật sửa chữa.
• Gãy xương vành hốc mắt: Chỗ gãy nằm ở rìa ngoài của hốc mắt và cần một lực lớn để gây ra. Gãy xương ổ mắt thường là kết quả của tai nạn ô tô, kèm theo các chấn thương khác ở đầu và mặt, và có thể biểu hiện dưới dạng xương không đều dọc theo mép hốc mắt.
• Gãy xương phức hợp: Chấn thương ở vùng giữa mặt có thể dẫn đến sự kết hợp của nhiều loại gãy xương bao gồm vành ổ mắt, xương sàn và gò má. Điều này có thể ảnh hưởng đến cả hốc mắt và hàm trên hoặc hàm dưới, dẫn đến các bất thường khi cắn hoặc nhai. 

Những dấu hiệu và triệu chứng của vỡ xương hốc mắt

Một số người bị vỡ xương hốc mắt không có triệu chứng. Nhưng chúng thường gây đau đớn tại chỗ. Nó phụ thuộc vào loại gãy xương và mức độ nghiêm trọng của vết thương. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Nhìn mờ, nhìn đôi hoặc suy giảm thị lực;
• Sưng mắt;
• Vết bầm đen, xanh hoặc tím quanh mắt;
• Tụ máu ở phần tròng trắng mắt;
• Sưng má hoặc trán;
• Tê hoặc yếu mặt;
• Khó di chuyển mắt theo bất kỳ hướng nào;
• Nhãn cầu bị trũng hoặc nhãn cầu lồi;
• Chảy máu cam.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có các dấu hiệu và triệu chứng của vỡ xương hốc mắt, hãy lập tức liên hệ ngay với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến vỡ xương hốc mắt

Các nguyên nhân phổ biến gây ra vỡ xương hốc mắt có thể bao gồm:

• Chấn thương trực tiếp do hành hung, bạo lực;
• Chấn thương thể thao (bóng chày, bóng tennis,...);
• Tai nạn giao thông;
• Ngã;
• Chấn thương liên quan đến tai nạn nghề nghiệp.

Những ai có nguy cơ mắc phải vỡ xương hốc mắt?

Gãy xương hốc mắt có thể xảy ra ở người lớn và trẻ em. Những người làm trong môi trường công việc như xây dựng công trình, xiếc mạo hiểm có nguy cơ vỡ xương hốc mắt nếu không cẩn thận.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải vỡ xương hốc mắt

Các yếu tố làm tăng nguy cơ vỡ xương hốc mắt, bao gồm:

• Chạy xe không chú ý an toàn, vượt quá tốc độ gây tai nạn giao thông.
• Không đảm bảo an toàn lao động.
• Những người có vấn đề khó khăn trong đi lại và sinh hoạt nhưng không được người nhà quan sát và chăm sóc kỹ lưỡng có thể dễ dẫn đến té ngã.

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm vỡ xương hốc mắt

Để chẩn đoán vỡ xương hốc mắt, bác sĩ nhãn khoa sẽ kiểm tra mắt của bạn và toàn bộ khuôn mặt. Bác sĩ sẽ kiểm tra xem mắt bạn có di chuyển bình thường không và bạn có vấn đề gì về thị lực không. Họ có thể đo mắt của bạn để đảm bảo nó nằm đúng vị trí trong hốc mắt.

Bác sĩ nhãn khoa cũng sẽ hỏi bạn về các triệu chứng của bạn và yêu cầu xét nghiệm hình ảnh, như chụp X-quang và chụp CT (chụp cắt lớp vi tính) để phát hiện các biến chứng nguy hiểm.

Điều trị vỡ xương hốc mắt

Nội khoa

Mục tiêu chính của điều trị vỡ xương hốc mắt là khôi phục tính thẩm mỹ và chức năng của hốc mắt và khuôn mặt. Một số trường hợp có thể được điều trị bảo tồn, số khác cần phẫu thuật.

Điều trị gãy xương hốc mắt phụ thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của chấn thương mắt. Nếu bạn bị gãy xương nhỏ, bác sĩ nhãn khoa có thể khuyên bạn nên sử dụng túi nước đá để giảm đau và sưng mắt. Hốc mắt của bạn có thể tự lành theo thời gian.

Bác sĩ nhãn khoa cũng có thể kê toa thuốc kháng sinh như Penicillin, Cefalexin, và Clindamycin để ngăn ngừa nhiễm trùng. Bác sĩ cũng sẽ kê Corticosteroid để giúp giảm phù nề.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn không nên xì mũi và kê thêm thuốc thông mũi để ngăn ngừa tình trạng tràn khí hốc mắt.

Ngoại khoa

Vỡ xương ổ mắt nghiêm trọng hơn khi nó khiến mắt không thể di chuyển bình thường, gây ra song thị hoặc khiến nhãn cầu bị lệch vị trí trong hốc mắt. Trong trường hợp này, bác sĩ nhãn khoa có thể giới thiệu bệnh nhân đến bác sĩ phẫu thuật tạo hình mắt để phẫu thuật điều chỉnh các bất thường này.

Nếu cần phẫu thuật, bác sĩ phẫu thuật sẽ cho bạn biết bạn cần loại phẫu thuật nào dựa trên các triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của vết thương.

Sau phẫu thuật, bạn có thể bị bầm tím và sưng tấy trong vài ngày. Và tầm nhìn của bạn có thể bị mờ trong vài ngày sau phẫu thuật. Bác sĩ phẫu thuật của bạn có thể đề nghị chườm lạnh, dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống viêm để hỗ trợ trong quá trình chữa lành. 

Những thói quen sinh hoạt giúp hạn chế diễn tiến của vỡ xương hốc mắt

Chế độ sinh hoạt

• Giảm căng thẳng;
• Tuân thủ các chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ, tái khám khi đến hẹn hoặc nếu có bất kỳ lo lắng nào về tình trạng của mình cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị.

Chế độ dinh dưỡng: Không có chế độ dinh dưỡng cụ thể nào cho tình trạng vỡ xương hốc mắt, việc duy trì một chế độ dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ là cần thiết cho sức khỏe chung của bản thân.

Phòng ngừa vỡ xương hốc mắt

Không phải lúc nào bạn cũng có thể ngăn ngừa vỡ xương hốc mắt, nhưng có một số điều bạn có thể làm để tránh chúng, bao gồm các việc sau:

• Mang các thiết bị an toàn, như mũ bảo hiểm hoặc khẩu trang, khi bạn chơi một số môn thể thao.
• Mang mũ bảo hiểm khi đi xe máy, xe đạp.
• Thắt dây an toàn khi bạn đi xe hoặc lái ô tô.

Các câu hỏi thường gặp về vỡ xương hốc mắt

Nguyên nhân gây vỡ xương hốc mắt?

Vỡ xương hốc mắt có thể xảy ra ở người lớn và trẻ em. Nguyên nhân thường gặp nhất ở người lớn bao gồm hành hung (bạo lực) và tai nạn ô tô. Các nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ em bao gồm tai nạn ô tô và bị bóng đập vào mặt. Các nguyên nhân khác gây vỡ xương hốc mắt bao gồm tai nạn xe đạp, tai nạn xe máy, té ngã và các chấn thương thể thao khác.

Làm thế nào để tôi chăm sóc bản thân mình nếu bị vỡ xương hốc mắt?

Nếu bạn bị vỡ xương hốc mắt, bác sĩ nhãn khoa có thể đề nghị chườm đá hoặc chườm lạnh để giảm đau và sưng. Bạn cũng sẽ muốn giữ đầu cao hơn mức tim để giúp ngăn ngừa sưng tấy thêm. Thuốc giảm đau có thể giúp giảm đau tại chỗ. Để ngăn ngừa chảy máu cam, bác sĩ nhãn khoa có thể khuyên bạn nên sử dụng thuốc xịt mũi để làm co mạch máu trong hai đến ba ngày.

Mất bao lâu để vỡ xương hốc mắt lành lại?

Thời gian phục hồi vỡ xương hốc mắt khác nhau. Những vết gãy đơn giản có thể tự lành theo thời gian. Nếu vết thương của bạn nghiêm trọng và cần phải phẫu thuật, quá trình hồi phục có thể kéo dài. Một số người bị đau dây thần kinh có thể kéo dài đến chín tháng. Những người khác có thể có song thị kéo dài và có thể phải phẫu thuật lại.

Các biến chứng hoặc rủi ro có thể xảy ra nếu không điều trị vỡ xương hốc mắt là gì?

Các biến chứng vỡ xương hốc mắt có thể bao gồm:

• Không thể cử động hoặc cảm nhận được một phần khuôn mặt (nếu bạn bị tổn thương dây thần kinh sọ số VII và số V).
• Khó thở, nhìn, nghe hoặc nói, tùy thuộc vào vị trí gãy xương.
• Chấn thương nghiêm trọng cũng có thể dẫn đến nhiễm trùng, co giật, xuất huyết não và tổn thương não.

Khi nào tôi có thể quay lại làm việc/đi học?

Sau khi phẫu thuật vỡ xương hốc mắt, hầu hết mọi người có thể trở lại trường học hoặc làm việc trong vòng một tuần. Tuy nhiên, bạn có thể cần hạn chế mọi hoạt động nặng, di chuyển bằng máy bay và lặn biển sâu trong vài tuần sau phẫu thuật.