Viêm xoang trán là gì? Những vấn đề cần biết về viêm xoang trán

Viêm xoang trán là gì?

Các xoang là một hệ thống các khoang trống chứa không khí và một lớp chất nhầy mỏng trong hộp sọ. Tất cả các xoang đều tiết ra chất nhầy làm ẩm và ấm không khí qua đường thở từ mũi, giúp bảo vệ phần hộp sọ phía sau và hình thành giọng nói. Ở người có các xoang như xoang bướm, xoang sàng trước - sau và xoang trán. Trong đó xoang trán nằm ngay sau mắt và trán.

Viêm xoang xảy ra khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào các xoang và gây viêm. Những vi trùng này khiến lớp niêm mạc trong xoang sưng lên và tăng tiết dịch và các xoang chứa đầy chất nhầy. Khi bị viêm xoang người mắc bệnh sẽ cảm thấy nặng nề ở phần trước của khuôn mặt (vị trí của các xoang). Tùy thuộc vào vị trí xoang bị viêm mà có một số triệu chứng đặc trưng khác ngay do vị trí xoang trên hộp sọ. Đặc điểm của cơn đau xoang trán là những đợt xuất hiện rõ ràng mỗi ngày. Cơn đau thường bắt đầu vào buổi sáng một hoặc hai giờ sau khi thức dậy và tăng dần vào buổi trưa và giảm dần vào giữa buổi chiều kèm nặng nề vùng trán nhiều hơn hẳn các triệu chứng khác.

Khi các triệu chứng viêm xoang trán kéo dài hơn 4 tuần nhưng ít hơn 12 tuần, thuật ngữ y học cho trường hợp này là viêm xoang trán cấp tính. Các triệu chứng viêm xoang trán kéo hơn 12 tuần gọi là viêm xoang mạn.

Những triệu chứng của viêm xoang trán

Đau mặt quanh mắt hoặc trán là triệu chứng phổ biến nhất của viêm xoang trán cấp tính. Các triệu chứng khác có thể có mức độ nghiêm trọng khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm mũi xoang. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Chảy nước mũi;
• Nghẹt mũi;
• Đau đầu;
• Cảm giác căng nặng sâu trong hốc mắt;
• Không có khả năng ngửi;
• Sốt;
• Mệt mỏi;
• Đau họng;
• Hơi thở có mùi khó chịu.

Tác động của viêm xoang trán đối với sức khỏe

Bệnh lý viêm mũi xoang khiến người mắc bệnh cực kỳ khó chịu, đau nặng đầu, chảy mũi, mất ngủ,... kiến người mắc bệnh giảm khả năng làm việc, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống hằng ngày.

Biến chứng có thể gặp viêm xoang trán

Nếu một người không được điều trị bệnh lý viêm xoang trán do nhiễm trùng thì vi khuẩn gây viêm xoang trán có thể lan sang các cơ quan khác ở đầu và cổ và gây nhiễm trùng mô sâu có thể đe dọa tính mạng. Cụ thể như sau:

• Viêm màng não: Nhiễm trùng ảnh hưởng đến màng và chất lỏng xung quanh não và tủy sống.
• Nhiễm trùng vùng khác: Nhiễm trùng vùng mũi xoang có thể lan đến xương gọi là viêm tủy xương, hoặc lan sang da được gọi là viêm mô tế bào.
• Ảnh hưởng thị lực: Nếu nhiễm trùng lan đến hốc mắt có thể làm giảm thị lực hoặc gây mù lòa.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ ngay khi bạn có các triệu chứng kể trên để được thăm khám và điều trị sớm nhất.

Nguyên nhân gây viêm xoang trán

Nguyên nhân chính gây viêm xoang trán cấp tính là chất nhầy tích tụ trong xoang. Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến lượng chất nhầy được tạo ra và khả năng thoát chất nhầy của xoang trán bao gồm:

Virus

Virus cảm lạnh thông thường là nguyên nhân thường gặp nhất gây viêm xoang trán cấp tính. Khi bạn bị cảm lạnh hoặc cúm, lượng chất nhầy mà xoang tiết ra sẽ tăng lên. Điều đó khiến chúng dễ bị tắc nghẽn và bị viêm hơn. Viêm xoang trán cấp tính thường xảy ra trước nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus. Rhinovirus ở người có liên quan đến 50% trường hợp viêm xoang trán nhưng các loại virus khác cũng có thể gây bệnh bao gồm coronavirus, cúm, virus hợp bào hô hấp, adenovirus và enterovirus,…

Vi khuẩn

Khoang xoang của bạn chứa đầy những sợi lông nhỏ gọi là lông mao giúp ngăn chặn các sinh vật xâm nhập vào xoang. Những lông mao này không hoạt động hiệu quả 100%. Vi khuẩn vẫn có thể xâm nhập vào mũi và di chuyển đến các hốc xoang. Nhiễm vi khuẩn trong xoang thường xảy ra sau nhiễm vi-rút, vì vi khuẩn dễ phát triển hơn trong môi trường giàu chất nhầy (do nhiễm virus như cảm lạnh thông thường trước đó gây ra).

Dị ứng

Khi tiếp xúc với một số chất gây dị ứng chẳng hạn như bụi, phấn hoa và lông động vật có thể gây hắt hơi và ngứa, tích tụ chất nhầy,... Sự tích tụ này có thể chặn lối thoát dịch của các xoang và gây viêm mũi xoang.

Polyp mũi

Polyp là sự tăng trưởng mô mềm bất thường trong mũi và không gây đau ở niêm mạc bên trong mũi hoặc xoang. Trong hầu hết các trường hợp polyp mũi không ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Tuy nhiên, polyp có thể chặn hoặc hạn chế luồng không khí và chất nhầy qua xoang dẫn đến viêm mũi xoang.

Lệch vách ngăn mũi

Theo Học viện Tai mũi họng-Phẫu thuật Đầu và Cổ Hoa Kỳ có khoản 80% mọi người có vách ngăn mũi lệch, nhưng điều này thường không được nhận biết vì không ảnh hưởng đến hoạt động của mũi. Vách ngăn mũi lệch trở thành một vấn đề đáng quan tâm khi nó thường xuyên gây khó thở hoặc gây ra các tắc nghẽn khác hoặc làm tăng tần suất nhiễm trùng mũi xoang như viêm xoang trán.

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm xoang trán?

Những đối tượng có các vấn đề sau có nguy cơ mắc bệnh viêm xoang:

• Viêm mũi dị ứng;
• Bất thường cấu trúc mũi xoang như lệch vách ngăn mũi, polyp mũi hoặc khối u;
• Suy giảm hệ thống miễn dịch như bệnh Đái tháo đường, HIV/AIDS,…;
• Hút thuốc lá thụ động hay chủ động;

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm xoang trán

Các yếu tố nguy cơ gây viêm xoang trán cấp tính bao gồm:

• Cảm lạnh thường xuyên;
• Viêm mũi dị ứng;
• Hút thuốc lá;
• Viêm amidan;
• Hệ thống miễn dịch yếu;
• Nhiễm nấm trong xoang;
• Bất thường cấu trúc xoang.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán Viêm xoang trán

Khám lâm sàng

Chẩn đoán viêm xoang cấp tính thường bao gồm khám thực thể. Bác sĩ sẽ dùng ngón tay ấn nhẹ lên xoang để xác định xoang nào bị viêm. Ấn đau điểm đau Ewing tại 1/3 trong cung lông mày là dấu hiệu chỉ điểm viêm xoang trán.

Việc kiểm tra có thể bao gồm soi mũi bằng đèn để xác định tình trạng viêm, polyp, khối u hoặc các bất thường khác.

Cận lâm sàng

Bác sĩ cũng có thể thực hiện các cận lâm sàng hình để xác nhận chẩn đoán:

• Nội soi mũi: Bác sĩ có thể nhìn vào mũi bằng ống nội soi mũi. Ống nội soi giúp bác sĩ xác định tình trạng viêm hoặc các bất thường khác trong xoang.
• Chụp CT hoặc MRI đầu mặt: Cận lâm sàng nảy để tìm tình trạng viêm hoặc các bất thường khác ở mũi hoặc xoang một cách chi tiết và rõ ràng hơn.

Phương pháp điều trị viêm xoang trán hiệu quả

Mục tiêu điều trị viêm mũi xoang là:

• Giảm triệu chứng;
• Giảm tái phát;
• Hạn chế biến chứng;
• Điều trị nguyên nhân (nếu được).

Việc điều trị của bạn phụ thuộc vào nguyên nhân gây viêm xoang do virus, vi khuẩn, polyp hay các yếu tố khác gây ra. Vì hầu hết các trường hợp viêm xoang trán cấp tính là do nhiễm virus nên các bác sĩ có thể khuyên bạn nên dùng thuốc xịt mũi để giảm viêm, hỗ trợ thoát dịch nhầy và giảm áp lực ở xoang trán.

Bạn cũng có thể được khuyên dùng thuốc giảm đau kháng viêm như paracetamol, NSAIDs,…điều trị các triệu chứng do viêm xoang trán cấp tính gây ra.

Các thuốc kháng histamin cũng thường được sử dụng giảm chảy mũi, ngứa họng,…

Nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện trong vòng 7 đến 10 ngày, nguyên nhân gây viêm xoang có thể là do vi khuẩn. Lúc này các bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc kháng sinh cho bạn để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn.

Phẫu thuật có thể được sử dụng để sửa chữa vách ngăn bị lệch hay cắt bỏ polyp gây viêm xoang trán cấp tính.

Hầu hết các triệu chứng viêm xoang cấp tính bắt đầu biến mất trong vòng vài ngày điều trị. Tuy nhiên, bạn phải luôn dùng tất cả các loại thuốc được kê đơn theo hướng dẫn. Nếu các triệu chứng kéo dài trong 12 tuần hoặc lâu hơn thì đó được gọi là viêm xoang trán mãn tính. Viêm xoang mãn tính có thể khó điều trị bằng thuốc hơn và thường phải phẫu thuật để cải thiện tình trạng thoát dịch xoang.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến viêm xoang trán

Chế độ sinh hoạt:

• Điều trị sớm, tuân thủ thời gian điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Chủ động vệ sinh mũi họng sạch sẽ.
• Uống nhiều nước cũng có thể giúp chất nhầy thoát ra dễ dàng hơn.
• Tập thể dục thể thao với cường độ hợp lý.
• Bịch khẩu trang khi ra đường để tránh khói, bụi,...
• Tránh xa thuốc lá và các chất kích thích.

Chế độ dinh dưỡng: 

• Đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ các chất.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu kẽm, vitamin C, omega-3,...
• Tránh xa các thực phẩm nhiều đường, giàu chất béo bão hòa và hạn chế các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, đậu phộng, thực phẩm lên men,...

Phương pháp phòng ngừa Viêm xoang trán hiệu quả

Bạn có thể ngăn ngừa các vấn đề về xoang bằng cách sau:

• Vệ sinh mũi họng tốt để tránh nhiễm trùng.
• Bạn nên rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, trước khi chạm vào mặt, mũi,...
• Tránh các chất gây dị ứng như khói thuốc lá, phấn hoa, không khí ô nhiễm,… cũng là một biện pháp có thể ngăn ngừa viêm xoang và tích tụ chất nhầy.
• Cố gắng tránh xa những người bị cảm lạnh hoặc các bệnh nhiễm trùng khác.
• Quản lý dị ứng kiểm soát các triệu chứng của bệnh lý viêm mũi dị ứng.
• Bổ sung độ ẩm cho không khí nếu không khí trong nhà bạn khô. Nhưng hãy đảm bảo máy tạo độ ẩm luôn sạch sẽ và không bị nấm mốc bằng cách vệ sinh máy thường xuyên.